Αύριο, Δευτέρα 30 Δεκεμβρίου, αναμένεται να ανακοινωθεί το σχέδιο της κυβέρνησης για την προστασία των ανηλίκων στα social media. Βασικός πυλώνας είναι η ενίσχυση του γονικού ελέγχου.
Όπως έγραψε το Πρώτο ΘΕΜΑ της περασμένης εβδομάδας, το μεγαλύτερο βάρος τον έλεγχο της δραστηριότητας των παιδιών έως 15 χρόνων στο Ιντερνετ πέφτει στους γονείς, καθώς θα πρέπει να συμμετάσχουν ενεργά σε όλα τα στάδια της διαδικασίας: από την πιστοποίηση της ηλικίας του παιδιού έως την ενεργοποίηση της εφαρμογής στο κινητό του.
Ωστόσο, η εμπλοκή των γονιών δεν εξαντλείται εκεί - οι
γονείς θα πρέπει να ελέγχουν συνεχώς, καθώς θεωρείται βέβαιο ότι θα υπάρξουν αρκετοί τρόποι παράκαμψής τους.
Πρώτο βήμα θα είναι η λειτουργία της ιστοσελίδας
parco.gov.gr, όπου οι γονείς θα μπορούν να βρουν εύληπτες οδηγίες ώστε να αξιοποιήσουν τους γονικούς ελέγχους που διαθέτουν προεγκατεστημένους τα περισσότερα κινητά, και δεύτερο βήμα η εφαρμογή Kids Wallet, η οποία, μεταξύ άλλων, θα επιτρέπει την αυτόματη πιστοποίηση της ηλικίας του χρήστη.
Με αφορμή τις ανακοινώσεις, το ΑΠΕ-ΜΠΕ συνομίλησε για τη χρήση του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στους εφήβους με τη Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, παθολόγο, καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής ΕΚΠΑ. Τα στατιστικά στοιχεία που παρουσιάζει η κ. Ψαλτοπούλου είναι ανησυχητικά. Τονίζει ότι η υπερβολική χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί τελικά να γίνει εθισμός και υπογραμμίζει τη λήψη μέτρων τόσο από την Πολιτεία όσο και από την οικογένεια.
Σύμφωνα με την
Αμερικανική Εταιρεία Παιδικής και Εφηβικής Ψυχιατρικής (American Academy of Child and Adolescent Psychiatry), στις ΗΠΑ, άνω του 90% των εφήβων έχουν χρησιμοποιήσει κοινωνικά δίκτυα, με το 75% αυτών να έχουν τουλάχιστον έναν ενεργό λογαριασμό και οι περισσότεροι από τους μισούς να τον επισκέπτονται καθημερινά. Επίσης, οι έφηβοι μπορεί να βρίσκονται στο διαδίκτυο και μέχρι 9 ώρες ημερησίως, χρησιμοποιώντας το πολλές φορές και για την προετοιμασία των μαθημάτων τους.
Πιο αναλυτικά, πάνω από το ήμισυ των
εφήβων στις ανεπτυγμένες χώρες εκφράζουν έντονη προσήλωση για την παρακολούθηση βίντεο στο διαδίκτυο, που ξεπερνά σημαντικά άλλες δραστηριότητες. Επίσης, ένα ικανό ποσοστό των εφήβων θεωρεί ότι είναι δύσκολο να εγκαταλείψει τα κοινωνικά δίκτυα ή αισθάνεται άγχος όταν αποσυνδέεται.
Αυξάνεται η προβληματική χρήση κοινωνικών δικτύων από τους εφήβους
Παράλληλα, τα πιο πρόσφατα δεδομένα από το Γραφείο στην Ευρώπη της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (ΠΟΥ) δείχνει αύξηση στην προβληματική χρήση κοινωνικών δικτύων από τους εφήβους, από το 7% το 2018 σε 11% το 2022. Το γεγονός αυτό παράλληλα με το 12% των εφήβων που διατρέχει κίνδυνο για εξάρτηση από διαδικτυακά παιχνίδια (problematic gaming), υποδεικνύει το μέγεθος του κινδύνου της τεχνολογίας για την ψυχική υγεία και την ευημερία των εφήβων. Σημαντικά στατιστικά στοιχεία από το Γραφείο στην Ευρώπη του ΠΟΥ δείχνουν ότι:
- Ένας στους 10 εφήβους πρσπαθούσε να ελέγξει τη χρήση των διαδικτυακών κοινωνικών δικτύων που συμμετείχε, με τα κορίτσια να παρουσιάζουν μεγαλύτερα ποσοστά συγκριτικά με τα αγόρια (13% ως προς 9%).
- Ένας στους 3 νέους ανέφερε συνεχή διαδικτυακή επαφή με φίλους και αντίστοιχα ένας στους 3 έφηβους ανέφερε καθημερινή συμμετοχή σε διαδικτυακά παιχνίδια.
- Ένας στους 10 εφήβους προσπάθησε να ελέγξει τον χρόνο των διαδικτυακών παιχνιδιών που συμμετείχε , με τα αγόρια να παρουσιάζουν μεγαλύτερα ποσοστά συγκριτικά με τα κορίτσια (16% ως προς 7%).
Όπως αναφέρεται από την ίδια επιστημονική εταιρεία (AACAP), είναι σημαντικό οι γονείς να βοηθήσουν τους εφήβους να χρησιμοποιήσουν αυτά τα δίκτυα με υπευθυνότητα. Και ενώ στα θετικά του διαδικτύου για έναν έφηβο περιλαμβάνεται η διάδραση με φίλους και η δημιουργία νέων φίλων, η εκπαίδευση και η ικανοποίηση ενδιαφερόντων για κάθε τομέα, από την άλλη πλευρά καταγράφονται πιθανοί κίνδυνοι.
Σ' αυτούς περιλαμβάνονται:
- -η έκθεση σε επικίνδυνο ή ακατάλληλο περιεχόμενο (για παράδειγμα βία, ναρκωτικά),
- -ο εκφοβισμός (cyberbullying) που αυξάνει την πιθανότητα για κατάθλιψη και αυτοκτονικό ιδεασμό,
- -η έκθεση σε πολλαπλές διαφημίσεις και υπερ-καταναλωτικά πρότυπα,
- - η ατομική υπερέκθεση,
- - η παρεμβολή στη διάρκεια των εκπαιδευτικών και οικογενειακών δραστηριοτήτων, στην προετοιμασία της σχολικής εργασίας στο σπίτι, στον ύπνο και τη σωματική δραστηριότητα.
«Η ελκυστικότητα της λήψης συνεχών ενημερώσεων και εικονικής επικύρωσης διαμορφώνει τις απόψεις, αλλά παράλληλα μπορεί να καταναλώσει τον χρόνο, την προσοχή, ακόμα και την ψυχική υγεία, ειδικά σε ανήλικα άτομα. Η υπερβολική χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί τελικά να γίνει εθισμός», σημειώνει η κυρία Ψαλτοπούλου.
