Η καλή μάσηση της τροφής πιθανότατα να μας γλιτώσει από την άνοια

Πρόσφατη μελέτη η οποία δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο «Journal of Dental Research», και διεξήχθη από Ιάπωνες επιστήμονες έδειξε ότι η καλή μάσηση της τροφής μας διεγείρει βασικές δομές του εγκεφάλου μας που είναι υπεύθυνες για τη μνήμη και τη μάθηση, ενώ διαπίστωσαν ότι τα προβλήματα των δοντιών μας πιθανότατα σχετίζονται με την ανάπτυξη άνοιας.

Οι επιστήμονες τάισαν με κονιορτοποιημένη τροφή νεαρά ποντίκια που βρίσκονταν ακόμα στην ανάπτυξη και τα συνέκριναν με συνομήλικά τους ζώα που τρέφονταν με κανονικές, σκληρές τροφές και διαπίστωσαν ότι αυτά που δεν μασούσαν την τροφή τους είχαν μειωμένη ανάπτυξη στα οστά της γνάθου και του προσώπου καθώς των σύστοιχων μυών.

Επιπροσθέτως παρουσίαζαν διαταραγμένη μνήμη και μειωμένη ικανότητα μάθησης γιατί η δραστηριότητα των νευρικών τους κυττάρων ήταν μειωμένη στον ιππόκαμπο του εγκεφάλου τους, ενώ το ίδιο ήταν και η δημιουργία συνάψεων, δηλαδή νέων συνδέσεων μεταξύ τους όπως και η δραστηριότητα της ουσίας BDNF η οποία παίζει ρόλο–κλειδί στη μνήμη και τη μάθηση.

Όπως ανέφεραν οι ερευνητές, τα ευρήματα αυτά δείχνουν ότι κάθε αλλαγή που γίνεται στα μασητικά ερεθίσματα μπορεί πιθανώς να επηρεάζει τη νευρογένεση και τη νευρική δραστηριότητα στον ιππόκαμπο του εγκεφάλου με αποτέλεσμα αυτό να έχει αρνητικές επιπτώσεις στις νοητικές λειτουργίες του εγκεφάλου. Όπως λένε, το να μπορεί κανείς να έχει καλή μασητική ικανότητα και να τη διατηρεί για όλο το εύρος της ζωής του μπορεί να τον βοηθήσει να καταπολεμήσει την εμφάνιση άνοιας και της μαθησιακής δυσλειτουργίας. Πιθανόν σύμφωνα με τους επιστήμονες η μάσηση να είναι αποτελεσματική ως προς την πρόληψη της άνοιας.

Ο επικεφαλής της έρευνας Δρ. Takashi Ono, ο οποίος είναι καθηγητής στο Τμήμα Ορθοδοντικής Επιστήμης του Ιατρικού & Οδοντιατρικού Πανεπιστημίου του Τόκιο (TMDU), με αφορμή τα αποτελέσματα της έρευνας τόνισε ότι η μάσηση είναι απαραίτητη στοματική λειτουργία και σχετίζεται με τη σωματική, τη νοητική και την κοινωνική υγεία καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας. Οι ηλικιωμένοι, όπως ανέφερε ο Δρ. Takashi, έχουν μασητικές δυσλειτουργίες λόγω της απώλειας δοντιών αλλά και της εξασθένησης των μασητικών μυών τους, ενώ στα παιδιά η μασητήρια διέγερση επηρεάζει την ανάπτυξη του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (ΚΝΣ) καθώς και των γναθοπροσωπικών ιστών.

Ο Δρ. Hideo Kawahara, πρώην πρόεδρος της Ιαπωνικής Ακαδημίας Κλινικής Οδοντιατρικής (ACD), με αφορμή το διεθνές συμπόσιο οδοντιατρικής και ορθοδοντικής MegaGen που θα διεξαχθεί στο Τόκιο, εξήγησε το πώς η μάσηση μπορεί να επηρεάζει την υγεία του εγκεφάλου μας.

