Αβέβαιο το μέλλον του ατμήλατου συρμού του Οδοντωτού(ΦΩΤΟ)
"Ο Οδοντωτός σιδηρόδρομος Διακοφτού – Καλαβρύτων αποτελεί μια από τις ομορφότερες και δημοφιλέστερες σιδηροδρομικές διαδρομές στον κόσμο, λόγω της απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς του φαραγγιού του Βουραϊκού ποταμού το οποίο διασχίζει, αλλά και λόγω της ιδιαιτερότητας της σιδηροδρομικής γραμμής (εύρος 750mm, σύστημα οδόντωσης τύπου abt), των περίτεχνων, εναρμονισμένων με το φυσικό περιβάλλον, τεχνικών έργων και κτιρίων του δικτύου και του γραφικού τροχαίου υλικού. Είναι χαρακτηριστικό ότι λειτουργεί αδιάκοπα επί 120 χρόνια και δεν έχει συμβεί ποτέ το παραμικρό ατύχημα.
Λόγω της σπουδαιότητας και της μοναδικότητας των τεχνικών έργων, από το 1996 το Υπουργείο Πολιτισμού με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού κ. Σταύρου Μπένου (ΦΕΚ 553/Β’/10.7.96) και ύστερα από σχετική γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεοτέρων Μνημείων, κήρυξε τον Οδοντωτό σιδηρόδρομο και όλες τις εγκαταστάσεις του (σταθμοί, φυλάκια, υδατόπυργοι, γέφυρες, σήραγγες, τεχνικά έργα) ιστορικό διατηρητέο τεχνικό μνημείο, με ζώνη προστασίας 20 μέτρων εκατέρωθεν του άξονα της γραμμής.
Η επισκεψιμότητα του Οδοντωτού σιδηροδρόμου είναι εντυπωσιακή, προσελκύοντας τουρίστες από όλον τον κόσμο για να βιώσουν την ξεχωριστή εμπειρία αυτού του ιδιαίτερου σιδηροδρομικού ταξιδιού. Αποτελεί σημαντικότατο αξιοθέατο της περιοχής και συμβάλλει καθοριστικά στη διαμόρφωση του τουριστικού προϊόντος και κατ’ επέκταση στην τοπική οικονομία των Καλαβρύτων και του Διακοφτού, καθώς το ενδιαφέρον και η τουριστική κίνηση παραμένουν σε υψηλό επίπεδο καθ όλη τη διάρκεια του έτους.
Πρόσφατα, ο οδοντωτός σιδηρόδρομος απέκτησε ένα σημαντικό στοιχείο που αναμένεται να εκτοξεύσει τη δημοφιλία και την επισκεψιμότητά του. Η Ελληνική Εταιρία Συντήρησης Τροχαίου Υλικού (Ε.Ε.Σ.Τ.Υ.) κατάφερε να αποκαταστήσει και να επαναφέρει σε πλήρη λειτουργική κατάσταση την πρώτη ατμομηχανή που κυκλοφόρησε στο ιστορικό δίκτυο το 1895. Πρόκειται για την ατμάμαξα ΔΚ 8001 που κατασκευάστηκε το 1891 από τη γαλλική εταιρία “Anciens Établissements Cail” στο Παρίσι και παραλήφθηκε το 1895, ενώ η επίσημη έναρξη των δρομολογίων της έγινε στις 10 Μαρτίου 1896. Μαζί της αποκαταστάθηκε η όμορφη επιβατάμαξα Βφκπτ-131 και ακολουθεί σε λίγες εβδομάδες η ολοκλήρωση της αποκατάστασης της ξύλινης σκευοφόρου ΟΣΤ 201 ΔΚ, έτσι ώστε να αναβιώσει ο πλήρης αυθεντικός συρμός που ξεκίνησε τα δρομολόγιά του στα τέλη του 19ου αιώνα.
