Ενοχή: Σύμβολο της άρνησης να αποδεχθούμε τον εαυτό μας

Κατά τη διάρκεια της ζωής μας, όλοι θα κάνουμε αργά ή γρήγορα κάτι το οποίο δεν συνάδει με τις αρχές και τις αξίες μας.  Τότε, εμφανίζεται η ενοχή σαν ένα ενοχλητικό και συνάμα οδυνηρό συναίσθημα που κατακλύζει τις σκέψεις μας και μας ταλαιπωρεί.

Τι είναι όμως η Ενοχή; στο ερώτημα αυτό μας απαντά η Σύμβουλος Προσωπικής Ανάπτυξης εκπαιδευμένη στη Συστημική Ψυχιατρική και τη Διαχείριση Αρνητικών Καταστάσεων κα Ελένη Αϋφαντή.

Σύμφωνα με την κα Αϋφαντή, σίγουρα η ενοχή δεν σχεδιάστηκε για να μας τιμωρήσει, αλλά για να μας ταρακουνήσει ώστε να μην επαναλάβουμε μια επιζήμια πράξη και να λειτουργήσει σαν ένα προληπτικό μέτρο για το μέλλον. Τα πράγματα όμως δεν λειτούργησαν όπως αρχικά σχεδιάστηκαν και στην πορεία το ΕΓΩ μονοπώλησε τις ενοχές διότι βρήκε μια καταπληκτική δικαιολογία για να μας δημιουργεί  απαξίωση, μειονεξία, μιζέρια και θυματοποίηση.

Έτσι, όπως λέει, το εγώ μας βοηθά να δημιουργούμε συνεχώς «πρέπει» και να ποινικοποιούμε την απόλαυση.

Ένα γλυκό με σοκολάτα, ενώ πρέπει να κάνω δίαιτα, ένα χαλαρό Σαββατοκύριακο, ενώ έχω τόσες δουλειές να κάνω, ένα μικροέξοδο της χαράς ενώ κάνω οικονομία και να η ενοχή…… τώρα πρέπει να πληρώσω γιατί ευχαριστήθηκα.

Αχ! τι καλά, λέει το εγώ, τώρα μπορώ άνετα να αισθάνομαι ένοχη που αισθάνομαι ένοχη.

Περνάει καλά με τις ενοχές το εγώ, το βοηθούν να μένει αγκιστρωμένο στο παρελθόν, τότε που έκανα κάποιες πράξεις για τις οποίες δεν είμαι και πολύ υπερήφανη και τώρα προσπαθώ να έχω μια τόσο απαίσια ζωή, για να με λυπούνται και έτσι να μπορώ να έχω να έχω τις απαραίτητες δικαιολογίες για να αποφύγω να πάρω την ευθύνη του εαυτού μου και να κάνω ότι χρειάζεται για να επανορθώσω.

«Έχοντας την ευθύνη του εαυτού μου, ξέρω πώς να αποφεύγω τις παγίδες που μου στήνουν οι ενοχές. 

Ξέρω πως το να εστιάζω την προσοχή μου σ’ αυτό που λείπει, να βλέπω σ’ ένα τέλειο πίνακα μια αρνητική λεπτομέρεια, είναι σαν να βάζω μέσα σ’ ένα κρυστάλλινο νερό μια σταγόνα μαύρο.

Ξέρω ότι προβλέποντας συνεχώς την αρνητική έκβαση των πραγμάτων, ενοχοποιούμαι ακόμα περισσότερο, διότι τότε “πρέπει” να υποτάξω τις επιθυμίες μου, να προσαρμοστώ σε «πρέπει» που δεν είναι δικά μου, να τρέχω πίσω από την τελειότητα, πίσω από το όλα ή τίποτα.

Έτσι όμως, μόνο θυμό και ενοχές συσσωρεύω» σημειώνει η κα Αϋφαντή.

Είναι άλλο το έχω κάνει ένα λάθος και άλλο το ΕΙΜΑΙ ένα λάθος, όπως τονίζει και συμπληρώνει.  Δεν είναι ότι πρέπει να είμαστε οπωσδήποτε «καλοί», απλά είναι ανάγκη να σταματήσουμε να πιστεύουμε ότι είμαστε «εντελώς χάλια».

Οι ενοχές, σύμφωνα με την κα Αϋφαντή, μπλοκάρουν την προσωπική μας ανάπτυξη, είναι το σύμβολο της άρνησής μας να αποδεχθούμε και να αγαπήσουμε τον εαυτό μας, ένα σημάδι της επιθυμίας του ΕΓΩ να διαχωρίζεται από την ολότητα, την ενότητα, την Αγάπη.