Όπως είπε, η διαδικασία της μάσησης της τροφής διεγείρει το εγκεφαλικό αγγειακό σύστημα, αυξάνοντας τη ροή του αίματος και αυτό μπορεί να επηρεάσει την κατάσταση όλου του οργανισμού καθώς και του εγκεφάλου. Η μάσηση, όπως εξήγησε, δεν είναι απλά μια μηχανική κίνηση. Σε αυτή συμμετέχουν όλες μας οι αισθήσεις, αφού όταν τρώμε, βλέπουμε, μυρίζουμε, γευόμαστε, ακούμε και αγγίζουμε με το στόμα μας το φαγητό. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να διεγείρονται τα κέντρα των αισθήσεων στον εγκέφαλο, καθώς και αυτά που δημιουργούν τις αναμνήσεις και τις προτιμήσεις μας, αλλά και τα αισθήματα επιβράβευσης ή δυσφορίας.

Η μάσηση απαιτεί συντονισμό όλων των μυών του στόματος, του ανώτερου πεπτικού και του αναπνευστικού συστήματος και ενεργοποιεί μια πολύπλοκη αλληλουχία μηχανισμών που ρυθμίζονται από τον εγκέφαλο. Άρα όπως είπε, η μάσηση και η κατάποση μπορεί να μας επηρεάζουν πολύ περισσότερο απ’ όσο νομίζουμε.

Στη σωστή μάσηση και τη συσχέτισή της με την άνοια αναφέρθηκαν και οι επιστήμονες από το Τμήμα Οδοντολογίας και το Κέντρο Έρευνας της Γήρανσης του Πανεπιστημίου Καρολίνσκα, στην Στοκχόλμη. Οι επιστήμονες εξέτασαν σε 550 εθελοντές ηλικίας άνω των 77 ετών κατά πόσο η απώλεια δοντιών και η ικανότητα μάσησης συνδέονται με τις νοητικές τους λειτουργίες. Τα αποτελέσματα της μελέτης τους, η οποία και δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο «Journal of the American Geriatrics Society», έδειξαν ότι όσοι εκ των εθελοντών μασούσαν άνετα τις σκληρές τροφές είχαν σημαντικά μειωμένο κίνδυνο να εμφανίσουν άνοια.

Αξίζει να αναφερθεί ότι σε μία συνδυασμένη ανάλυση, η οποία και δημοσιεύθηκε τον Μάιο του 2017 στο επιστημονικό περιοδικό «Archives of Gerontology and Geriatrics», οι Ιάπωνες επιστήμονες εξέτασαν 33 κλινικές μελέτες για τη μάσηση και τις νοητικές λειτουργίες, και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η φτωχή μάσηση μπορεί να αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για άνοια ή ήπια νοητική διαταραχή, η οποία συχνά αποτελεί πρόδρομη κατάσταση άνοιας.

Βασιζόμενη στα δεδομένα αυτά, η ειδική Ορθοδοντικός Παιδιών & Ενηλίκων Δρ. Κατερίνα Δούμα-Μιχελάκη, μας εξηγεί ότι κατά μέσο όρο μασάμε 800-1400 φορές τη μέρα, ενώ η μάσηση εκτός από τα δόντια μας επηρεάζει και την πέψη καθώς και το σχήμα του προσώπου μας. Παρόλα αυτά σήμερα οι άνθρωποι τρώνε περισσότερα μαλακά και επεξεργασμένα τρόφιμα τα οποία χρειάζονται λιγότερη μάσηση.

Η γιατρός μας συμβουλεύει να μασάμε πολύ καλά το φαγητό μας, να αποφεύγουμε τα πολλά πολτοποιημένα φαγητά, να τρώμε όσο το δυνατόν πιο ωμά τρόφιμα, όπως φρούτα και λαχανικά, και να τηρούμε σχολαστικά τους κανόνες υγιεινής.