Σύμφωνα με νέες έρευνες τα περιστατικά νεφρολιθίασης (ή κολικός του νεφρού όπως είναι γνωστό) φτάνουν το 30% τα τελευταία χρόνια κυρίως, εξαιτίας της διατροφής που ακολουθούμε πλέον, αφού όπως λένε οι ειδικοί, καταναλώνουμε πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα πλούσια σε ζάχαρη και αλάτι καθώς και πολλές ζωικές πρωτεΐνες. Ωστόσο, η θερινή περίοδος είναι αυτή που αυξάνονται πολύ περισσότερο τα περιστατικά κολικού, με τον Αύγουστο να είναι ο μήνας της κορύφωσης, λόγω της αφυδάτωσης.
Όπως μας εξηγεί ο πρόεδρος της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας, χειρουργός ουρολόγος Δρ. Ηρακλής Πούλιας, MD, PhD, επιστημονικός συνεργάτης του Ομίλου ΥΓΕΙΑ-Μητέρα, όσο αυξάνεται η θερμοκρασία ιδρώνουμε και έχουμε μεγάλες απώλειες υγρών. Εάν τα υγρά αυτά δεν αναπληρώνονται, τα παραγόμενα ούρα είναι «συμπυκνωμένα» και περιέχουν μεγαλύτερες συγκεντρώσεις από τα άλατα που δημιουργούν τις πέτρες.
Για να καταλάβει κάποιος αν ενυδατώνεται καλά, πρέπει, σύμφωνα με τον γιατρό, να κοιτάξει το χρώμα των ούρων του και, αν είναι σχεδόν διάφανο, σημαίνει ότι πίνει άφθονα υγρά, ενώ αν κίτρινο ή σκούρο κίτρινο σημαίνει ότι δεν πίνει αρκετά υγρά.
Τι πρέπει να γνωρίζουμε
Η νεφρολιθίαση συχνά δεν προκαλεί συμπτώματα, αλλά μπορεί και να εκδηλωθεί με πόνο, αίμα στα ούρα (αιματουρία) ή και με ουρολοίμωξη.
Η πέτρα δημιουργείται στα ούρα και παράγεται στους νεφρούς και έπειτα καταλήγει στην ουροδόχο κύστη. Όταν είναι πάνω από 4 εκατοστά προκαλεί συμπτώματα γιατί δυσκολεύεται να περάσει από τον ουρητήρα και δημιουργεί απόφραξη η οποία οδηγεί στην διάταση του ουρητήρα και του νεφρού, επειδή τα ούρα μένουν στάσιμα (η κατάσταση αυτή λέγεται στάση ούρων). Η διάταση του ουρητήρα και του νεφρού λέγεται υδρονέφρωση και συνοδεύεται από σπασμό και πόνο στην νεφρική χώρα.
Ο αιφνίδιος αυτός πόνος, που αντανακλάται στη βουβωνική χώρα ή στο όσχεο και συνοδεύεται από μικρή ή μεγάλη αιματουρία, ναυτία και έμετο, ονομάζεται κολικός του νεφρού και οφείλεται στην απόφραξη του ουρητήρα.
Η διάγνωση της νεφρολιθίασης γίνεται με απεικονιστικές εξετάσεις, στις οποίες συμπεριλαμβάνεται η απλή ακτινογραφία νεφρών-ουρητήρων-κύστης, το υπερηχογράφημα νεφρών και η αξονική τομογραφία με την οποία εντοπίζεται η ακριβής θέση της πέτρας.
Η θεραπεία του κολικού γίνεται συνήθως με χάπια όπως αναλγητικά, σπασμολυτικά, και αντιβιοτικά. Όμως, αν ο πόνος επιμένει και αναπτυχθεί φλεγμονή με πυρετό, απαιτείται τοποθέτηση ουρητηρικού καθετήρα για άμεση αποσυμφόρηση του νεφρού. Εάν οι απεικονιστικές εξετάσεις αποκαλύψουν έναν λίθο, μπορεί να απαιτηθεί πρόσθετη θεραπεία αναλόγως με το μέγεθος και τη θέση του (π.χ. εξωσωματική λιθοτριψία, διαδερμική λιθοτριψία ή ενδοσκοπική ουρητηρολιθοτριψία).
Με απλά μέτρα προστατευόμαστε από τον κολικό του νεφρού
Ορισμένες διατροφικές συνήθειες συμβάλλουν σημαντικά στην πρόληψη της νεφρολιθίασης. Το πρώτο που πρέπει να κάνουμε, ειδικά τώρα το καλοκαίρι, είναι να πίνουμε άφθονα υγρά, αλλά κυρίως νερό. «Τουλάχιστον 2,5 λίτρα υγρά το 24ωρο είναι απαραίτητα για να αραιώνουν τα συστατικά της κρυστάλλωσης στα ούρα και έτσι να μειώνεται ο κίνδυνος λιθίασης», λέει ο Δρ. Πούλιας και συμπληρώνει ότι όσοι γυμνάζονται ή έχουν βαρύ, χειρωνακτικό επάγγελμα μπορεί να χρειάζονται ακόμα μεγαλύτερη ποσότητα.
Για τον ίδιο λόγο, καλό είναι να πίνουμε και ένα ποτήρι φυσικό χυμό από πορτοκάλι ή άλλο εσπεριδοειδές την ημέρα (χωρίς προσθήκη ζάχαρης).
Επιπλέον, καλό είναι να αποφεύγουμε τα πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα, καθώς περιέχουν πολύ αλάτι, να χρησιμοποιούμε ελάχιστο έως καθόλου επιτραπέζιο αλάτι στο μαγείρεμα και στο σερβίρισμα του φαγητού, καθώς και να μην κάνουμε υπερκατανάλωση ασβεστίου. Για παράδειγμα, οι ενήλικες χρειάζονται δύο-τρία γαλακτοκομικά την ημέρα.