Το 2020 συμπληρώθηκαν 2500 χρόνια από την επέτειο δύο ιστορικών μαχών του 480 π.Χ., της μάχης των Θερμοπυλών και της ναυμαχίας της Σαλαμίνας.
Στο πλαίσιο των εορταστικών εκδηλώσεων του ΥΠΠΟΑ, η Διεύθυνση Αρχαιολογικών Μουσείων Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων οργάνωσε την αρθρωτή έκθεση «ἱστορίης ἀπόδεξις», εμπνευσμένη από τις πηγές, τους ιστορικούς συγγραφείς, που έζησαν τα ίδια τα γεγονότα ή έζησαν τον απόηχο τους, ενώ η επίδρασή τους καλύπτει ένα μεγάλο φάσμα της καλλιτεχνικής δημιουργίας ακόμη και σήμερα.
Το στενό των Θερμοπυλών όπως είναι σήμερα. Τον καιρό που έγινε η Μάχη των Θερμοπυλών, η ακτή ήταν πολύ πιο κοντά στο βουνό.
Η αρθρωτή έκθεση «ἱστορίης ἀπόδεξις» αποτελεί μια δυναμική, πολυεπίπεδη και πρωτότυπη δράση. Σχεδιάστηκε στη λογική των συνεργειών και της διασύνδεσης των Μουσείων του ΥΠΠΟΑ, προκειμένου να δημιουργηθεί η έκθεση αναφοράς για τα ιστορικά γεγονότα στον φυσικό χώρο εννέα συνεργαζόμενων Μουσείων που διαθέτουν στις συλλογές τους έργα που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με τα γεγονότα αυτά, υπό το συντονισμό του Τμήματος Εκθέσεων της Διεύθυνσης Αρχαιολογικών Μουσείων Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων.
Το κράνος του στρατηγού Μιλτιάδη
Το Μουσείο Αρχαίας Αγοράς και το Αρχαιολογικό Μουσείο Κεραμεικού της ΕΦΑ Πόλης Αθηνών, το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιώς και το Αρχαιολογικό Μουσείο Σαλαμίνας της ΕΦΑ Πειραιώς & Νήσων, το Αρχαιολογικό Μουσείο Λαυρίου της ΕΦΑ Ανατολικής Αττικής, το Κέντρο Ιστορικής Ενημέρωσης Θερμοπυλών που επέλεξε η ΕΦΑ Φθιώτιδας & Ευρυτανίας, το Αρχαιολογικό Μουσείο Σπάρτης της ΕΦΑ Λακωνίας, το Νομισματικό και Επιγραφικό Μουσείο, είναι οι χώροι για τους οποίους σχεδιάστηκε και στους οποίους παρουσιάζεται εποπτικό υλικό για τις ιστορικές μάχες, εκθέτοντας έναν διαφορετικό θεματικό άξονα των γεγονότων.
Ο Λεωνίδας στις Θερμοπύλες
Η περιορισμένη πρόσβαση στα Μουσεία για λόγους υγειονομικής ασφάλειας από την πανδημία, στάθηκε η αφορμή για τη Διεύθυνση Αρχαιολογικών Μουσείων, Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων (Δ.Α.Μ.Ε.Ε.Π.), υιοθετώντας καλές πρακτικές, να προχωρήσει στην ψηφιακή μεταγραφή της έκθεσης «ἱστορίης ἀπόδεξις», σε ακολουθία των επιταγών για ανοιχτά Μουσεία και ανοιχτή πρόσβαση σε όλους τους χώρους πολιτισμού.
Συνεργάστηκαν για την έκθεση πολλοί συντελεστές: οι Εφορείες Αρχαιοτήτων και ιδιωτικοί φορείς, που παρείχαν σπουδαίο συμπληρωματικό υλικό, όπως το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το Μουσείο Ακρόπολης, το Μουσείο Π&Α Κανελλοπούλου, Ιδρύματα και Μουσεία του εξωτερικού, όπως το Μουσείο του Λούβρου, το Μουσείο Ostiense, το Μουσείο Αρχαίας Τεχνολογίας Κοτσανά, η Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών, το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο, το Ίδρυμα Ωνάση, το Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη, η Τράπεζα της Ελλάδος, το Αρχείο πολεμικού ναυτικού κ.ά.
Η Ναυμαχία στη Σαλαμίνα (Die Seeschlacht bei Salamis), του Γερμανού Βίλχελμ φον Κάουλμπαχ - 1868
Συνολικά συγκεντρώθηκε ένα ψηφιακό αποθετήριο που ξεπερνά τις εκατό αναφορές στα συγκεκριμένα γεγονότα με πρόσβαση σ’ ένα ευρύτερο εκθεσιακό υλικό -κεραμεική, νομίσματα, εργαλεία, οπλισμός, γλυπτά, μνημεία, χάρτες και πολλά άλλα. Η έκθεση διαρθώνεται σε δώδεκα θεματικές ενότητες που δημιουργούν ένα ολοκληρωμένο και διαχρονικό πλαίσιο παρουσίασης των ελληνοπερσικών πολέμων, προσφέροντας έγκυρη γνώση για τα γεγονότα του 480 π.Χ., με τρόπο ελκυστικό και καινοτόμο.
Στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://2500years.culture.gov.gr, ο ψηφιακός επισκέπτης περιηγείται απολαμβάνοντας τις πολλαπλές δυνατότητες που προσφέρει η ψηφιακή πλατφόρμα -κείμενα, φωτογραφίες, animation, χρονολόγιο, αφήγηση (ελληνικά/αγγλικά), πηγές, συνδέσεις κ.ά.
Η παραγωγή της έκθεσης είναι δίγλωσση (ελληνικά/αγγλικά), εύχρηστη στην πλοήγηση και με δυναμικό περιεχόμενο. Αξιοποιεί τις διαθέσιμες οπτικοακουστικές δυνατότητες και απευθύνεται στο ευρύ κοινό για να προσφέρει ένα άρτιο και ολιστικό ψηφιακό περιεχόμενο και ελκυστικό τεχνικό αποτέλεσμα παρουσίασης των ιστορικών γεγονότων.
Η έκθεση συνοδεύεται και από ένα έντυπο φυλλάδιο, το οποίο διανέμεται δωρεάν στο κοινό στα Μουσεία που συνεργάστηκαν.