Η νανοτεχνολογία στην αντιμετώπιση του γλαυκώματος και της ωχράς κηλίδας

Έλληνες επιστήμονες από το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και το Πανεπιστήμιο Πατρών επιστρατεύουν τη βοήθεια της νανοτεχνολογίας για να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά το γλαύκωμα και την ωχρά κηλίδα.

Η προσπάθεια αυτή απαιτεί την συνεργασία οφθαλμιάτρων, φαρμακολόγων και στην συνέχεια την συνεργασία με φαρμακευτική εταιρεία η οποία θα συνδράμει την προσπάθεια και θα αξιοποιήσει το προϊόν με την μαζική παραγωγή και την διάθεση του στους πάσχοντες. 

Προσβλέπει στην αξιοποίηση των τωρινών αλλά και μελλοντικών δυνατοτήτων που η σύμπραξη ιδιωτικού και δημόσιου τομέα προσφέρει.

Συγκεκριμένα, μία ομάδα επιστημόνων που απαρτίζεται και από τα δύο πανεπιστήμια προχώρησε στην  επινόηση ενός νέου συστήματος χορήγησης και απελευθέρωσης  φαρμάκων στο μάτι, το οποίο αντικαθιστά τις ενδοφθάλμιες ενέσεις με νανοσωματίδια που μεταφέρουν το φάρμακο στο εσωτερικό του.

Όπως εξηγεί ο χειρουργός οφθαλμίατρος καθηγητής Οφθαλμολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου κ.  Βασίλειος Κοζομπόλης  η ομάδα ανέπτυξε ένα σύστημα νανοσωματιδίων  στα οποία «φόρτωσαν» με λατανοπρόστη  (μια αντιγλαυκωματική ουσία) και το όλο σύστημα το χορήγησαν πειραματικά σε κουνέλια όπου και διαπίστωσαν  ότι υπήρξε μείωση της ενδοφθάλμιας πίεσης η οποία διήρκεσε καθ’ όλο το χρονικό διάστημα της παρακολούθησης.

Όπως λέει, οι νέες οφθαλμικές φαρμακοτεχνικές μορφές που βασίζονται στη νανοτεχνολογία είναι μία από τις προσεγγίσεις που αναπτύσσονται και τελειοποιούνται τόσο για την πρόσληψη φαρμάκων στο πρόσθιο όσο και στο οπίσθιο τμήμα. Τα συστήματα με βάση τη νανοτεχνολογία με κατάλληλο μέγεθος σωματιδίων μπορούν να σχεδιαστούν για να εξασφαλίσουν χαμηλό ερεθισμό, επαρκή βιοδιαθεσιμότητα και συμβατότητα με τον οφθαλμικό ιστό.

Η χορήγηση φαρμακευτικής ουσίας με αυτή την διαδικασία έχει στόχο να απαλλάξει τους ασθενείς από την καθημερινή πολλαπλή υποχρέωση της ενστάλαξης των οφθαλμικών σταγόνων και την ανάγκη συνταγογράφησης σε μηνιαία ή τριμηνιαία βάση και φιλοδοξεί να συμβάλλει σε αποσυμφόρηση των μονάδων παροχής υγειονομικών υπηρεσιών από τους ασθενείς που πάσχουν από χρόνια οφθαλμική νόσο και φυσικά στην βελτίωση του θεραπευτικού αποτελέσματος.

«Με το νέο τρόπο χορήγησης φαρμάκων, η αποτελεσματικότητα της αγωγής θα είναι σταθερή και δεν θα εξαρτάται από την συμμόρφωση του ασθενούς, η οποία στην πλειοψηφία των ασθενών είναι μέτρια ή μικρή με αποτέλεσμα την αστοχία της φαρμακευτικής αγωγής» διευκρινίζει ο κ. Κοζομπόλης.

Σύμφωνα με στατιστικά επιστημονικά στοιχεία  η τοπική ενστάλαξη είναι η συνήθης μη επεμβατική οδός χορήγησης φαρμάκου για τη θεραπεία ασθενειών που επηρεάζουν το πρόσθιο τμήμα του ματιού.

Οι συμβατικές μορφές θεραπείας, όπως οι οφθαλμικές σταγόνες, αντιπροσωπεύουν το 90% των οφθαλμικών σκευασμάτων που διατίθενται στο εμπόριο δεδομένης της ευκολίας στην χορήγηση και τη συμμόρφωση του ασθενούς.

 Όμως, η βιοδιαθεσιμότητα είναι πολύ χαμηλή με τοπική χορήγηση σταγόνων. Λιγότερο από το 5% της τοπικά εφαρμοζόμενης δόσης φθάνει σε βαθύτερους οφθαλμικούς ιστούς και είναι δύσκολο να επιτευχθεί θεραπευτική συγκέντρωση φαρμάκου σε οφθαλμικούς ιστούς του οπίσθιου τμήματος μετά από ενστάλαξη τοπικών οφθαλμικών σταγόνων.

Οι ενδοβόλβιες ενέσεις αποτελούν επιλογή και αναγκαιότητα για την αντιμετώπιση των παθήσεων της ωχράς κηλίδας.   Η θεραπευτική ουσία μπορεί να χορηγηθεί στους οφθαλμικούς ιστούς του οπίσθιου τμήματος με διαφορετικό τρόπο χορήγησης, όπως ενδοϋαλοειδικές ή περιβολβικές ενέσεις.

«Δυστυχώς οι παραπάνω μέθοδοι απαιτούν μηνιαίες επισκέψεις και υπόκεινται σε περιορισμούς. Για να ξεπεραστούν τα διάφορα εμπόδια όπως οι οφθαλμικοί φραγμοί και να βελτιωθεί η οφθαλμική βιοδιαθεσιμότητα, επιστρατεύουμε την νανοτεχνολογία» καταλήγει ο κ. Κοζομπόλης.

 Σύμφωνα με τους ειδικούς οι νέες οφθαλμικές φαρμακοτεχνικές μορφές που βασίζονται στη νανοτεχνολογία είναι μία από τις προσεγγίσεις που αναπτύσσονται και τελειοποιούνται τόσο για την πρόσληψη φαρμάκων στο πρόσθιο όσο και στο οπίσθιο τμήμα.

Τα συστήματα με βάση τη νανοτεχνολογία με κατάλληλο μέγεθος σωματιδίων μπορούν να σχεδιαστούν για να εξασφαλίσουν χαμηλό ερεθισμό, επαρκή βιοδιαθεσιμότητα και συμβατότητα με τον οφθαλμικό ιστό.