To Facebook «παρακολουθεί τους πάντες πάντα»

Το Facebook παρακολουθεί τη συμπεριφορά χρηστών που δεν έχουν καν λογαριασμό στο Facebook, χρηστών που έχουν αποσυνδεθεί από την υπηρεσία, ακόμα και χρηστών που έχουν ζητήσει επισήμως να μην παρακολουθούνται, αποκαλύπτει βελγική έκθεση.

Η Facebook, από την πλευρά της, απορρίπτει τις καταγγελίες και κάνει λόγο για «ανακρίβειες».

H έκθεση, αναφέρει ο Guardian, συντάχθηκε από ερευνητές του Πανεπιστημίου της Λουβέν και του Ελεύθερου Πανεπιστημίου των Βρυξελλών. Σύμφωνα με εκπρόσωπο της Facebook, την έκθεση είχε παραγγείλει η βελγική Υπηρεσία Προστασίας Δεδομένων, η οποία διεξάγει τώρα έρευνα για τις πρακτικές της εταιρείας.

Η υπόθεση αφορά τα «κοινωνικά plug-in» του Facebook, όπως το περίφημο κουμπί Like, τα οποία χρησιμοποιούνται σε 13 εκατομμύρια δικτυακούς τόπους σε όλο τον κόσμο.

Η Facebook εγκαθιστά αρχεία cookies στους υπολογιστές των χρηστών που επισκέπτονται οποιαδήποτε σελίδα στο Facebook.com, ακόμα και σελίδες που δεν απαιτούν σύνδεση (log-in).

Όταν ο χρήστης επισκεφθεί ιστοσελίδες που περιέχουν κοινωνικά plug-in του Facebook, τα cookies μεταδίδουν πληροφορίες στην εταιρεία, ακόμα και αν ο χρήστης δεν χρησιμοποιήσει το κουμπί Like, το Facebook Login ή άλλα plug-in.

Τα cookies είναι μικρά αρχεία στα οποία αποθηκεύονται ρυθμίσεις του χρήστη, πληροφορίες για προηγούμενες δραστηριότητές του και άλλα δεδομένα που απαιτούνται για τη λειτουργία του δικτυακού τόπου που τα εκδίδει. Η Facebook χρησιμοποιεί cookies για να παρακολουθεί τη συμπεριφορά των χρηστών για διαφημιστικούς σκοπούς.

Η ευρωπαϊκή νομοθεσία για την προστασία των προσωπικών δεδομένων προβλέπει ότι οι δικτυακοί τόποι μπορούν να εγκαθιστούν cookies μόνο με τη συγκατάθεση του χρήστη, εκτός αν τα cookies είναι απαραίτητο είτε για τη σύνδεση στην υπηρεσία (κριτήριο Α), είτε για την προσφορά υπηρεσιών που έχει ζητήσει ο ίδιος ο χρήστης (κριτήριο Β).

Οι πρακτικές του Facebook φέρονται να είναι παράνομες επειδή τα κοινωνικά plug-in της υπηρεσίας παρακολουθούν τους χρήστες χωρίς τη συγκατάθεσή τους. Δεδομένου ότι αυτά τα plug-in απευθύνονται εξ ορισμού στους χρήστες του Facebook, χωρίς να είναι απαραίτητα για τη σύνδεση της υπηρεσίας, φέρονται να μην πληρούν ούτε το κριτήριο Α ούτε το κριτήριο Β.

Η εταιρεία προσφέρει στους χρήστες τη δυνατότητα να εξαιρούνται από την παρακολούθηση (opt-out), παραπέμποντάς τους στη σχετική υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Συμμαχίας Ψηφιακής Διαφήμισης (EDAA). Ωστόσο ακόμα και σε αυτή την περίπτωση φέρεται να εγκαθιστά cookies που επιτρέπουν την ταυτοποίηση και παρακολούθηση των χρηστών αυτών.

«Η ευρωπαϊκή νομοθεσία είναι σαφής σε αυτό το σημείο» λέει ο Μπρένταν Βαν Άλσενοϊ του Πανεπιστημίου της Λουβέν, μέλος της συντακτικής ομάδας της έκθεσης. «Για να είναι νομικά έγκυρη, η συγκατάθεση του χρήστη όσον αφορά τη συμπεριφορική διαφήμιση online πρέπει να είναι εθελοντική [opt-in]» εξηγεί στην εφημερίδα.

«Η Facebook δεν μπορεί να βασίζεται στην απραξία των χρηστών [δηλαδή τη μη υποβολή αιτήματος εξαίρεσης] για να συμπεράνει ότι δόθηκε συγκατάθεση. Όσον αφορά τους μη χρήστες, η Facebook δεν έχει απολύτως καμία νομική βάση για να δικαιολογήσει τις σημερινές πρακτικές της» επισημαίνει ο Βαν Άλσενοϊ.

Αυτό θα σήμαινε ότι οι όροι χρήσης του Facebook, οι οποίες αναφέρουν ρητά ότι η εταιρεία χρησιμοποιεί cookies σε χρήστες που δεν διατηρούν λογαριασμό στην υπηρεσία, ή έχουν αποσυνδεθεί από αυτήν, είναι στην πραγματικότητα παράνομοι.

Εκπρόσωπος της εταιρείας δήλωσε πάντως ότι «η έκθεση αυτή περιέχει ανακρίβειες. Οι συντάκτες ουδέποτε ήρθαν σε επαφή μαζί μας, είτε προσπάθησαν να επιβεβαιώσουν τις υποθέσεις στις οποίες βασίστηκε η έκθεση».