"Η δεύτερη μεγαλύτερη καταστροφή για την Ελλάδα μετά από αυτήν της Μικρασιατικής καταστροφής, είναι η καταστροφή που ζούμε σήμερα, με μοναδικό υπέυθυνο το πολιτικό σύστημα της μεταπολίτευσης".
Ο Λαοκράτης Βάσσης, ένας εξαιρετικός εκπαιδευτικός (δάσκαλος, φιλοσοφική Ιωαννίνων) και βαθιά δημοκράτης, περιγράφει μια ολική καταστροφή αξιών για την χώρα - δεν είναι μόνο οικονομική η καταστροφή δηλαδή - και δεν διστάζει να περιγράψει την μεγάλη δυσκολία να εξέλθει η Ελλάδα από την κρίση. Στο βιβλίο του "Η χρεοκοπία της μεταπολίτευσης" ο Λαοκράτης Βάσσης θεωρεί ότι το μόνο ζητούμενο πια είναι μια αναγεννητική στρατηγική που να οδηγήσει την Ελλάδα σε ένα ξέφωτο εθνικής αξιοπρέπειας.
"Αυτό είναι το ζητούμενο σε τούτη την εφιαλτικά δύσκολη περίοδο για τον τόπο" εξηγεί σε συνέντευξή του στον Ανδρέα Χριστόπουλο για το molonoti.gr.
- Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω από το ονομά σας. Λαοκράτης! Υπήρχε αυτό το όνομα πριν σας βαφτίσουν;
- Στην αρχαιότητα υπήρχε το Λεωκράτης με το ίδιο ακριβώς νόημα. Λαοκράτης όχι. Ήταν η ιστορικότητα των καιρών. Γεννήθηκα τον Μάρτιο του 1945 από μια ΕΑΜική οικογένεια. Όταν στο ληξιαρχείο ζήτησαν από τον πατέρα μου να προσθέσει και ένα δεύτερο όνομα δεν δέχθηκε λέγοντας : "Ότι είπε ο παπάς και ο νουνός"! Βέβαια το όνομα αυτό με ταλαιπώρησε πολύ στη συνέχεια...
- Τι εννοείτε;
- Το όνομα με σημάδευε πολιτικά και ιδεολογικά. Το έζησα από το σχολείο, συνεχίστηκε κάθε φορά που έδειχνα ταυτότητα ή το έλεγα, ανάλογα με τον αποδέκτη. Ακόμα και στο Στρατοδικείο επί χούντας το κατηγορητήριο ξεκίνησε από το όνομά μου. "Δεν χρειάζονται άλλα πειστήρια πέραν του ονόματός του. Ξέρουμε με πoιον έχουμε να κάνουμε" είπαν. Αργότερα δυο φορές μου ζήτησαν να βαφτίσω παιδιά με αυτό το όνομα και αρνήθηκα.
- Φυλακιστήκατε επί χούντας.
- Η ποινή ήταν τρία χρόνια, εξέτισα την μισή.
- Πώς ήταν;
- Φυλακή...
- Ζήσατε λοιπόν σε ένα ΕΑΜικό περιβάλλον που διαμόρφωσε τα κοινωνικά και πολιτικά χαρακτηριστικά σας. Πείτε μου για τότε.
- Μιλάμε για την πλατιά Αριστερά με τους μεγάλους της καημούς. Όραμα για μια Ελλάδα ανεξάρτητη, βαθιά δημοκρατική, με σωστή ανάπτυξη, με αξιοπρεπή θέση στην Ευρώπη και τον Κόσμο. Αυτά χάθηκαν μετά τον ΕΑΜικό αγώνα.
- Οι δικοί σας αγώνες πότε ξεκινούν;
- Οι πρώτοι αγώνες που συμμετέχω είναι για το Κυπριακό το 1963, 64 και 65.
- Έχει στ' αλήθεια νόημα να αγωνίζεται κανείς; Πάντα δεν επικρατούν οι δυνάμεις του σκοταδισμού; Δεν υπάρχει μια ματαιότητα στον κάθε αγώνα, αφού τελικά επικρατεί η ιδοτελής εξουσία;
- Το ερώτημα είναι βαθύτατα φιλοσοφικό. Και οι πλεον μάταιοι αγώνες όμως καταγράφονται και αφήνουν πίσω τους οράματα, μηνύματα, νοήματα. Χτίζονται ιδεολογίες με τις οποίες πλάθεται το μέλλον.
- Πώς βιώσατε αμέσως μετά την περίοδο της χούντας;
- Ανακόπτεται τραγικά η πορεία της χώρας που την δεκαετία του 60 είχε αρχίσει να αφήνει πίσω της τις πληγές του εμφυλίου. Η άνοδος της Ένωσης Κέντρου στην εξουσία ήταν μια μικρή Άνοιξη για την δημοκρατία. Δυστυχώς η χούντα επανέφερε την Ελλάδα στην πλέον ζοφερή διάσταση του μετεμφυλιακού κλίματος.
