Ο Ηρακλής και η Λερναία Ύδρα

Μιχάλης Ψύλος

Στην υποψήφια για 11 Όσκαρ  ταινία, «Τα πάντα όλα» , η κινέζο-αμερικανίδα πρωταγωνίστρια, αδυνατεί να πληρώσει τους φόρους της και να ξεκαθαρίσει τις γραφειοκρατικές υποθέσεις του μαγαζιού της.

Αποκτά όμως τη δυνατότητα να «εξαφανίζεται», μεταπηδώντας σε άλλα σύμπαντα, σε έναν άλλο παράλληλο κόσμο. Τελικά, η ταινία μας βοηθάει να καταλάβουμε ότι ο μόνος κόσμος που υπάρχει, είναι αυτός που ζούμε σήμερα. Γιατί αλλιώς, θα υπήρχαν ηγέτες, που θα εξαφανίζονταν από τις ηλιθιότητες, που λένε ή κυρίως κάνουν. Και μάλιστα στην πιο επικίνδυνη εποχή μετά το τέλος του Β’Παγκόσμιου πολέμου.

Με τρεις τεράστιες κρίσεις – την κοινωνικοοικονομική, τη γεωπολιτική και την κλιματική- να απειλούν σαν τη Λερναία Ύδρα την ανθρωπότητα. Και να μην υπάρχει ένας Ηρακλής να «κόψει» τα τρία κεφάλια της κρίσης;

Το ένα «κεφάλι» συμπληρώνει δυστυχώς  το άλλο: η κοινωνική ανισότητα αυξάνει την αδιαφορία για την προστασία του περιβάλλοντος. Αλλά και καθιστά τους ανθρώπους ευάλωτους σε κάθε είδους εθνικισμό.

Οι πόλεμοι και οι συγκρούσεις και η κλιματική κρίση ,με τη σειρά τους έχουν καταστροφικές επιπτώσεις στην οικονομική και κοινωνική σταθερότητα των χωρών. Είναι εμφανές ότι και οι τρεις αυτές  κρίσεις πρέπει να αντιμετωπιστούν από κοινού, αν θέλουμε να αποτραπεί ο κίνδυνος μιας τεράστιας καταστροφής.

Δυστυχώς, αναβιώνουν οι μνήμες από τον Μεσοπόλεμο του 1920, αλλά και του 1930. Οταν η κοινωνικοοικονομική κρίση από την Μεγάλη Υφεση 1929-33, πυροδότησε την εθνικιστική πολεμική υστερία και σάρωσε την παγκόσμια ειρήνη.

Εκείνη την εποχή οι κοινωνίες στην Αμερική και την Ευρώπη ταλαντεύονταν ανάμεσα στην πρόοδο και την αντίδραση. Στο τέλος, ο φασισμός και ο Ναζισμός βύθισαν την Ευρώπη  στο αίμα και στην άβυσσο. Σήμερα, δεκάδες χρόνια αργότερα, η κατάσταση αρχίζει να θυμίζει σε κάποιους τον Μεσοπόλεμο.

Σήμερα, η φτώχεια στα γηρατειά, οι χαμηλοί μισθοί και οι άσχημες  συνθήκες εργασίας, αποτελούν πρόσφορο έδαφος για μόνιμη απογοήτευση. Η φτώχεια διαχέεται μάλιστα σε όλο και περισσότερα κοινωνικά στρώματα. Με τη «συμβολή» του πληθωρισμού και της ενεργειακής κρίσης.

Η μεσαία τάξη φτωχοποιείται, η κοινωνική ανισότητα αυξάνεται – αποτέλεσμα των νεοφιλελεύθερων πολιτικών τις τελευταίες δεκαετίες. Η δυσφορία και το αίσθημα ανασφάλειας διεισδύουν όλο και πιο βαθιά στη συνείδηση ​​των ανθρώπων.

Δυστυχώς, μπροστά στην άδικη πολιτική, πολλοί  νιώθουν αποκομμένοι, παραμελημένοι, προδομένοι και μόνοι, με τις αγωνίες τους. Αίσθημα ανασφάλειας

Όλα αυτά τροφοδοτούν τον αυταρχισμό. Ακόμη και την αναζήτηση ακροδεξιών αντι-συστημικών λύσεων. Η κατάσταση γίνεται όλο και πιο ασταθής στην Ευρώπη. Επιδεινώνεται δραματικά και από τις επιπτώσεις του συνεχιζόμενου (επ` αόριστον;) πολέμου στην Ουκρανία.

Η κλιμακούμενη γεωπολιτική αντιπαράθεση της Δύσης με τη Ρωσία και την Κίνα, ξαναφέρνει στα μάτια μας την απειλή του πυρηνικού πολέμου. Ταυτόχρονα, οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας , επαναφέρουν στο προσκήνιο ενεργειακές λύσεις που «σκοτώνουν» το περιβάλλον και τη Γη μας.

Στο τραπέζι των ηγετών  μπορούν να βρεθούν λύσεις. Αλλοι όμως δεν θέλουν και άλλοι δεν μπορούν.  Και όλοι εμείς; Μήπως καθόμαστε στον καναπέ μας και περιμένουμε κάποιον «Ηρακλή»να λύσει τα προβλήματα;