Η εξάπλωση της πανώλης (ή πανούκλας) που σκότωσε τουλάχιστον το ένα τρίτο του πληθυσμού στην Ευρώπη τον Μεσαίωνα, οφειλόταν κυρίως στα παράσιτα των ανθρώπων και όχι στα τρωκτικά. Ενώ η εξάπλωση μιας -έως τώρα άγνωστης αιτιολογίας- επιδημίας που αφάνισε το 80% των Ατζτέκων στο Μεξικό, οφειλόταν πιθανότατα σε εντερική σαλμονέλα.
Στα συμπεράσματα αυτά κατέληξαν δύο νέες μελέτες που έρχονται να ρίξουν νέο φως σε δύο περιστατικά, τα οποία έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη τόσο της Γηραιάς Ηπείρου, όσο και του Νέου Κόσμου.
Στην πρώτη μελέτη, Νορβηγοί και Ιταλοί επιστήμονες των Πανεπιστημίων του Όσλο και της Φεράρα, με επικεφαλής τον καθηγητή Νιλς Στένσεθ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο επιστημονικό έντυπο Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS), σύμφωνα με το BBC, συμπέραναν ότι οι ψύλλοι και οι ψείρες στο σώμα των ανθρώπων και όχι οι αρουραίοι και τα άλλα τρωκτικά -όπως θεωρείτο έως τώρα- ήtαν οι βασικοί φορείς διάδοσης της πανώλης που σκότωσε περίπου 25 εκατομμύρια Ευρωπαίους την περίοδο 1347 - 1451.
Χρησιμοποιώντας ιστορικά αρχεία για την εξέλιξη της επιδημίας και τους θανάτους σε εννέα ευρωπαϊκές πόλεις, καθώς και τεχνικές υπολογιστικής προσομοίωσης, οι ερευνητές μοντελοποίησαν τη δυναμική της εξάπλωσής της.
Κατέληξαν έτσι στην εκτίμηση ότι ούτε οι αρουραίοι, ούτε η εξάπλωση του βακτηρίου μέσω του αέρα ευθύνονταν, αλλά οι ψύλλοι και οι ψείρες που πηδούσαν από άνθρωπο σε άνθρωπο και τρέφονταν μολυσμένο αίμα.
Κατά τους επιστήμονες, μόνο έτσι μπορεί να εξηγηθεί η τόσο ταχεία εξάπλωση της φονικής επιδημίας. «Θα ήταν απίθανο να έχει εξαπλωθεί τόσο γρήγορα, αν μεταδιδόταν από τους αρουραίους, από ό,τι από σε άνθρωπο σε άνθρωπο» εξηγεί ο Δρ Στένσεθ.
Η πανώλη συνεχίζει να ενδημεί σε ορισμένες χώρες της Ασίας, της Αφρικής και της Νότιας Αμερικής, διατηρούμενη σε πληθυσμούς μολυσμένων τρωκτικών. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, μεταξύ 2010 - 2015 υπήρξαν 3.248 διαγνωσμένα περιστατικά πανώλης σε ανθρώπους, από τα οποία τα 584 προκάλεσαν τον θάνατο των ασθενών. Η τήρηση των μέτρων υγιεινής αποτελεί βασικό μέτρο προφύλαξης για την αποτροπή των λοιμώξεων.
Από σαλμονέλα αφανίστηκαν οι Αζτέκοι
Στην περίπτωση των Αζτέκων του Μεξικού, εκτιμάται ότι την πενταετία 1545-1550, περίπου 15 εκατομμύρια άνθρωποι (το 80% των κατοίκων) πέθαναν από την επιδημία που στην τοπική διάλεκτο είχε ονομασθεί «κοκολίζτλι» (σημαίνει μάστιγα ή λοιμός).
Οι άνθρωποι είχαν υψηλό πυρετό, πονοκεφάλους και αιμορραγία από τα μάτια, το στόμα και τη μύτη, πεθαίνοντας μέσα σε τρεις έως τέσσερις μέρες.
Επρόκειτο για τη δεύτερη, αλλά φονικότερη, από τις τρεις σοβαρότερες επιδημίες που έπληξαν το Μεξικό μετά την άφιξη των Ευρωπαίων.
Είχε προηγηθεί πριν δύο δεκαετίες το ξέσπασμα επιδημίας ευλογιάς που σκότωσε πέντε έως οκτώ εκατομμύρια Αζτέκους, ενώ ακολούθησε το 1576-78 μια δεύτερη επιδημία που οδήγησε στο θάνατο τον μισό από τον εναπομείναντα πληθυσμό.
Έκτοτε, οι επιστήμονες προσπαθούν να καταλάβουν ποιος παθογόνος μικροοργανισμός ήταν ο ένοχος για μια από τις φονικότερες επιδημίες στην παγκόσμια ιστορία, που προσεγγίζει εκείνη της πανούκλας της μεσαιωνικής Ευρώπης.
Αυτή τη φορά, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι επρόκειτο για ένα «εντερικό πυρετό» παρόμοιο με τον τυφοειδή.
Ερευνητές, με επικεφαλής την Ασιλντ Βάγκενε του Πανεπιστημίου του Τίμπιγκεν της Γερμανίας, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο επιστημονικό έντυπο Nature Ecology and Evolution, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο, ανέλυσαν δείγματα DNA από 29 σκελετούς που είχαν πεθάνει από την «κοκολίζτλι» και είχαν ταφεί σε κοινό νεκροταφείο.
Η γενετική ανάλυση αποκάλυψε ίχνη μόνο ενός παθογόνου μικροοργανισμού, του βακτηρίου της εντερικής σαλμονέλα (Salmonella enterica), που, μεταξύ άλλων, μπορεί να προκαλέσει τυφοειδή πυρετό.
Η σαλμονέλα μεταδίδεται μέσω μολυσμένης τροφής ή νερού και μπορεί να ταξίδεψε στο Μεξικό μέσω των ζώων που μετέφεραν οι ισπανοί κατακτητές με τα πλοία τους. Η εντερική σαλμονέλα ήταν παρούσα ήδη στη μεσαιωνική Ευρώπη.
Αν και δεν βρήκαν άλλο μικρόβιο στους Αζτέκους, οι Γερμανοί επιστήμονες δεν αποκλείουν τελείως είτε να μη μπόρεσαν να ανιχνεύσουν κάτι άλλο που υπήρχε, είτε να πρόκειται για ένα τελείως άγνωστο στους επιστήμονες μικρόβιο.
Το μεγαλύτερο έγκλημα του Σαμαρά δεν ήταν ότι έριξε την κυβέρνηση της ΝΔ το 1993 και έφερε το ΠΑΣΟΚ για μια οκταετία. Το μεγαλύτερο έγκλημα του ήταν η καταγγελία των μνημονίων από τα Ζάππεια.
Δηλητηρίασε έναν ολόκληρο λαό βαφτίζοντας ασθένεια ΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ. (Όλες οι άλλες χώρες χάρις στα μνημόνια βγήκαν από την κρίση σε χρόνους ρεκόρ).