Παρά το γεγονός ότι η κυκλοφορία ατμήλατων μουσειακών συρμών για τουριστικούς σκοπούς αποτελεί μια ιδιαίτερα διαδεδομένη πρακτική των σιδηροδρομικών εταιριών στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο ακόμα και σε αναπτυσσόμενες χώρες, στην Ελλάδα, η οποία στηρίζει την οικονομία της στον τουρισμό, μέχρι σήμερα δεν είχε γίνει κανένα αξιόλογο βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση, εκτός από κάποιες αποσπασματικές προσπάθειες και δραστηριότητες τη δεκαετία του ’90 οι οποίες και δεν καρποφόρησαν. Σήμερα λοιπόν, ο οδοντωτός σιδηρόδρομος Διακοφτού - Καλαβρύτων έχει την ευκαιρία να πρωτοτυπήσει και να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στην εκμετάλλευση των τουριστικών γραμμών, συμπεριλαμβάνοντας στο πρόγραμμα δρομολογίων του τον μουσειακό ατμήλατο συρμό, αυξάνοντας περαιτέρω τη διεισδυτικότητα του στον εγχώριο και ξένο τουρισμό προς όφελος πρωτίστως των τοπικών κοινωνιών.
Δυστυχώς όμως, προς το παρόν παρατηρείται μια περίεργη στασιμότητα και αδιαφορία εκ μέρους της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, της εταιρίας που είναι αρμόδια για την κυκλοφορία του ατμήλατου συρμού, με αποτέλεσμα η δρομολόγησή του να παραμένει αμφίβολη. Πιο συγκεκριμένα, το 2014 σε ευρεία σύσκεψη μεταξύ των εμπλεκομένων εταιριών ΟΣΕ, ΤΡΑΙΝΟΣΕ, Ε.Ε.Σ.Τ.Υ. συναποφασίστηκε η συνεργασία και οι απαραίτητες από κοινού δράσεις για την υλοποίηση ενός προγράμματος αποκατάστασης μουσειακού τροχαίου υλικού, με σκοπό την εκμετάλλευσή του σε ειδικά τουριστικά δρομολόγια ανά το δίκτυο και το άνοιγμα έτσι του Ελληνικού σιδηροδρόμου στην τουριστική αγορά. Έτσι, ενώ η διαδικασία για την ανακαίνιση της ατμομηχανής και του επιβατικού βαγονιού εκ μέρους της Ε.Ε.Σ.Τ.Υ. ξεκίνησε από τον Ιούλιο του 2014 και αποπερατώθηκε επιτυχώς προς τιμήν της εταιρίας και των εργαζομένων της, δεν επιδείχθηκε ανάλογη συνέπεια και σοβαρότητα εκ μέρους της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, με αποτέλεσμα μέχρι στιγμής να μην έχει γίνει καμία απαραίτητη προεργασία για τη δρομολόγηση του συρμού, όπως η εκπαίδευση μηχανοδηγών στο χειρισμό και τεχνιτών στη συντήρηση της ατμάμαξας, διαδικασίες για την προμήθεια κάρβουνου, εξασφάλιση υδροδότησης της ατμάμαξας και άλλα τεχνικά ζητήματα. Παράλληλα δεν υπάρχει εκ μέρους της εταιρίας καμία ανακοίνωση σχετικά με τις προθέσεις της και φυσικά καμία διαφημιστική προβολή, καμία ενημέρωση του επιβατικού κοινού και της τοπικής κοινωνίας και καμία κίνηση για την εξεύρεση δυνητικής πελατείας όπως δημιουργία και προβολή «τουριστικών πακέτων», καθώς και ενημέρωση ή αναζήτηση συνεργασιών με τοπικούς επιχειρηματίες και παράγοντες του τουρισμού, τη στιγμή που η θερινή τουριστική σεζόν βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη.
Είναι προφανές ότι η δρομολόγηση του ατμήλατου συρμού δεν μπορεί να γίνει άμεσα και χρειάζεται λίγος χρόνος για τις απαραίτητες προετοιμασίες. Θα είναι όμως τουλάχιστον αξιοθρήνητο εκ μέρους της ΤΡΑΙΝΟΣΕ να μην κυκλοφορήσει ποτέ, να αφεθεί να σαπίσει και να καταλήξει στα παλιοσίδερα ο απαστράπτον και ολοκαίνουργιος ατμήλατος συρμός, του οποίου η επισκευή κόστισε πολύ ακριβά σε χρήμα και εργατοώρες.