- Έχουμε μια 7χρονη παρένθεση λοιπόν;
- Αυτά τα 7 χρόνια θεωρώ ότι ισοδυναμούν με 70 χρόνια τουρκοκρατίας. Θέλω να πω ότι η 7ετία στοίχισε πανάκριβα στην Ελλάδα με επιστέγασμα την μεγάλη προδοσία στην Κύπρο. Οι Ελλαδίτες δεν πρέπει να ξεχνάμε πως το γραμμάτιο της ελευθερίας μας, το πλήρωσε η Κύπρος με την διχοτόμησή της.
- Μια μνήμη από τους τότε αγώνες;
- Νοιώθω ιδιαίτερη τιμή για την συμμετοχή μου στην πρώτη φοιτητική διαδήλωση κατά της χούντας στα Γιάννενα, με συνθήματα "δεν περνά ο φασισμός", "Δημοκρατία" κ.α.
- Μετά την χούντα έρχεται η περίφημη μεταπολίτευση. Τι κάνετε;
- Μαζί με τον Σάκη Καράγιωργα, τον Νίκο Κωνσταντόπουλο, τον Γεράσιμο Νοταρά κ.α εντάσσομαι στην ΚΕ του ΠΑΣΟΚ. Είμαστε ρομαντικοί, πιστεύουμε σε ένα νεο σοσιαλιστικό και προοδευτικό κίνημα χωρίς αμαρτίες του παρελθόντος. Ένα κίνημα που θα βάλει τα νέα θεμέλια για την χώρα. Διαπιστώνουμε γρήγορα ότι υπάρχει απόσταση λόγων και έργων. Στην προσπάθειά μας να αποκαλύψουμε τις πραγματικές προθέσεις του Ανδρέα Παπανδρέου θα διαγραφούμε.
- Τι ήθελε ο Παπανδρέου;
- Να μετατρέψει το ΠΑΣΟΚ σε ένα εργαλείο απόλυτης προσωπικής χρήσης στον πολιτικό χάρτη του τόπου και όχι να ηγηθεί μιας συλλογικής πολιτικής προσπάθειας για την μεγάλη Αλλάγή. Αν ένα κόμμα δεν είναι συλλογικό υποκέιμενο του τόπου δεν μπορεί να αναδειχθεί σε αυτό που έχει ανάγκη ο τόπος ούτε εκφράζει τον λαό. Οι εξελίξεις μας επιβεβαίωσαν. Ο Ανδρέας ενέταξε το ΠΑΣΟΚ στο σύστημα και το μετέτρεψε σε μπροστινή ρόδα στο ποδήλατο του δικομματισμού.
Αυτό δεν ήταν το χειρότερο πάντως. Έστω κι έτσι θα μπορούσε να κάνει πολλά. Το δυσάρεστο ήταν ότι το ΠΑΣΟΚ κατέληξε να γίνει η χειρότερη έκφραση στην διαχείριση του συστήματος. Αυτή ήταν η μεγαλύτερη ζημιά του Ανδρέα στο δημοκρατικό κίνημα. Η μετεξέλιξη του ΠΑΣΟΚ σε ένα κάκιστο διαχειριστή του συστήματος και σε μια λογική "φάτε πιείτε μωρ' αδέρφια".
- Τι ήταν τελικά ο Παπανδρέου;
- Ένας έξοχος και συναρπαστικός ψηφοθήρας. Ο Σάκης Καράγιωργας έλεγε για τον παραπλανητικό χαρακτήρα που είχε η τακτική Παπανδρέου. Τα μισά να πίστευε η πορεία θα ήταν άλλη. Για μένα είναι ο Παπανδρέου που άνοιξε τον μακρύ κατήφορο της μεταπολίτευσης και φτάσαμε σε αυτήν την μεγάλη συμφορά, σε αυτή την πρωτοφανή ιστορική εκτροπή. Δεν θα φτάναμε καν στον Σημιτισμό αν δεν είχε προηγηθεί η μετάλλαξη του ΠΑΣΟΚ.
2014 : Η ΤΕΛΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ
- Μπορείτε να μου κάνετε έναν απολογισμό της μεταπολίτευσης;
- Με αντικειμενικά κριτήρια η ευκαιρία ήταν τεράστια. Υπήρξε μια μακρά περίοδος ειρήνης και δημοκρατίας, πάντα βέβαια υπό το τραύμα της Κύπρου. Και αυτή την ευκαιρία την κάναμε κρίκο - κρίκο αλυσίδα στον λαιμό της χώρας. Διακόσια χρόνια μετά τους αγώνες για την απελευθέρωση της χώρας, έχει ακυρωθεί στην πράξη το διατακτικό της ανεξαρτησίας μας. Η Ελλάδα είναι χρεοκοπημένη και επικυριαρχούμενη χώρα χωρίς μέλλον. Ο πρωθυπουργός της χώρας δεν έχει δικάιωμα ούτε τον ΦΠΑ στην εστίαση να αλλάξει αν δεν ρωτήσει.
