Παράτολμοι θαλασσοπόροι ταξίδεψαν στη Δυτική Παπούα πριν από 55 χιλιάδες έτη

Η κρατούσα θεωρία αναφέρει ότι πριν από περίπου 250 χιλιάδες έτη έκανε την εμφάνιση του στην αφρικανική ήπειρο ο Homo sapiens, το ανθρώπινο είδος από το οποίο προέρχεται ο αποκαλούμενος «μοντέρνος άνθρωπος», δηλαδή εμείς. Ο μοντέρνος άνθρωπος κάποια στιγμή ξεκίνησε μέσω πεζοπορίας να μετακινείται στην Ευρασία και κάποια στιγμή άρχισε να μετακινείται από τις ηπειρωτικές σε νησιωτικές περιοχές σε παράτολμα με βάση τα διαθέσιμα μέσα που είχε στη διάθεση του ταξίδια.

Οι άνθρωποι διέσχιζαν τεράστιες αποστάσεις στους ωκεανούς στην ουσία με απλές πιρόγες σε πραγματικά επικά ταξίδια που προκαλούν σίγουρα θαυμασμό για το πώς κατάφερναν οι πανάρχαιοι πρόγονοι μας να δαμάζουν τα στοιχεία της φύσης και τις δυσκολίες (τροφή, πόσιμο νερό κ.α.) τέτοιων ταξιδιών για να φτάσουν στον προορισμό τους.

Έχει διαπιστωθεί ότι οι ταλαντούχοι ναυτικοί έκαναν την εμφάνιση τους στις ακτές της Ασίας πριν από δεκάδες χιλιάδες χρόνια ξεκινώντας ταξίδια προς τα νησιά του Ειρηνικού σε μια μετανάστευση που οι ανθρωπολόγοι εκτιμούν ότι αποτέλεσε κομβικό γεγονός που διαμόρφωσε την κατανομή του είδους μας σε ολόκληρο τον πλανήτη. Ακολούθησαν αργότερα ικανοί θαλασσοπόροι από τις ακτές της αμερικανικής ηπείρου που αποίκησαν τα νησιά του Ειρηνικού και του Ατλαντικού ωκεανού. Ωστόσο ο ακριβής χρόνος, η τοποθεσία και η φύση αυτών των θαλάσσιων μετακινήσεων παραμένει ασαφής.

Διεθνής ερευνητική ομάδα με επικεφαλής αρχαιολόγους με δημοσίευση της στο online αρχείο επιστημονικών δημοσιεύσεων του Πανεπιστημίου Κέμπριτζ παρουσιάζει τα ευρήματα της μελέτης της σύμφωνα με τα οποία ναυτικοί ταξίδεψαν κατά μήκος του ισημερινού για να φτάσουν σε νησιά στα ανοικτά των ακτών της Δυτικής Παπούας πριν από περισσότερα από 50 χιλιάδες χρόνια.

Οι έρευνες πραγματοποιήθηκαν και στο νησί Waigeo στο αρχιπέλαγος Raja Ampat της Δυτικής Παπούας αντιπροσωπεύει την πρώτη σημαντική διεθνή συνεργασία του είδους της. Επίκεντρο των ερευνών ήταν το σπήλαιο Mololo, ένας τεράστιος ασβεστολιθικό θάλαμο που περιβάλλεται από τροπικό δάσος. Εκτείνεται σε βάθος εκατό μέτρων και φιλοξενεί αποικίες νυχτερίδων, σαύρες και περιστασιακά φίδια.

Η ανασκαφή αποκάλυψε πολλά στρώματα ανθρώπινης παρουσίας που σχετίζονται με πέτρινα αντικείμενα, οστά ζώων, κοχύλια, κάρβουνο κ.α. Αυτά τα αρχαιολογικά ευρήματα ήταν σπάνια στα βαθύτερα στρώματα, αλλά η χρονολόγηση με ραδιενεργό άνθρακα στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και το Πανεπιστήμιο του Waikato έδειξε ότι οι άνθρωποι ζούσαν στο Mololo τουλάχιστον πριν από 55.000 χρόνια.

Ένα βασικό εύρημα της ανασκαφής ήταν ένα τεχνούργημα από ρητίνη δέντρου που κατασκευάστηκε εκείνη την εποχή. Αυτό είναι το πρώτο παράδειγμα ρητίνης που χρησιμοποιείται από ανθρώπους εκτός Αφρικής. Υποδεικνύει τις περίπλοκες δεξιότητες που ανέπτυξαν οι άνθρωποι για να ζουν σε τροπικά δάση.

Η ανάλυση με ηλεκτρονικό μικροσκόπιο σάρωσης έδειξε ότι το τεχνούργημα παρήχθη σε πολλαπλά στάδια. Πρώτα κόπηκε ο φλοιός ενός δέντρου που παράγει ρητίνη και αφέθηκε η ρητίνη να στάξει στον κορμό και να σκληρύνει. Στη συνέχεια, η σκληρυμένη ρητίνη διαμορφώθηκε. Η λειτουργία του αντικειμένου είναι άγνωστη, αλλά μπορεί να χρησιμοποιήθηκε ως πηγή καυσίμου για πυρκαγιές μέσα στο σπήλαιο. Παρόμοια ρητίνη συλλέχτηκε κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα γύρω από τη Δυτική Παπούα και χρησιμοποιήθηκε για τις πυρκαγιές πριν εισαχθεί το φυσικό αέριο και ο ηλεκτρικός φωτισμός.

Η μελέτη των οστών από το Mololo δείχνει ότι οι άνθρωποι κυνηγούσαν διάφορα ζώα (πτηνά, μαρσιποφόρα) και παρά το γεγονός ότι το νησί Waigeo φιλοξενεί μικρά ζώα που είναι θα ήταν δύσκολο να συλληφθούν τα ευρήματα δείχνουν ότι οι μακρινοί μας πρόγονοι προσαρμόζονταν στη χρήση των πόρων των τροπικών δασών παράλληλα με την τροφή που μπορούσαν να προσφέρουν οι παράκτιες περιοχές των νησιών. Αυτό είναι ένα σημαντικό παράδειγμα ανθρώπινης προσαρμογής και ευελιξίας σε δύσκολες συνθήκες.