Με την ανακοίνωση της ποινής για τον 78χρονο πρώην πρόεδρο του Περού Αλεχάντρο Τολέδο (2001-2006) γράφεται η αρχή του τέλους στο πολύκροτο σκάνδαλο διαφθοράς Οντεμπρέχτ, που εκτείνεται σε πάνω από 10 χώρες.
Ο Τολέδο καταδικάστηκε σε ποινή κάθειρξης 20 ετών και 6 μηνών στη δίκη του στη Λίμα για διαφθορά και ξέπλυμα χρήματος, κατηγορίες συνδεόμενες με δωροληψία από τη γιγαντιαία βραζιλιάνικη κατασκευαστική εταιρεία που ονομαζόταν άλλοτε Οντεμπρέχτ. Πρόκειται για μία υπόθεση που έχει προκαλέσει ισχυρές πολιτικές αναταράξεις σε αρκετές χώρες της Λατινικής Αμερικής.
Πρόκειται για την πρώτη καταδίκη και επιβολή ποινής σε πρώην αρχηγό του κράτους των Άνδεων για την υπόθεση, η οποία είχε έναυσμα έρευνα που ξεκίνησε αρχικά να διενεργείται στη Βραζιλία με την κωδική ονομασία Lava Jato («πλύσιμο αυτοκινήτου εξπρές»).
«Το δικαστήριο αυτό εγκρίνει τα αιτήματα της εισαγγελίας» για την επιβολή «ποινής κάθειρξης 20 ετών και 6 μηνών στον κ. Αλεχάντρο Τολέδο Μανρίκε», ανακοίνωσε η έδρα, με τον πρώην πρόεδρο να σκύβει το κεφάλι και να το κρατάει – σε απόγνωση – μέσα στα χέρια του.
Ο πρώην ισχυρός άνδρας του Περού κατηγορείτο πως έλαβε 35 εκατ. δολάρια από την πρώην Οντεμπρέχτ —έχει πλέον μετονομαστεί σε Novonor— για να τη βοηθήσει να εξασφαλίσει δημόσια σύμβαση για την κατασκευή δρόμου που συνδέει τις νότιες ακτές του Περού με τη δυτική Βραζιλία.
Διατράνωνε την αθωότητά του εξαρχής, μετά τις αποκαλύψεις που έγιναν το 2016 από τον βραζιλιάνικο κολοσσό των κατασκευών στην αμερικανική δικαιοσύνη για το πελώριο σύστημα διαφθοράς που είχε δημιουργήσει στη νότια Αμερική ώστε να εξασφαλίζει αναθέσεις δημοσίων έργων.
Ο συνήγορος του κ. Τολέδο, ο Ρομπέρτο Σου, δήλωσε στον Τύπο πως σκοπεύει να ασκήσει έφεση.
Ο πρώην πρόεδρος συνελήφθη το 2019 στις ΗΠΑ στο πλαίσιο του σκανδάλου και του επιβλήθηκε κατ’ οίκον κράτηση στην Καλιφόρνια ως την έκδοσή του στην πατρίδα του τον Απρίλιο του 2023 και την προφυλάκισή του στην Μπαρβαδίγιο, στην ανατολική Λίμα.
Πέρα από τον κ. Τολέδο, άλλοι τρεις πρώην πρόεδροι αντιμετώπισαν κατηγορίες για το σκάνδαλο. Πρόκειται για τους Ογιάντα Ουμάλα (2011-2016), Πέδρο Πάμπλο Κουτσίνσκι (2016-2018) και Άλαν Γκαρσία (2006-2011). Ο τελευταίος αυτοκτόνησε το 2019, ενώ είχε καταφθάσει στο σπίτι του η αστυνομία προκειμένου να τον συλλάβει για την υπόθεση.
Σε προηγούμενη ακροαματική διαδικασία, την περασμένη εβδομάδα, ο κεντρώος πρώην πρόεδρος επέμεινε για ακόμη μια φορά πως είναι αθώος. «Ουδέποτε έκλεισα συμφωνία με τον κ. (Χόρχε) Μπαράτα», τον πρώην επικεφαλής της θυγατρικής της Οντεμπρέχτ στο Περού, επανέλαβε.
Από την πλευρά του, ο εισαγγελέας Χοσέ Ντομίνγκο Πέρες αντέτεινε στην αγόρευσή του πως υπάρχουν αποδείξεις που επιτρέπουν να λεχθεί ότι «ο Αλεχάντρο Τολέδο ζήτησε 35 εκατομμύρια δολάρια από την Οντεμπρέχτ» για να της εξασφαλίσει την ανάθεση της κατασκευής του οδικού έργου το οποίο συνέδεσε τις ακτές του Περού στον Ειρηνικό με τις ακτές της Βραζιλίας στον Ατλαντικό Ωκεανό.
Ο πρώην πρόεδρος ζήτησε επανειλημμένα επιείκεια από το δικαστήριο, επικαλούμενος την προχωρημένη ηλικία του και την κατάσταση της υγείας του. «Έχω καρκίνο και καρδιακά προβλήματα (…) Θέλω να πάω σε ιδιωτική κλινική, σας ζητώ να με αφήσετε να θεραπευτώ ή να πεθάνω σπίτι μου», είπε.
Σύμφωνα με το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης, η Οντεμπρέχτ μοίρασε για πάνω από μια δεκαετία 788 εκατομμύρια δολάρια σε πάνω από δέκα χώρες της Λατινικής Αμερικής και δύο της Αφρικής για να εξασφαλίσει την ανάθεση κρατικών συμβάσεων.
Όταν άρχιζαν οι πρώτες έρευνες, το 2014, η Οντεμπρέχτ απασχολούσε κάπου 180.000 ανθρώπους σε διεθνές επίπεδο.
Μετά τη Βραζιλία, το Περού είναι η χώρα που επλήγη περισσότερο από την υπόθεση αυτή, βίωσε πολλαπλές πολιτικές κρίσεις.
Η πρώην Οντεμπρέχτ καταδικάστηκε να πληρώσει αποζημιώσεις σε διάφορες χώρες, συμπεριλαμβανομένου ποσού 2,6 δισεκ. δολαρίων που κατέβαλε στις κυβερνήσεις της Βραζιλίας, των ΗΠΑ και της Ελβετίας.
Χωρίς μέλλον και ο (μικρός) ΣΥΡΙΖΑ
Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι φανερό ότι επιστρέφει στα ποσοστά του 2012 όταν οι δημοσκοπήσεις τον κατέγραφαν στο 3,5%.
Όπως συνέβη και με άλλα κόμματα (ΑΝΕΛ, Χρυσή Αυγή, Ποτάμι, Λεβέντης), ανέβηκε στο κύμα της διαμαρτυρίας, εκμεταλλεύτηκε την αντιμνημονιακή οργή της πλειοψηφίας (λόγω του Σαμαρά, αυτό το επινόησε) και έφτασε να γίνει κυβέρνηση.
