Αλτσχάιμερ: Οι υπέρηχοι μαζί με φάρμακα βελτιώνουν τα συμπτώματα

Η χρήση των κυμάτων υπερήχων μπορεί να ενισχύσει την αποτελεσματικότητα άλλων θεραπειών σε ασθενείς με Αλτσχάιμερ, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Alzheimer’s Research & Therapy».

Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, η Υπηρεσία Τροφίµων και Φαρµάκων (FDA) των ΗΠΑ, ενέκρινε το φάρμακο Aduhelm της Biogen, την πρώτη θεραπεία μετά από σχεδόν 20 χρόνια για τη νόσο Αλτσχάιμερ, ωστόσο η αποτελεσματικότητα του θα κριθεί σε περαιτέρω κλινικές δοκιμές.

«Η κλινική αποτελεσματικότητα του φαρμάκου θα πρέπει να αποδειχθεί και η εταιρεία έχει πολλά χρόνια μπροστά της για να το κάνει», δηλώνει ο ερευνητής στο Ινστιτούτο Εγκεφάλου του Κουίνσλαντ της Αυστραλίας. Γιούργκεν Γκοτζ, στον ιστότοπο «Interesting Engineering.

Αυτό που είναι σημαντικό είναι ότι το φάρμακο μαζί με τη θεραπεία υπερήχων δείχνουν σημάδια αποκατάστασης των ικανοτήτων σχηματισμού μνήμης σε ανθρώπους.

Θεραπεία με υπέρηχους

Το 2015, ο Γκοτζ και οι συνεργάτες του δημοσίευσαν μια πρώτη μελέτη όπου διαπίστωσαν ότι τα κύματα υπερήχων απομάκρυναν με επιτυχία το β-αμυλοειδές από τους εγκεφάλους ποντικιών.

Τα β-αμυλοειδή είναι μια ειδική κατηγορία πρωτεϊνών που συνδέονται με διάφορα συμπτώματα στα άτομα με Αλτσχάιμερ, συμπεριλαμβανομένης της άνοιας και της εξασθένησης των γνωστικών λειτουργιών του ατόμου.

Διαπίστωσαν επίσης ότι οι σαρώσεις του εγκεφάλου με υπερήχους, βοηθούν στη διάσπαση του β-αμυλοειδούς, αντιστρέφοντας τη διαδικασία της νευρολογικής βλάβης που προκαλούν οι πρωτεΐνες αυτές.

Πιο συγκεκριμένα, ο υπέρηχος, όταν συνδυάζεται με μικροφυσαλίδες οι οποίες χορηγούνται ενδοφλέβια, επιτρέπει τη χαλάρωση του αιματοεγκεφαλικού φραγμού, ενεργοποιώντας «την αδρανή μικρογλοία, η οποία στη συνέχεια προσλαμβάνει το αμυλοειδές στα λυσοσώματά της, όπου αυτό αφομοιώνεται», εξηγεί ο Γκοτζ.

«Έχουμε δείξει ότι την πρωτεΐνη Ταυ την καθαρίζει ένας δεύτερος μηχανισμός, η νευρωνική αυτοφαγία. Όταν χορηγείται η σωστή ποσότητα μικροφυσαλίδων, τότε η διαδικασία είναι ασφαλής».

Αργότερα, σε μια μελέτη του Μαΐου, ο Γκοτζ και οι συνεργάτες του διαπίστωσαν ότι σε έναν «φυσιολογικά γερασμένο εγκέφαλο ποντικού», οι σαρώσεις με υπερήχους σε συνδυασμό με τις μικροφυσαλίδες, βελτίωσαν σημαντικά τη μνήμη, εκτός από διάφορες άλλες συναφείς νευρολογικές και φυσιολογικές διαδικασίες.

«Η λειτουργική βελτίωση που επέφερε η θεραπεία με υπερήχους παρατηρήθηκε σε περινευρωνικά δίκτυα, αυξημένη νευρογένεση και συναπτική σηματοδότηση, η οποία συλλογικά οδηγεί σε βελτιωμένη χωρική μάθηση».

Χρειάζονται όμως περαιτέρω μελέτες για να αποδειχθεί οριστικά αν αυτή η θεραπεία μπορεί να αποκαταστήσει τη μνήμη και τη χωρική μάθηση σε ηλικιωμένους ανθρώπους.

Συνδυασμός θεραπειών

«Οι σαρώσεις με υπερήχους μπορούν να αποκαταστήσουν τη μνήμη στα ποντίκια, αλλά ακόμη δε γνωρίζουμε εάν το ίδιο συμβαίνει και στους ανθρώπους», λέει ο Γκοτζ. Πολλά εξαρτώνται από την έγκαιρη διάγνωση της νόσου.

Επιπλέον, η θεραπεία με υπερήχους δεν είναι μια μονοσήμαντη λύση για την ανάκτηση πλήρους ικανότητας σχηματισμού μνήμης, ακόμη και αν η ζωή σας είναι τόσο απλή όσο ενός ποντικιού, εξηγεί ο επιστήμονας.

«Στα ποντίκια είχαμε αρχικά 5-8 εβδομαδιαίες θεραπείες για το αμυλοειδές και 4 με 14 εβδομαδιαίες θεραπείες για την Ταυ», αναφέρει ο Γκοτζ.

«Πιστεύω ότι οι ανθρώποι χρειάζονται περισσότερες από μία και λιγότερες από 10 εβδομαδιαίες ή δεκαπενθήμερες θεραπείες». Αλλά αυτό, τονίζει ο Γκοτζ, «θα πρέπει να αποδειχθεί σε κλινική δοκιμή».

Αυτό ισχύει τόσο για τη δυνητική ασφάλεια όσο και για την ενίσχυση της γνωστικής ικανότητας που μπορεί να επιφέρει η θεραπεία με υπερήχους. Ωστόσο, μπορεί να υπάρχει τρόπος να αντιμετωπιστούν τα κλινικά κενά που εντοπίζονται στις δύο θεραπείες.

Στη μελέτη του Απριλίου, οι επιστήμονες πρότειναν ότι ο συνδυασμός των δυο θεραπειών μπορεί να είναι ακόμη πιο αποτελεσματικός στο να απομακρύνει το β-αμυλοειδές από τον εγκέφαλο, εάν στο μείγμα εισαχθεί και το πρόσφατα εγκεκριμένο φάρμακο της Biogen.