Μηνύματα με πολλούς αποδέκτες περιείχαν τα αποτελέσματα των αυτοδιοικητικών εκλογών.
ΣΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ. Η πρωτοφανής αποχή, με δύο στους τρεις πολίτες να επιλέγουν να απέχουν, σε μια συγκυρία που οι πρόσφατες καταστροφές ανέδειξαν την κρισιμότητα του ρόλου της τοπικής αυτοδιοίκησης στην αντιμετώπισή τους, αποκαλύπτει ότι ο θεσμός έχει απαξιωθεί στη συνείδηση των πολιτών. Αναποτελεσματικότητα και διαφθορά έχουν διαβρώσει τα θεμέλιά της.
Η αποκέντρωση δεν εφαρμόστηκε τόσο σε αρμοδιότητες και εξουσίες, όσο σε διαφθορά και πελατειακές σχέσεις. Η "μικρομεσαία" διαφθορά είναι αυτή που δηλητηριάζει περισσότερο τις τοπικές κοινωνίες. Το "φαινόμενο" Μπέος, κατά το οποίο ένας από τους πρωταγωνιστές της ποδοσφαιρικής "παράγκας" και της νύχτας επανεκλέγεται για Τρίτη φορά στην "αριστερή" πόλη του Βόλου, αντανακλά την κρίση αξιών που πλήττει την ελληνική κοινωνία, ως προέκταση της γενικότερης κρίσης θεσμών και αξιών, που χαρακτηρίζει το πολιτικό μας σύστημα.
ΣΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ. Η πρώτη Κυριακή των εκλογών επιβεβαίωσε την ετυμηγορία
των πρόσφατων εθνικών εκλογών. Στις 13 περιφέρειες και τους τρεις
μεγάλους δήμους υπερίσχυσαν οι υποψήφιοι της Ν.Δ. Οι κομματικοί
συσχετισμοί παρέμειναν αμετάβλητοι. Τα αποτελέσματα της δεύτερης
Κυριακής, όπως παραδέχτηκε ο Πρωθυπουργός "δεν ήταν μία ιδιαίτερα καλή
βραδιά για τη Ν.Δ.". Ο στόχος που είχε θέσει 13+3 δεν επιτεύχθηκε. Πέντε
περιφέρειες και δύο μεγάλοι δήμοι, Αθήνα και Θεσ/νικη, άλλαξαν χέρια.
Δύο υπήρξαν οι αιτίες που οδήγησαν σε αυτά τα αποτελέσματα. Η διεύρυνση
της αποχής και η συσπείρωση των κομμάτων της αντιπολίτευσης απέναντι
στον υποψήφιο της Ν.Δ. Θα είναι λάθος αν η Ν.Δ. επαναπαυθεί με αυτή τη
βολική ερμηνεία. Το μήνυμα πρέπει να αναζητηθεί στην ερμηνεία της
αποχής. Η κοινωνία δεν είναι δεδομένη. Ο αγώνας για την κατάκτηση της
εμπιστοσύνης της πρέπει να είναι διαρκής χωρίς μαξιμαλισμούς και
εκβιασμούς. Οι κυβερνητικές επιδόσεις των πρώτων 100 ημερών
προβληματίζουν.
Η σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο της πρώτης
κυβερνητικής θητείας είναι αποκαλυπτική. Η επιτυχής αντιμετώπιση των
αλλεπάλληλων κρίσεων ανέδειξε τα ηγετικά προσόντα του Κυρ. Μητσοτάκη. Οι
πρώτοι μήνες της δεύτερης θητείας αποκαλύπτουν αδυναμίες. Είναι ευθύνη
του Πρωθυπουργού να τις εντοπίσει και να τις θεραπεύσει. Χαρακτηριστικά,
η κυβερνητική αντίδραση στη χειραγωγημένη από την Τουρκία απόπειρα
εισβολής μεταναστών στον Έβρο, υπήρξε υποδειγματική κι εμπέδωσε το
αίσθημα ασφάλειας και εμπιστοσύνης. Αντίθετα, στην εισβολή των Κροατών
χούλιγκανς που διέσχισαν ανενόχλητοι ολόκληρη την Ελλάδα, με κατάληξη τη
δολοφονία του οπαδού της ΑΕΚ, υπήρξε πλήρης αφασία Κυβέρνησης και
Πολιτικής. Η Κυβέρνηση οφείλει να αντιληφθεί ότι η ανοχή και ο
συμβιβασμός με παθογένειες που ταλανίζουν τη χώρα εδώ και σαράντα χρόνια
δε μας οδηγούν στην ευρωπαϊκή κανονικότητα, αλλά στην ευρωπαϊκή
εξαίρεση.
ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗ. Οι πανηγυρισμοί για την "πρώτη ήττα Μητσοτάκη" δεν
μπορούν να αποκρύψουν την πολιτική πραγματικότητα. Ο Κυρ. Μητσοτάκης και
η Ν.Δ. παραμένουν κυρίαρχοι του πολιτικού παιχνιδιού. Οι εκλεγέντες
δήμαρχοι Αθήνας και Θεσσαλονίκης καθώς και ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας
υποδείχθηκαν μεν από το ΠΑΣΟΚ αρνήθηκαν όμως να προσδώσουν στην εκλογή
τους κομματικό χρώμα. Η αποχή εκτόξευσε τα ποσοστά τους, όχι όμως και
τις ψήφους των πολιτών. Ο Δήμαρχος "όλων των Αθηναίων" εξελέγη με 64.000
ψήφους από το σύνολο του μισού περίπου εκατομμυρίου εγγεγραμμένων
Η πραγματική επιτυχία του Ν. Ανδρουλάκη είναι η υπόδειξη ως υποψηφίου
για το Δήμο Αθηναίων του Χάρη Δούκα. Υποψήφιο προερχόμενο από την
κοινωνική ελίτ και όχι τον κομματικό σωλήνα. Οι πολίτες δικαίωσαν την
επιλογή διπλασιάζοντας το ποσοστό του ΠΑΣΟΚ στην Αθήνα από 7 σε 14%.
Αντίθετα, ο προερχόμενος από τον κομματικό σωλήνα Κ. Ζαχαριάδης
υπολήφθηκε αισθητά του ποσοστού του ΣΥΡΙΖΑ. Το μήνυμα των πολιτών της
Αθήνας απευθύνεται στο πολιτικό σύστημα στο σύνολό του.
ΕΠΑΝΙΔΡΥΣΗ. Το θεσμικό πλαίσιο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης πρέπει να
αναθεωρηθεί εκ βάθρων. Ο περιορισμός των θητειών σε δύο για κάθε αξίωμα
που συνεπάγεται διαχείριση προϋπολογισμού αποτελεί προτεραιότητα. Τα
ψηφοδέλτια με τις δεκάδες υποψηφίων συμβούλων υποβαθμίζουν κάθε έννοια
ποιότητας. Όταν σε έναν από τους πλέον αραιοκατοικημένους δήμους όπως
της Αρχαίας Ολυμπίας των 9.000 ψηφοφόρων κάθε υποψήφιος Δήμαρχος οφείλει
να εξεύρει 240 υποψήφιους συμβούλους, η αναζήτησή τους προσλαμβάνει
κωμικές διαστάσεις. Το πλέον σημαντικό, Αυτοδιοίκηση δε σημαίνει ούτε
ασύδοτη ούτε ανεξέλεγκτη διοίκηση, όπως στην πράξη συμβαίνει. Όχι μόνο
δεν τηρείται η συνταγματική επιταγή για έλεγχο της νομιμότητας των
πράξεων του ΟΤΑ, αλλά με νόμο του 2020 που ψηφίστηκε από Ν.Δ., ΣΥΡΙΖΑ
και ΚΚΕ ήρθη το αξιόποινο των πράξεων αιρετών και υπαλλήλων που
αφορούσαν πληρωμές που πραγματοποιήθηκαν μέχρι την 31.7.2019. Η άφεση
αμαρτιών δεν πρέπει να επαναληφθεί. Αντίθετα, επιβάλλεται αυστηρός
έλεγχος των πεπραγμένων κάθε αυτοδιοικητικής αρχής.