Πείραμα ανάστασης νεκρών μπλοκάρεται στην Ινδία

Ο Λάζαρος θα πρέπει να περιμένει: ένα πρωτοφανές πείραμα νεκρανάστασης, στο οποίο οι γιατροί θα προσπαθούσαν να επαναφέρουν ανθρώπους που έμειναν εγκεφαλικά νεκροί σε ατυχήματα, συναντά ήδη το πρώτο μεγάλο εμπόδιο, καθώς η Ινδία αρνήθηκε να δώσει άδεια για τη διεξαγωγή του. 

Στις 11 Νοεμβρίου, το Ινδικό Συμβούλιο Ιατρικής Έρευνας αφαίρεσε από το μητρώο κλινικών δοκιμών το πείραμα ReAnima, αναφέρει ο δικτυακός τόπος του περιοδικού Science.

Η κλινική δοκιμή αναμένεται τώρα να μπλοκαριστεί και επίσημα από τον Γενικό Ελεγκτή Φαρμάκων, ο οποίος όμως δεν απάντησε στα ερωτήματα του περιοδικού.

Οι εμπνευστές του πειράματος σχεδίαζαν να εφαρμόσουν σε εγκεφαλικά νεκρούς ασθενείς πειραματικές θεραπείες που θα τους επανέφεραν σε μια κατάσταση «ελάχιστης συνειδητότητας», με την ελπίδα ότι αργότερα θα επανέρχονταν πλήρως.

Όπως επισημαίνει το Science, στην επιστημονική βιβλιογραφία υπάρχουν όντως σποραδικές αναφορές για ασθενείς που κηρύχθηκαν εγκεφαλικά νεκροί αλλά αργότερα ανέκτησαν πλήρως τη συνείδησή τους. Άλλοι ερευνητές έχουν ωστόσο αμφισβητήσει το κατά πόσο οι ασθενείς αυτοί ήταν όντως εγκεφαλικά νεκροί, ειδικά αν δεν είχαν υποβληθεί σε τεστ άπνοιας, στο οποίο εξετάζεται το εάν λειτουργεί το εγκεφαλικό στέλεχος που ελέγχει την αναπνοή.

Λίγες εξάλλου είναι και οι αναφορές για ασθενείς που επανήλθαν από καταστάσεις μειωμένης συνείδησης, στις οποίες μπορούν για παράδειγμα να κουνούν μόνο τα μάτια και να αντιδρούν σε κάποιες εντολές.

Λέιζερ και πεπτίδια

Το αμφιλεγόμενο σχέδιο ανακοινώθηκε τον Μάιο από τον Χιμάνσου Μπάνσαλ, ορθοπεδικό χειρουργό στο Νοσοκομείο του Άνουπαμ στο βόρειο κρατίδιο του Ουταρακάντ. Στην κλινική δοκιμή (το πρωτόκολλο είναι διαθέσιμο εδώ) θα εγγράφονταν περίπου 20 εγκεφαλικά νεκροί ασθενείς, στους οποίους θα εφαρμόζονταν τρεις πειραματικές θεραπείες.

Η πρώτη θα ήταν η «διακρανιακή διέγερση με λέιζερ», στην οποία παλμοί υπέρυθρου φωτός θα περνούσαν από το  κρανίο για να φτάσουν στον εγκέφαλο. Η δεύτερη θα ήταν η διέγερση του μέσου νεύρου, κατά την οποία διοχετεύεται ηλεκτρικό ρεύμα στο νεύρο που κατεβαίνει από το λαιμό στον βραχίονα. Και η τρίτη θα ήταν η χορήγηση πεπτιδίων που αναπτύχθηκαν για την αναγέννηση των εγκεφαλικών κυττάρων από την αμερικανική εταιρεία Bioquark.

Στην περίπτωση των πρώτων δύο θεραπειών, αναφέρει το Science, υπάρχουν όντως ενδείξεις για βελτίωση των γνωσιακών ικανοτήτων σε ασθενείς με τραυματικές εγκεφαλικές βλάβες -όχι όμως σε εγκεφαλικά νεκρούς. Για τα πεπτίδια της Bioquark υπάρχουν ακόμα λιγότερα δεδομένα.

Ανησυχία

Επισήμως, το Ινδικό Συμβούλιο Ιατρικής Έρευνας μπλόκαρε τη δοκιμή ReAnima για γραφειοκρατικούς λόγους, μεταξύ άλλων επειδή οι σχεδιαστές της μελέτης δεν είχαν ζητήσει την απαιτούμενη άδεια από τον Γενικό Ελεγκτή Φαρμάκων.

Υπάρχουν όμως και άλλες επιφυλάξεις: «Δεν υπάρχουν ενδείξεις, δημοσιοποιημένες στον επιστημονικό τύπο, για οποιονδήποτε ασθενή που επανήλθε από τον εγκεφαλικό θάνατο» επισήμανε στο Scroll ο νευροχειρουργός Σούνιλ Πάντια, ιδρυτής και αρχισυντάκτης του 
Indian Journal of Medical Ethics. «Δεν υπάρχει επιστημονική βάση στη διαδικασία που περιγράφεται» ξεκαθαρίζει. 

Ο εγκεφαλικός θάνατος, εξάλλου, ορίζεται ως πλήρη και μη αναστρέψιμη απώλεια όλων των εγκεφαλικών λειτουργιών (αν και η αναπνοή μπορεί να συνεχίζεται με μηχανική υποστήριξη).

Μια δεύτερη ανησυχία είναι ότι η μέθοδος νεκρανάστασης του ReAnima δεν έχει καν δοκιμαστεί σε πειραματόζωα, αν και η Bioquark υποστηρίζει ότι δεν υπάρχουν κατάλληλα ζωικά μοντέλα.

Ακόμα και αν το πείραμα πετύχαινε, λέει ο Άμαρ Τζεσάνι, επίσης αρχισυντάκτης του 
Indian Journal of Medical Ethics, η επαναφορά ενός εγκεφαλικά νεκρού ασθενή σε μια κατάσταση ελάχιστης συνειδητότητας θα προκαλούσε ψυχικό τραύμα στους συγγενείς.

Πράγματι, ο διευθύνων σύμβουλος της Bioquark Άιρα Πάστορ παραδέχεται ότι η ομάδα του ReAnima δυσκολεύεται να πείσει τους συγγενείς εγκεφαλικά νεκρών ασθενών να συμμετάσχουν.

Επιπλέον, ο εμπνευστής του πειράματος Χιμάνσου Μπάνσαλ παραδέχτηκε, μιλώντας τον Ιούνιο στο περιοδικό Wire, ότι «δεν είχε σκεφτεί» τι θα έκανε αν οι ασθενείς επανέρχονταν σε κατάσταση ελάχιστης συνειδητότητας αλλά δεν ανέρρωναν πλήρως. Έκτοτε πάντως εξασφάλισε ασφαλιστικό συμβόλαιο για την κάλυψη των εξόδων νοσηλείας σε τέτοιες περιπτώσεις.

Παρά τα εμπόδια και το οριστικό μπλόκο που αναμένεται από τον Γενικό Ελεγκτή Φαρμάκων, η ομάδα δείχνει αποφασισμένη να προχωρήσει στην κλινική δοκιμή. 

Σύμφωνα με τον Άιρα Πάστορ της Bioquark, το πείραμα θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί σε άλλη χώρα. «Είναι σίγουρο ότι θα εμφανιστούν πολλά εμπόδια. Το σχέδιό μας όμως θα προχωρήσει» διαβεβαίωσε.