Εντοπίστηκε φθόριο στην άκρη του Σύμπαντος

Διεθνής ομάδα αστρονόμων έκανε την πιο μακρινή ανίχνευση φθορίου στο σύμπαν, σε έναν γαλαξία σε απόσταση περίπου 12 δισεκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη.

Είναι η πρώτη φορά που το εν λόγω χημικό στοιχείο -το οποίο, μεταξύ άλλων, υπάρχει στα κόκαλα και στα δόντια- εντοπίζεται σε έναν τόσο μακρινό γαλαξία που δημιουργεί νέα άστρα.

Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον Μαξιμίλιεν Φράνκο του βρετανικού Πανεπιστημίου του Χερτφορντσάιρ, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστρονομίας «Nature Astronomy», πραγματοποίησαν την ανακάλυψη με το τηλεσκόπιο ALMA στη Χιλή.

Όπως όλα τα χημικά στοιχεία, το φθόριο δημιουργείται μέσα στα άστρα, αλλά μέχρι σήμερα δεν ήταν γνωστό ακριβώς με ποιό τρόπο γίνεται η παραγωγή του.

Όπως είπε ο Φράνκο, «όλοι ξέρουμε το φθόριο επειδή η οδοντόπαστα που χρησιμοποιούμε κάθε μέρα, το περιέχει. Όμως δεν ξέραμε καν ποιό ειδος άστρων παράγει τη μεγαλύτερη ποσότητα φθορίου στο σύμπαν».

Το φθόριο ανιχνεύθηκε με τη μορφή του φθοριούχου υδρογόνου σε μεγάλα νέφη αερίων στον μακρινό γαλαξία NGP-190387, σε μια εποχή που το σύμπαν είχε ηλικία μόνο 1,4 δισεκατομμυρίων ετών, δηλαδή περίπου το 10% της σημερινής ηλικίας του.

Με δεδομένο ότι τα άστρα εκτινάσσουν στο διάστημα τα χημικά στοιχεία που έχουν δημιουργήσει στον πυρήνα τους, όταν πια φθάσουν στο τέλος της ζωής τους, η νέα ανίχνευση σημαίνει ότι τα άστρα που δημιούργησαν το εν λόγω φθόριο στον συγκεκριμένο γαλαξία, πρέπει να είχαν ζήσει και πεθάνει σχετικά γρήγορα.

Εκτιμάται έτσι ότι οι πιθανότεροι παραγωγοί φθορίου στο σύμπαν είναι τα τεράστιας μάζας άστρα του τύπου Wolf-Rayet που ζουν μόνο λίγες εκατομμύρια χρόνια.

«Δείξαμε ότι τα άστρα αυτά, που είναι ανάμεσα στα πιο μεγάλα και μπορούν να εκραγούν βίαια, καθώς φθάνουν στο τέρμα της ζωής τους, μας βοηθούν, κατά κάποιο τρόπο, να διατηρήσουμε την καλή υγεία των δοντιών μας», δήλωσε χιουμοριστικά ο Φράνκο.

Η ανακάλυψη φθορίου στον τόσο μακρινό στον χώρο και στον χρόνο γαλαξία NGP-190387 είναι μια από τις λίγες ανιχνεύσεις φθορίου πέρα από τον γαλαξία μας.

Οι αστρονόμοι είχαν στο παρελθόν ανιχνεύσει φθόριο σε μακρινά κβάζαρ (πολύ φωτεινά αντικείμενα, τροφοδοτούμενα από μαύρες τρύπες, στο κέντρο γαλαξιών), αλλά ποτέ πριν το εν λόγω χημικό στοιχείο δεν είχε παρατηρηθεί σε ένα τόσο πρώιμο γαλαξία παραγωγής άστρων.

Οι μελλοντικές παρατηρήσεις του συγκεκριμένου γαλαξία με το υπό κατασκευή Υπερβολικά Μεγάλο Τηλεσκόπιο (Extremely Large Telescope-ELT) του Ευρωπαϊκού Νοτίου Παρατηρητηρίου (ESO), που θα τεθεί σε λειτουργία αργότερα εντός της τρέχουσας δεκαετίας, αναμένεται να φέρει στο φως περισσότερα μυστικά των πρώιμων γαλαξιών.