Ιδού οι έξι παράγοντες που προμηνύουν καλά γηρατειά για τους εθελοντές μελέτης στις ΗΠΑ: φυσική άσκηση, απουσία κατάχρησης αλκοόλ και καπνίσματος, ωριμότητα για αντιμετώπισης των δυσκολιών της ζωής, διατήρηση ενός υγιούς βάρους και ύπαρξη μιας σταθερής οικογενειακής κατάστασης.
Πρόκριται για τη συνταγή του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ για υγεία και μακροημέρευση. Και είναι δοκιμασμένη: σχεδόν 80 χρόνια παρακολουθήθηκαν στενά οι ζωές 700 και πλέον ανδρών (από 4 γενιές διαφορετικών ερευνητών φυσικά!). Αυτό που προέκυψε είναι συγκλονιστικό: ούτε τα επίπεδα χοληστερόλης ούτε η αρτηριακή πίεση ενός πενηντάρη είναι ικανά να προβλέψουν αν αυτός θα φτάσει σε βαθιά γεράματα.
Εκείνο που προμηνύει καλά γηρατειά είναι το βάθος των σχέσεων που αναπτύσσει με την οικογένειά του και κυρίως τη σύζυγό του, όπως επίσης και το αν έχει καλούς στενούς φίλους.
Φυσικά, ισχύει και το γνωστό από την εποχή του Ιπποκράτη «νους υγιής εν σώματι υγιεί», με το τάι τσι να αναδεικνύεται η καλύτερη μορφή άσκησης για όλες τις ηλικίες, ενώ η μεσογειακή διατροφή κρατά τα σκήπτρα σε ό,τι αφορά την προστασία του οργανισμού από τις επιθέσεις του γήρατος.
Η μελέτη ονομάζεται Harvard Study of Adult Development (Μελέτη του Χάρβαρντ για την Ανάπτυξη των Ενηλίκων) και άρχισε το 1938! Για τη μελέτη επιλέχθηκαν 268 δευτεροετείς φοιτητές του διάσημου πανεπιστημίου οι οποίοι συμφώνησαν να γίνουν το αντικείμενο παρακολούθησης των ερευνητών, να απαντούν δηλαδή σε εκτενή ερωτηματολόγια σχετικά με κάθε πτυχή της ζωής τους και να υποβάλλονται σε πλήρεις ιατρικούς ελέγχους κάθε δυο χρόνια. Γυναίκες δεν συμπεριλήφθηκαν στην μελέτη καθώς το Χάρβαρντ τότε ήταν πανεπιστήμιο αρρένων!
Οι πορείες της ζωής των 724 νεαρών ανδρών δεν ήταν όλες ανοδικές: κάποιοι απέτυχαν να έχουν την επαγγελματική σταδιοδρομία που ονειρεύονταν, κάποιοι βυθίστηκαν στο αλκοολισμό, κάποιοι εμφάνισαν σοβαρά ψυχιατρικά νοσήματα. Αντιθέτως, κάποιοι άλλοι έγιναν επιτυχημένοι επιχειρηματίες, γιατροί, δικηγόροι, διακεκριμένοι δημοσιογράφοι, ενώ ένας φοιτητής του Χάρβαρντ που ονομαζόταν Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι κατάφερε να φτάσει στο ύπατο αξίωμα της χώρας του.