Τι σχέση έχει ο καρκίνος μαστού με το βιολογικό ρολόι;

Εδώ και χρόνια έχει τεκμηριωθεί επιστημονικά ότι οι μεταλλάξεις στα γονίδια BRCA1 και BRCA2 αυξάνουν τον κίνδυνο εκδήλωσης καρκίνου του μαστού. Τώρα, ομάδα Αμερικανών ερευνητών εντόπισε ένα νέο γονίδιο που έχει επίπτωση στον καρκίνο του μαστού και παράλληλα σχετίζεται με τον κιρκαδιανό ρυθμό, γνωστό και ως βιολογικό ρολόι του ανθρώπινου οργανισμού.

Σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο Development, επιστημονική ομάδα του Πανεπιστημίου A&M στο Τέξας, με επικεφαλής τον καθηγητή Γουέστον Πόρτερ, ανακάλυψε ότι ο ρυθμιστικός μηχανισμός Per2 εντός του περιφερικού ρολογιού του κυττάρου, παίζει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη του μαστικού αδένα των θηλαστικών και όταν κατασταλεί η λειτουργία του συντελεί σε διαταραχή της ανάπτυξης του αδένα στα τρωκτικά.

Η μελέτη έρχεται να προσθέσει νέα στοιχεία στη θεωρία ότι η διαταραχή του κιρκαδιανού ρυθμού συνεπάγεται μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου, παχυσαρκίας, νευρομυϊκών παθήσεων και άλλων διαταραχών, όπως το τζετ λαγκ.

Ο κιρκαδιανός ρυθμός ελέγχεται από τον υπερκασιακό πυρήνα στον πρόσθιο υποθάλαμο του εγκεφάλου. Εκτός από τον συντονισμό του ύπνου, ρυθμίζει και άλλα περιφερικά ρολόγια του σώματος σε 24ωρη βάση.

Οι επιστήμονες μελέτησαν τον Per2, που παρέχει μια αρνητική ανατροφοδότηση ή λειτουργεί ως αντιστάθμισμα στον κιρκαδιανό ρυθμό.

«Οι μηχανισμοί θετικής και αρνητικής ανατροφοδότησης είναι σε διαρκή ισορροπία. Όταν ο ένας είναι ενεργός την ημέρα, ο άλλος είναι τη νύχτα, σε ρυθμική ταλάντωση κατά τη διάρκεια του 24ωρου. Όταν ο Per2 επανέρχεται, καταστέλλει το γονίδιο BMAL ή CLOCK», εξηγεί ο Δρ Πόρτερ.

Η διαπίστωση ότι ο Per2 έχει μια καθοριστική λειτουργία εκτός της τήρησης του χρόνου στην ανάπτυξη του μαστικού αδένα στα θηλαστικά αφήνει να διαφανεί ότι μπορεί να έχει εξίσου σημαντικό ρόλο στον καρκίνο του μαστού. Η έκφρασή του χάνεται σε μεγάλο ποσοστό των μαστικών όγκων, γεγονός που δείχνει ότι έχει προστατευτικό ρόλο.

«Παρατηρήσαμε ότι αυτοί οι αδένες έχουν δισυπόστατο φαινότυπο. Δηλαδή έχουν πολλά χαρακτηριστικά που παρατηρούμε και στα προκαρκινικά κύτταρα. Αρχίσαμε να μελετάμε τον μηχανισμό που σχετίζεται με αυτό και ανακαλύψαμε ότι οι βιοδείκτες των βλαστικών κυττάρων που σχετίζονται με την απώλεια του Per2 είναι περισσότερο βασικοί, χαρακτηριστικό και του πιο διηθητικού καρκίνου. Αυτό ενισχύει την ιδέα ότι ο Per2 λειτουργεί ως ογκοκατασταλτικό γονίδιο που σχετίζεται με την κυτταρική ταυτότητα», συμπληρώνει ο ερευνητής.

Επίσης, οι ειδικοί παρατήρησαν ότι η διατάραξη της ανάπτυξης του μαστικού αδένα είχε την ίδια επίδραση, δηλαδή ο Per2 δεν αποτελεί απλώς το κεντρικό ρολόι του εαυτού του αλλά ευθύνεται και για την έλλειψη ανάπτυξης μαστικού πόρου στον αναπτυσσόμενο αδένα.

Επόμενος στόχος των ερευνητών είναι να συσχετίσουν τη νυχτερινή εργασία με τον αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού.