Θεραπεία αντισωμάτων καταστέλλει το AIDS στον οργανισμό των ασθενών

Ενθαρρυντικά είναι τα πρώτα στοιχεία από κλινική δοκιμή πειραματικής θεραπείας αντισωμάτων για τον ιό HIV που προκαλεί το AIDS. Η αγωγή πέτυχε την καταστολή της λοίμωξης στον οργανισμό των ασθενών, προσωρινά. Πρόκειται για την πρώτη θεραπεία νέας γενιάς αντισωμάτων που δοκιμάζεται επιτυχώς σε ασθενείς. 

Όπως αναφέρεται σε σχετικό άρθρο του Nature, η θεραπεία φαίνεται ότι μπορεί να μειώσει δραστικά την παρουσία του ιού HIV στο αίμα του ασθενούς, αλλά παραμένει ζητούμενο κατά πόσο τα αντισώματα μπορούν όντως να έχουν θεραπευτική δράση σε βάθος χρόνου.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Ροκφέλερ, με επικεφαλής τον καθηγητή Μοριακής Ανοσολογίας Μίχελ Νουσεντσβάιγκ, πιστεύουν ότι η νέα ανοσοθεραπεία του AIDS, θα δώσει στους γιατρούς επιπλεόν δυνατότητες καταπολέμησης ή ακόμη και πρόληψης της νόσου.

Ως γνωστόν, στους ασθενείς με AIDS λαμβάνει χώρα μια διαρκής διαμάχη μεταξύ του HIV και του ανοσοποιητικού συστήματος. Ακόμα και όταν το σώμα παράγει νέα αντισώματα κατά του ιού, αυτός μεταλλάσσεται συνεχώς, καταφέρνοντας έτσι να βρίσκεται πάντα σε πλεονεκτική θέση. 

Η νέα θεραπεία αντισωμάτων που βασίζεται στο αντίσωμα 3BNC117, φαίνεται να μπορεί να φέρει σε δύσκολη θέση τον ιό.

Εν αντιθέσει, με τα αντισώματα που είχαν δοκιμαστεί στο παρελθόν κατά του ιού με απογοητευτικά αποτελέσματα, το 3BNC117 ανήκει σε μια νέα γενιά αντισωμάτων ευρείας εξουδετέρωσης, τα οποία μπορούν να αντιμετωπίσουν πολλά στελέχη του ιού HIV. Αυτά τα νέα αντισώματα έχουν επίδραση εναντίον τουλάχιστον του 80% των στελεχών του HIV, ενώ είναι και εξαιρετικά ισχυρά από ανοσολογική άποψη. Το 3BNC117 δρα εναντίον 195 από τα συνολικά 237 στελέχη του ιού HIV.

Αυτά τα αντισώματα ευρείας εξουδετέρωσης παράγονται με φυσικό τρόπο στο 10% - 30% των ασθενών με HIV, μετά από αρκετά έτη λοίμωξης. Έως τότε όμως, ο ιός έχει εξελιχθεί έτσι ώστε να αποφεύγει ακόμη και αυτά τα ισχυρά αντισώματα.

Οι αμερικανοί επιστήμονες κατάφεραν να απομονώνουν και να κλωνοποιούν αυτά τα αντισώματα, χορηγώντας τα έγκαιρα στον οργανισμό του ασθενούς, προτού ο ιός προλάβει να παράγει τις κατάλληλες μεταλλάξεις. Είχαν προηγηθεί πειράματα σε ποντίκια και πιθήκους που έδειξαν την αποτελεσματικότητα της θεραπείας.

Οι ερευνητές χορήγησαν μια δόση του αντισώματος (σε τέσσερις διαφορετικές δοσολογίες) σε 29 φορείς και μη του ιού HIV στις ΗΠΑ και τη Γερμανία, τους οποίους έθεσαν υπό δίμηνη ιατρική παρακολούθηση. 

Και στους οκτώ φορείς που πήραν την μεγαλύτερη δοσολογία, η ποσότητα του ιού στο αίμα τους μειώθηκε από οκτώ έως 300 φορές, επί ένα μήνα. Η ανοσολογική αντίδραση κάθε ασθενή, εξαρτήθηκε από το πόσο σοβαρή ήταν η λοίμωξή του και ποιά ήταν η ευαισθησία στο αντίσωμα των συγκεκριμένων στελεχών του HIV.

Το 3BCN117 έγινε καλά ανεκτό από τους ασθενείς, ενώ σε μερικούς (αλλά όχι σε όλους) τα αντισώματα παρέμειναν ενεργά σε βάθος χρόνου. 

Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι αντισώματα όπως αυτό, θα είναι ικανά να «ξετρυπώνουν» τον ιό από τις κρυψώνες του στο σώμα, οι οποίες του επιτρέπουν να αναγεννάται κάθε φορά. Τα σημερινά αντι-ιικά φάρμακα δυστυχώς δεν μπορούν να φθάσουν σε αυτά τα απρόσιτα «ρεζερβουάρ» του ιού.

Το πιο πιθανό είναι ότι το νέο αντίσωμα θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με άλλα αντισώματα ή αντι-ιικά φάρμακα. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, από μόνο του οποιοδήποτε αντίσωμα ή άλλο φάρμακο δεν φαίνεται ικανό να καταστείλει τον ιό για μακρύ χρονικό διάστημα, επειδή ο HIV βρίσκει τρόπο να αναπτύσσει αντιστάσεις απέναντι στα μεμονωμένα φάρμακα.

Θεωρούν, όμως, θετικό ότι η νέα θεραπεία απαιτεί χορήγηση μόνο μία φορά κάθε λίγους μήνες, αντίθετα με τα σημερινά αντι-ιικά φάρμακα, που χορηγούνται καθημερινά.

Οι ερευνητές ελπίζουν στην μελλοντική αξιοποίηση του συγκεκριμένου (ή κάποιου παρεμφερούς) αντισώματος για την ανάπτυξη ενός εμβολίου, που θα προλαμβάνει την λοίμωξη από τον ιό HIV. Στόχος είναι, τελικά, η χορήγηση του εμβολίου σε έναν υγιή οργανισμό να γεννά στο ανοσοποιητικό σύστημα ισχυρά αντισώματα, αρκετά για να μπλοκάρουν τη μόλυνση, προτού η νόσος εγκαθιδρυθεί.

Προς το παρόν, οι ερευνητές συνεχίζουν τις έρευνές τους για την ανακάλυψη και άλλων αντισωμάτων ευρείας εξουδετέρωσης, ενώ σε εξέλιξη βρίσκονται και άλλες κλινικές δοκιμές αντισωμάτων, των οποίων αναμένονται τα αποτελέσματα. Ερωτηματικό, πάντως, παραμένει το κόστος, καθώς ακόμη και ένας μόνο κύκλος θεραπείας μπορεί να κοστίζει χιλιάδες ευρώ.