«Μουμιοποιημένα» φυτά μας δίνουν εικόνες από το μέλλον της Γης

Απολιθωμένα φύλλα από ένα δάσος 23 εκατομμυρίων ετών υποδεικνύουν ότι κάποια φυτά μπορεί να προσαρμοστούν έτσι ώστε να αναπτύσσονται ταχύτερα, καθώς τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα αυξάνονται, σύμφωνα με νέα μελέτη.

Όπως αναφέρει το BBC, επιστήμονες ανακάλυψαν τα πολύ καλά διατηρημένα φύλλα σε μια αρχαία λίμνη στη Νέα Ζηλανδία. Αυτό επέτρεψε για πρώτη φορά στους επιστήμονες να συνδέσουν τις υψηλές θερμοκρασίες της περιόδου με τα υψηλά επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα.

Τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης έρευνας δημοσιεύτηκαν στο Climate of the Past. Στο σχετικό επιστημονικό άρθρο οι επιστήμονες δείχνουν ότι κάποια φυτά ήταν σε θέση να συλλέγουν διοξείδιο του άνθρακα αποτελεσματικότερα για φωτοσύνθεση.

Όπως είπαν, τα ευρήματά τους μπορεί να περιέχουν στοιχεία σχετικά με το πώς μεταβάλλονται οι δυναμικές της ζωής των φυτών καθώς αυξάνονται τα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα, πλησιάζοντας αυτά του μακρινού παρελθόντος.

Η ομάδα άνοιξε τρύπα σε βάθος 100 μέτρων, κοντά στον πυθμένα της αρχαίας λίμνης, στον κρατήρα ενός αρχαίου, ανενεργού ηφαιστείου, διαμέτρου περίπου ενός χλμ. Βιολογικό υλικό εκεί είχε απολιθωθεί- συμπεριλαμβανομένων των απομειναρίων φυτών, άλγης, εντόμων, μυκήτων κ.α. από μια θερμή περίοδο, γνωστή ως πρώιμη Μειόκαινο.

Οι θερμοκρασίες παγκοσμίως θεωρείται πως ήταν μεταξύ τριών και επτά βαθμών Κελσίου από τις σημερινές, και ο πάγος εξαφανίστηκε σε μεγάλο βαθμό από τους πόλους. Οι επιστήμονες διαφωνούν σχετικά με τα επίπεδα του διοξειδίου εκείνη την περίοδο, και για αυτό η έρευνα αυτή παρουσιάζει τόσο μεγάλο ενδιαφέρον.

«Το εντυπωσιακό είναι πωα αυτά τα φύλλα είναι βασικά μουμιοποιημένα, οπότε έχουμε τις πραγματικές τους χημικές συνθέσεις, και μπορούμε να δούμε όλα τα χαρακτηριστικά τους στο μικροσκόπιο» είπε ο Τάμο Ράιχγκελτ, lead author της έρευνας, από το University of Connecticut.

Οι επιστήμονες ανέλυσαν τις διαφορετικές χημικές μορφές του άνθρακα- ή ισότοπα του άνθρακα- μέσα σε φύλλα από είδη δέντρων που βρέθηκαν σε διάφορα επίπεδα.

Αυτό βοήθησε στον υπολογισμό της περιεκτικότητας της ατμόσφαιρας σε διοξείδιο του άνθρακα κατά την περίοδο, στα 450 ppm- τη στιγμή που προηγούμενες μελέτες εκτιμούσαν ότι ήταν αρκετά χαμηλότερα, γύρω στα 300 ppm.

Αυτό αντιστοιχεί στην προβιομηχανική εποχή, και δεν είναι αρκετό για να δικαιολογήσει τις πολύ υψηλότερες θερμοκρασίες της πρώιμης Μειοκαίνου.

Οι ανθρώπινοι ρύποι έχουν πλέον ανεβάσει τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα στα 415 ppm, και αναμένεται να φτάσουν τα 450 ppm μέσα στις επόμενες δεκαετίες -το ίδιο επίπεδο που βίωσαν τα δάση στη Νέα Ζηλανδία πριν από 23 εκατομμύρια χρόνια.

Οι ερευνητές επίσης ανέλυσαν τη γεωμετρία των στομάτων και άλλων χαρακτηριστικών των φύλλων και τη σύγκριναν με τις αντίστοιχες σημερινών. Αυτό έδειξε ότι τα δέντρα ήταν ασυνήθιστα αποτελεσματικά στο να αντλούν άνθρακα από τα στόματα, χωρίς να χάνουν πολύ νερό στην ίδια διαδρομή. Αυτό τους επέτρεψε να αναπτύσσονται σε αφιλόξενες περιοχές, που κανονικά θα θεωρούνταν πολύ ξηρές για δάση.

Όταν τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα αυξάνονται, πολλά φυτά ανεβάζουν τους ρυθμούς της φωτοσύνθεσης, επειδή μπορούν να αφαιρούν αποτελεσματικότερα το διοξείδιο από τον αέρα και να διατηρούν παράλληλα νερό.

Δεδομένα από δορυφόρους της NASA δείχνουν μια «παγκόσμια αύξηση πρασίνου» που αποδίδεται κυρίως στα αυξανόμενα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα που προκύπτουν από τις ανθρώπινες δραστηριότητες μέσα στις τελευταίες δεκαετίες.

Εκτιμάται πως το 1/4 με το 1/2 των εκτάσεων με βλάστηση στον πλανήτη είδαν αυξήσεις στα φύλλα των δέντρων και φυτών σε σχέση με το 1980. Η τάση αυτή αναμένεται να συνεχιστεί καθώς τα επίπεδα διοξείδιου του άνθρακα μεγαλώνουν.

Παρόλα αυτά, οι ερευνητές προειδοποιούν ότι αυτό δεν είναι απαραίτητα καλό νέο, καθώς η απορρόφηση διοξειδίου δεν θα φτάνει αυτό που παράγεται από την ανθρώπινη δραστηριότητα, και παράλληλα πολλά οικοσυστήματα θα μπορούσαν να διαταραχθούν σοβαρά από υψηλότερα επίπεδα διοξειδίου, αλλαγές θερμοκρασίας κλπ.

Ακόμη, τα προαναφερθέντα δεν μπορούν να τα κάνουν όλα τα φυτά, και ακόμα και για αυτά που μπορούν, τα αποτελέσματα ποικίλλλουν.

Επίσης, υπάρχουν στοιχεία πως όταν κάποιες καλλιέργειες φωτοσυνθέτουν ταχύτερα, απορροφούν λιγότερες ουσίες που είναι ζωτικής σημασίας για την ανθρώπινη διατροφή.

«Το πώς θα εξελιχθεί δεν μπορεί να το γνωρίζει κανείς» είπε σχετικά ο Ράιχγκελτ. «Είναι άλλο ένα επίπεδο πίεσης για τα φυτά. Για κάποια μπορεί να είναι πολύ καλό, για άλλα φρικτό».