Ανακινείται η αξιοποίηση του Τατοΐου, οι πρώτες αντιδράσεις

Σε ολιγοήμερη δημόσια διαβούλευση τέθηκε το πολυαναμενόμενο σχέδιο Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ) για το «Μητροπολιτικό Πάρκο Τατοΐου Ελεύθερης Πρόσβασης (Πρώην βασιλικό κτήμα Τατοΐου)». Οι πολίτες και οι εμπλεκόμενοι φορείς έχουν διορία ως την Πέμπτη για να καταθέσουν τις απόψεις τους.

Η ΚΥΑ βασίστηκε στη μελέτη για το Τατόι, η σύνταξη της οποίας είχε ανατεθεί στα τέλη του 2011 σε επιστημονική ομάδα από τον τότε πρόεδρο του Οργανισμού Αθήνας Γιάννη Πολύζο. Η μελέτη παραδόθηκε το καλοκαίρι του 2012, έκτοτε όμως το ζήτημα της αξιοποίησης του πρώην βασιλικού κτήματος είχε «παγώσει», ενώ συχνά-πυκνά καταγράφονταν βανδαλισμοί και καταστροφές στα ιστορικά κτίρια και στον περιβάλλοντα χώρο.

Τελικά, η νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντας και Ενέργειας... ανέσυρε τη μελέτη και με μια μικρή επικαιροποίηση τη χρησιμοποίησε ως «μπούσουλα» για την προτεινόμενη ΚΥΑ, με την οποία εγκρίνονται νέες χρήσεις γης για το Τατόι.

Ορισμένες από αυτές τις χρήσεις είναι που προκάλεσαν και τις πρώτες αντιδράσεις από το Σωματείο Φίλων Κτήματος Τατοΐου, καθώς, όπως υποστηρίζει ο πρόεδρός τους, Βασίλειος Κουτσαβλής, «δεν συνάδουν με την ιστορική φυσιογνωμία του χώρου και προσβάλλουν το μνημείο». Η άποψή του βρίσκει σύμφωνο και τον πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, τον ιστορικό Κώστα Σταματόπουλο.

Στόχος η ανάδειξη και προστασία του κτήματος

Η μελέτη εστιάζει στην ανάδειξη και προστασία 23.550 στρεμμάτων από τα 42.000 στρέμματα του κτήματος, καθώς τα υπόλοιπα ανήκουν την Α' Ζώνη Προστασίας του Εθνικού Δρυμού της Πάρνηθας. 

Η ομάδα των επιστημόνων που συνέταξε το σχέδιο για το Τατόι προσπάθησε να συνθέσει τρία ζητούμενα που αφορούν την οργάνωση του πάρκου ως τόπου αναψυχής, τη διάσωση και απόδοση του πλούσιου κτιριακού δυναμικού του (49 κτίρια) στο κοινό με ελκυστικές χρήσεις και την αναζήτηση μιας πρότασης η οποία θα καθιστά τη λειτουργία του κερδοφόρα ή κατ' ελάχιστο μη ζημιογόνα.

Η αξιοποίηση της πρώην βασιλικής περιουσίας προβλέπεται ότι θα βασιστεί στην αποκατάσταση και επαναλειτουργία του αγροκτήματος. 

Σύμφωνα με τον κ. Κουτσαβλή, σημείο τριβής αποτελεί η πρόβλεψη για «μετατροπή σχεδόν όλου του ιστορικού πυρήνα σε ταβέρνα και καφετέρια». Όπως αναφέρει, στην καρδιά του πυρήνα προβλέπεται η δημιουργία τουλάχιστον πέντε χώρων εστίασης - ταβέρνα, προβλέπεται να γίνει το ιστορικό ξενοδοχείο «Τατοΐον», κάτι με το οποίο ο Σύλλογος Φίλων Κτήματος Τατοΐου διαφωνεί κάθετα.

Ο κ. Κουτσαβλής παραδέχεται, ωστόσο, ότι η μελέτη στο 70% είναι εξαιρετική. «Όμως στο πιο κρίσιμο ζήτημα, αυτό δηλαδή των νέων χρήσεων που θα έχουν τα ιστορικά κτίρια, είναι εκτός τόπου και χρόνου. Μεταξύ άλλων, προτείνεται η δημιουργία Συνεδριακού Κέντρου στο Νέο Βουστάσιο και η κατάργηση της φάρμας» σημειώνει. 

Όπως καταγγέλλει ο ίδιος, δεν προβλέπεται πουθενά χωροθέτηση Μουσείου Βασιλικών Αμαξών και Αμαξιών με αποτέλεσμα να μην μπορούν να εκτεθούν πουθενά μέσα στο κτήμα τα αυτοκίνητα και οι άμαξες (μόνος ικανός χώρος λόγω μεγέθους είναι αυτός του Νέου Βουστασίου).

Οι Φίλοι Κτήματος Τατοΐου επισημαίνουν ότι πρέπει να προβλεφθεί στην ΚΥΑ με σαφήνεια ότι κάθε αλλαγής χρήσης σε ιστορικά κτίρια θα πρέπει να κρίνεται απαραιτήτως από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων (ΚΣΝΜ) έπειτα από εισήγηση του Φορέα Διαχείρισης Κτήματος Τατοΐου. Η σύσταση του Φορέα προβλεπόταν στην τροποποίηση του Προεδρικού Διατάγματος για την Πάρνηθα (ΦΕΚ 619/Τ. Δ'/19.12.2008), αλλά ποτέ δεν λειτούργησε.

Το σημαντικότερο πρόβλημα, ωστόσο, όπως υποστηρίζει ο κ. Κουτσαβλής, είναι ότι η μελέτη σε πολλά σημεία είναι εκτός θεσμικού πλαισίου για το καθεστώς προστασίας του ορεινού όγκου της Πάρνηθας, ενώ «παραβλέπει τον Αρχαιολογικό Νόμο και τις αρμοδιότητες του υπουργείου Πολιτισμού επί του κηρυγμένου ιστορικού τόπου». 

Γι' αυτό, μεταξύ άλλων, στην εισήγησή τους οι Φίλοι Κτήματος Τατοΐου προτείνουν τροποποίηση του θεσμικού πλαισίου [ΠΔ 19.7/24.7.2007 (Δ' 336), και 40707/2008/4.12.2008], που αφορά στον «Καθορισμό ζωνών προστασίας του ορεινού όγκου Πάρνηθας (Ν. Αττικής).

Το Σωματείο κατέθεσε τη Δευτέρα τις απόψεις του στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης για τη λελογισμένη χρήση του χώρου.