Μυρμήγκια πίνουν οξυζενέ για να απαλλαγούν από μυκητιάσεις

Για πρώτη φορά η επιστήμη διαπιστώνει ότι τα έντομα συνταγογραφούν φάρμακα στον εαυτό τους: ένα είδος μαύρου μυρμηγκιού που ζει και στην Ελλάδα πίνει τοξικό οξυζενέ για να προστατευτεί από θανατηφόρες μυκητιάσεις.

Συνωστισμένα μέσα σε ζεστές και συχνά υγρές φωλιές, τα κοινωνικά έντομα όπως τα μυρμήγκια είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε λοιμώξεις, οι οποίες μπορούν να εξολοθρεύσουν ολόκληρες αποικίες.

Εκτός βέβαια αν υπάρχει φάρμακο.

Η νέα μελέτη δείχνει ότι το ευρωπαϊκό μαύρο μυρμήγκι Formica fusca κανονικά αποφεύγει το υπεροξείδιο του υδρογόνου (H₂O₂), γνωστό και ως οξυζενέ, δεδομένου ότι πρόκειται για οξειδωτική, τοξική ουσία που επιβαρύνει τα κύτταρα με ελεύθερες ρίζες οξυγόνου.

Τα πειράματα στο Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι έδειξαν όμως ότι τα μυρμήγκια προτιμούν τροφές με υπεροξείδιο του υδρογόνου όταν εκτίθενται σε παθογόνους μύκητες. 

Σε αυτήν την περίπτωση, η κατανάλωση οξυζενέ αυξάνει την πιθανότητα επιβίωσης κατά το εντυπωσιακό ποσοστό του 20%, αναφέρουν οι εντομολόγοι στην επιθεώρηση Evolution -προφανές, το οξυζενέ είναι πιο δηλητηριώδες για τους μύκητες από ό,τι για τα μυρμήγκια.

«Όταν τα μυρμήγκια ακολουθούν διατροφή με επιπλέον ελεύθερες ρίζες είναι σημαντικά πιο πιθανό να επιζήσουν μιας λοίμωξης» λέει η Ντάλιαλ Φράιτακ, επικεφαλής της μελέτης. «Επιπλέον, τα μυρμήγκια επιλέγουν τη διατροφή που περιέχει επιπλέον ελεύθερες ρίζες όταν εκτίθενται σε μύκητες, όχι όμως και όταν δεν εκτίθενται» προσθέτει.

Στη φύση, προσθέτει η μελέτη, τα μυρμήγκια μπορούν να βρουν οξυζενέ σε μισοσαπισμένες φυτικές ουσίες, σε αφίδες (μελίγκρες) και στα πτώματα άλλων εντόμων.

Παραμένει ωστόσο άγνωστο πώς τα μυρμήγκια γνωρίζουν πότε πρέπει να προτιμήσουν λίγο δηλητήριο. Φαίνεται όμως ότι τα έντομα καταλαβαίνουν πότε είναι άρρωστα, αφού σε αυτή την περίπτωση συχνά εγκαταλείπουν την αποικία για να πεθάνουν μόνα τους.

Η μελέτη είναι η πρώτη που διαπιστώνει εκούσια λήψη φαρμάκων από έντομα, οι ερευνητές όμως υποψιάζονται ότι το φαινόμενο μπορεί να είναι διαδεδομένο.