Επιθετικό στέλεχος του HIV προκαλεί AIDS σε 1 με 3 χρόνια

Ένα νέο στέλεχος του ιού HIV που διαδίδεται στην Κούβα προκαλεί AIDS μόλις ένα με τρία χρόνια μετά τη μόλυνση, προειδοποιούν οι ερευνητές που το ανακάλυψαν. Η εξέλιξη της λοίμωξης είναι τόσο ραγδαία ώστε η διάγνωση και η θεραπεία με αντιρετροϊκά φάρμακα μπορεί να έρθουν υπερβολικά αργά. 

Χωρίς φαρμακευτική θεραπεία, η λοίμωξη HIV χρειάζεται κατά μέσο όρο πέντε με δέκα χρόνια πριν εξελιχθεί σε AIDS, το Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας που προκαλεί τελικά θάνατο από ευκαιριακές λοιμώξεις.

Το νέο στέλεχος του AIDS είναι διαφορετικό και δείχνει να έχει προκύψει από το συνδυασμό διαφορετικών υποτύπων του ιού. Το όνομα που του δόθηκε είναι CRF19.

Η μελέτη που αναγνωρίζει το νέο στέλεχος ξεκίνησε όταν γιατροί στην Κούβα ενημέρωσαν ερευνητές στο Βέλγιο ότι όλο και περισσότεροι ασθενείς εκδήλωναν AIDS σε ασυνήθιστα μικρό χρονικό διάστημα.

Η ομάδα της Αν-Μίκε Βαντάμ, καθηγήτριας στο βελγικό πανεπιστήμιο της Λέουβεν, εξέτασε δείγματα αίματος από 73 ασθενείς στην Κούβα που είχαν προσβληθεί πρόσφατα από HIV.

«Γνωρίζουμε ότι είχαν μολυνθεί πρόσφατα επειδή είχαν βρεθεί αρνητικοί στον ιό ένα ή το πολύ δύο χρόνια νωρίτερα» εξηγεί η Δρ Βαντάμ.

Οι ασθενείς αυτοί, από τους οποίους οι 52 είχαν ήδη εκδηλώσει AIDS, συγκρίθηκαν με μια ομάδα 22 ασθενών που είχαν εκδηλώσει AIDS έπειτα από μια κανονική, μακρά περίοδο καλής υγείας.

Στους ασθενείς της πρώτης ομάδας ανιχνεύθηκε το νέο στέλεχος του HIV, το οποίο δείχνει να είναι υβριδικό: φέρει γενετικό υλικό από τρεις διαφορετικούς υπότυπους, A, D και G. Οι υπότυποι αυτοί πιθανότατα είχαν την ευκαιρία να ανασυνδυαστούν στον οργανισμό κάποιου ασθενή που είχε την ατυχία να μολυνθεί από πολλά διαφορετικά στελέχη του HIV ταυτόχρονα.

Οι ασθενείς που έφεραν το νέο στέλεχος CRF19 παρουσίασαν ασυνήθιστα υψηλά επίπεδα του ιού στο αίμα και πολλοί έπασχαν ήδη από ευκαιριακές λοιμώξεις.

Ο λόγος για τον οποίο το CRF19 είναι τόσο επιθετικό έχει σχέση με το πώς ο ιός μολύνει τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος. Στα αρχικά στάδια της λοίμωξης, εξηγούν οι ερευνητές, ο ιός HIV συνδέεται σε μια πρωτεΐνη στην επιφάνεια των κυττάρων που ονομάζεται υποδοχέας CCR5. Έπειτα από αρκετά χρόνια, ο ιός αλλάζει συμπεριφορά και αρχίζει να συνδέεται με έναν διαφορετικό υποδοχέα, τον CXCR4. H αλλαγή αυτή συμπίπτει γενικά με την εκδήλωση AIDS.

Τα εργαστηριακά πειράματα της μελέτης υποδεικνύουν ότι η μετάβαση στον υποδοχέα CXCR4 συμβαίνει πολύ νωρίτερα με το νέο επιθετικό στέλεχος. Αυτό, με τη σειρά του, δείχνει να οφείλεται σε μια πρωτεάση που προήλθε από τον υπότυπο D του HIV και επιταχύνει τον πολλαπλασιασμό του ιού.

Η μελέτη επισημαίνει ότι ο νέος τύπος CRF19 είχε εντοπιστεί παλαιότερα σε ασθενείς στην Αφρική, η διάδοσή του όμως είναι περιορισμένη σε αυτή την ήπειρο. Στην Κούβα, αντίθετα, το επιθετικό στέλεχος κυκλοφορεί ευρέως.

Όπως επισήμανε η Δρ Βαντάμ, το δίδαγμα που προκύπτει είναι ότι τα άτομα που έχουν πολλαπλούς σεξουαλικούς συντρόφους και δεν χρησιμοποιούν προφυλακτικό πρέπει να ελέγχονται για HIV συχνά.

Αυτό όχι μόνο θα εξασφάλιζε την έγκαιρη χορήγηση της φαρμακευτικής αγωγής, αλλά επιπλέον θα απέτρεπε την εμφάνιση νέων υβριδικών στελεχών από το συνδυασμό των υπαρχόντων.