- Ποια είναι τα βαθύτερα αίτια αυτής της ιστορικής καταστροφής;
- Υπάρχουν αίτια πολιτικά, ηθικά, αξιακά, πνευματικά. Πίσω από από την αποτυχία της πολιτικής και της οικονομίας υπάρχουν βαθύτερα πολιτιστικά αίτια. Μέσα από την μεταπολιτευτική τρυφηλή αποχαύνωση πειράχτηκε το πολιτιστικό μας κύτταρο. Αυτό σημαίνει ότι για να αντιμετωπιστεί αυτή η καθολική χρεοκοπία της χώρας, χρειαζεται μια αφετηρία για ένα εθνεγερτικό κίνημα ανόρθωσης, αναγέννησης του τόπου. Υπάρχουν δυο δρόμοι:
α) Η διαχειριστική υποτέλεια
β) Ο δυνητικός δρόμος της εθνικής αξιοπρέπειας που θα έπρεπε ήδη να έχουμε πάρει.
- Ο δεύτερος δρόμος φαντάζει ουτοπικός ή έστω φοβερά δύσκολος. Πώς τον ακολουθεί ένας λαός; Υπάρχει;
- Ο δεύτερος δρόμος πράγματι έχει μεγάλο κόστος. Είναι όμως μονόδρομος και αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα για την χώρα. Αν δεν κερδηθεί μέσα από την αφύπνιση δημοκρατικών δυνάμεων, μας περιμένει μια μακρά περίοδος παρακμής. Είχαμε την Ρωμαιοκρατία, μετά την Οθωμανοκρατία, μας περιμένει και η Δυτικοκρατία.
- Θα επιμείνω κ. Βάσση. Πώς θα ξεπηδήσουν δυνάμεις ανατροπής σε μια χώρα που το παιχνίδι είναι στημένο και η εξουσία ελέγχει θεσμούς ΜΜΕ και ότι άλλο;
- Ο μεγάλος μας ιστορικός Νίκος Σβορώνος έχει μιλήσει για τον αντιστασιακό χαρκτήρα τους ελληνικού λαού δια μέσου των αιώνων. Κανείς δεν περίμενε μετά τον δικτάτορα Μεταξά τον αξεπέραστο εθνικό άθλο του έπους του 40, ούτε αμέσως μετά, την Εθνική Αντίσταση. Ναι είναι αλήθεια ότι στα χρόνια της μεταπολίτευσης λιγόστεψαν τα αξιακά αποθέματα της ελληνική ψυχής. Και από τα υπόλοιπα όμως αν κρατηθούμε, μπορούμε να ενωθούμε και να κερδίσουμε και αυτή την μάχη όσο δύσκολη και αν είναι.
- Υπάρχει ένα πολιτικό σύστημα - εξαιρώ προς το παρόν τον ΣΥΡΙΖΑ - που δεν έχει καμία διάθεση να δει την πραγματικότητα όπως την περιγράφετε και όπως πράγματι είναι...
- Είναι μεγάλο κρίμα που οι ηγεσίες των μεγάλων αστικών κομμάτων ενώ ευθύνονται απολύτως για την πολλαπλή χρεοκοπία της χώρας να έχουν προσχωρήσει σε ότι νωρίτερα αποκάλεσα "διαχειριστική υποτέλεια της χώρας". Έστω και την έσχατη στιγμή ας σταθούν απέναντι στα λάθη τους, απέναντι στον λάο και με μια γραμμή εθνικής αξιοπρέπειας ας αλλάξουν το μέλλον της χώρας. Δυστυχώς αποδεικνύονται κατώτεροι των περιστάσεων. Ο αγώνας των Ελλήνων να βγούν από την κρίση εξ αιτίας τους είναι δυσκολότερος.
- Δεν είστε λάτρης της δημοσιότητας. Έγραψαν για εσάς ότι είστε ο γκουρού του Τσίπρα, πιθανός Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ.α. Δεν μένω σε αυτά αλλά σας ερωτω : Τσίπρας και ΣΥΡΙΖΑ;
- Ο Τσίπρας είναι ένας ηγέτης για την Αριστερά που έρχεται από το μέλλον, με ένα κόμμα όμως - και εννοώ τους μηχανισμούς - που έρχεται από το παρελθόν. Δεν αναφέρομαι στον ωραίο κόσμο της Αριστεράς φυσικά. Το πρόβλημα είναι το κόμμα να καταφέρει να παρακολουθήσει, να συντονιστεί, με τον βηματισμό του Τσίπρα.
