Η ηλικία έναρξης της χρήσης διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη μετέπειτα εξέλιξη των συμπεριφορών των εφήβων, επιβεβαιώνει η έρευνα που παρουσιάζουμε σήμερα αναφορικά με τη συμπεριφορά των νέων 11-15 ετών σε σχέση με τη χρήση νόμιμων και παράνομων εξαρτησιογόνων ουσιών.
Παρ' όλο που η χώρα εμφανίζει ακόμη χαμηλά ποσοστά ανάμεσα σε 40 χώρες στη χρήση κάνναβης, της πρώτης παράνομης ουσίας που χρησιμοποιούν οι έφηβοι, ανησυχητικά αυξημένη παρουσιάζεται η χρήση του αλκοόλ με μέση ηλικία έναρξης της κατανάλωσης τα 13 έτη.
Η αναγκαιότητα της πρόληψης και μάλιστα στοχευμένης και εξειδικευμένης προβάλλει στην Ελλάδα των Μνημονίων κρισιμότερη παρά ποτέ.
Η κάνναβη είναι η πρώτη παράνομη ουσία με την οποία αρχίζουν να πειραματίζονται οι έφηβοι, σύμφωνα με μία από τις επικρατέστερες θεωρίες (θεωρία της πύλης εισόδου, «gateway theory»). Η πρώιμη έναρξη της κατανάλωσης αλκοόλ και καπνού στην εφηβεία συχνά οδηγεί στη χρήση κάνναβης και σηματοδοτεί την πρώιμη έναρξη χρήσης άλλων παράνομων ουσιών.
Στην παρούσα έρευνα (σε 3.944 μαθητές από 306 σχολικές μονάδες) ο αριθμός των 15χρονων μαθητών που κάνουν χρήση κάνναβης έχει αυξηθεί σταδιακά τα τελευταία χρόνια και αυτό εγείρει ανησυχίες, αν μάλιστα λάβει κανείς υπόψη ότι η χώρα μας ήταν έως πρόσφατα (έρευνα ESPAD 2007) μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών με τα χαμηλότερα ποσοστά στη χρήση κάνναβης στους εφήβους.
Τα κύρια ευρήματα της έρευνας:
Καπνός
* Ενας στους πέντε 15χρονους εφήβους (20,2%) έχει καπνίσει τσιγάρο τουλάχιστον μία φορά και ένας στους 10 (10,2%) καπνίζει καθημερινά, με την πλειονότητα αυτών να καπνίζουν τουλάχιστον 6 τσιγάρα.
* Διαχρονικά, από το 1998 έως το 2010 παρατηρείται τάση μείωσης του ποσοστού των 15χρονων εφήβων που καπνίζουν καθημερινά (13,7% το 1998 και 10,2% το 2010).
Οινοπνευματώδη
* Ενας στους τρεις 15χρονους καταναλώνει κάποιο οινοπνευματώδες ποτό τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα.
* Καταναλώνουν οινοπνευματώδη περισσότερο τα αγόρια από ό,τι τα κορίτσια, ιδιαίτερα όσο αυξάνονται η συχνότητα και η ποσότητα που καταναλώνεται.
* Ενα στα 4 αγόρια και ένα στα 5 κορίτσια ηλικίας 15 ετών πίνουν σε κάθε συνηθισμένη τους έξοδο τουλάχιστον 3 ποτά στη σειρά.
* Δύο στους 5 εφήβους ηλικίας 15 ετών έχουν μεθύσει τουλάχιστον μία φορά.
* Ενας στους 5 εφήβους ηλικίας 11-15 ετών αναφέρει ότι πολλοί φίλοι του πίνουν οινοπνευματώδη.
* Συγκριτικά με το 2006, το 2010 έχει αυξηθεί σημαντικά το ποσοστό των 15χρονων μαθητών που καταναλώνουν οινοπνευματώδη σε εβδομαδιαία βάση.
Άλλες ουσίες
* Χρήση κάνναβης έχουν κάνει το 7,2% των 15χρονων μαθητών (10,6% των αγοριών και 3,7% των κοριτσιών), ενώ τα 2/3 αυτών έχουν επαναλάβει τη χρήση τρεις ή και περισσότερες φορές. Διαχρονικά, καταγράφεται σημαντική αύξηση στη χρήση κάνναβης στους 15χρονους από 3,7% το 2006 στο 7,2% το 2010.
* Χρήση κάποιας παράνομης ουσίας εκτός κάνναβης και έκσταση έχουν κάνει τουλάχιστον μία φορά το 3,1% των 15χρονων εφήβων.
* Χρήση εισπνεόμενων ουσιών έχουν κάνει τουλάχιστον μία φορά το 8% των 15χρονων εφήβων.
* Χρήση ηρεμιστικών/υπνωτικών φαρμάκων (χωρίς τη σύσταση γιατρού) έχουν κάνει το 3% των 15χρονων μαθητών.