Γι’ αυτό, προκύπτουν αβίαστα ορισμένα ερωτήματα τα οποία το αρμόδιο Υπουργείο οφείλει να ξεκαθαρίσει:
Πότε προβλέπεται να ξεκινήσουν οι απαραίτητες προετοιμασίες εκ μέρους της ΤΡΑΙΝΟΣΕ ώστε να καταστεί δυνατή η κυκλοφορία του ατμήλατου συρμού στον οδοντωτό σιδηρόδρομο Διακοφτού – Καλαβρύτων;
Πότε υπολογίζεται να είναι όλα έτοιμα ώστε να ξεκινήσουν επιτέλους τα δρομολόγια του ατμήλατου συρμού;
Θεωρείται αυτονόητη η λειτουργία τουλάχιστον δύο δρομολογίων ημερησίως τα Σαββατοκύριακα και τις αργίες καθ όλη τη διάρκεια του έτους και πιθανόν καθημερινή λειτουργία κατά το μήνα Αύγουστο, ώστε η νέα υπηρεσία να προσελκύσει επιβάτες και να αποβεί ωφέλιμη για την εταιρία και την τοπική κοινωνία. Υπάρχει δυνατότητα από πλευράς επάρκειας του προσωπικού των ΟΣΕ/ΤΡΑΙΝΟΣΕ για αυτό; Αν όχι πως δύναται να υπερκεραστεί αυτό το εμπόδιο;
Σε ποιές ενέργειες και συνεργασίες θα προβεί η ΤΡΑΙΝΟΣΕ για να προβάλλει το νέο της προϊόν στην τουριστική αγορά και ενδεχομένως να προβεί σε σχετικές συμφωνίες, ώστε να μην παρατηρηθούν φαινόμενα χαμηλών πληροτήτων;
Σκοπεύει η ΤΡΑΙΝΟΣΕ να εκμεταλλευτεί τη διαδρομή με τον ατμήλατο συρμό σύμφωνα με το εξαγγελθέν από τον ΟΣΕ μοτίβο της «σιδηροδρομικής κρουαζιέρας», δηλαδή μετατρέποντάς την σε τμήμα ενός συνολικού «τουριστικού πακέτου» που θα συμπεριλαμβάνει διαμονή, σίτιση, ξενάγηση και γνωριμία με την ιστορία και τις ιδιαιτερότητες του οδοντωτού σιδηροδρόμου, αλλά και με την ιστορία και το φυσικό περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής των Καλαβρύτων;
Προφανώς θα υιοθετηθεί ειδική τιμολογιακή πολιτική για τα εισιτήρια του ατμήλατου συρμού. Θα είναι λογική και προσιτή η τιμή του εισιτηρίου σε Έλληνες επισκέπτες και ειδικότερα σε οργανωμένες ομάδες επισκεπτών όπως π.χ σχολεία, σύλλογοι, θρησκευτικές εκδρομές; Θα υπάρχει δυνατότητα μίσθωσης του συρμού από οργανωμένες ομάδες τις ημέρες εκτός της κανονικής του λειτουργίας με λογική τιμολόγηση;
Θα συνεχιστεί απρόσκοπτα ο υπάρχον προγραμματισμός για την αποκατάσταση αντίστοιχου μουσειακού τροχαίου υλικού για την τουριστική γραμμή του Πηλίου, καθώς και για το υπόλοιπο δίκτυο κανονικής και μετρικής γραμμής; Ειδικά για τη μετρική γραμμή Πελοποννήσου, όπου η πρόσφατη δρομολόγηση τουριστικών συρμών ανέδειξε το μεγάλο ενδιαφέρον εκδρομέων από όλη την Ευρώπη, πότε προβλέπεται να αρθούν τα τεχνικά ζητήματα για τα οποία η κυκλοφορία αυτή τη στιγμή δεν είναι εφικτή, με αποτέλεσμα η ΤΡΑΙΝΟΣΕ συνεχώς να απαντά αρνητικά σε απανωτά αιτήματα μίσθωσης και δρομολόγησης συρμών από τουριστικούς παράγοντες και οργανωμένες ομάδες του εξωτερικού;
Είναι αυτονόητη προϋπόθεση η στήριξη του εγχειρήματος από την τοπική Αυτοδιοίκηση, τις τοπικές επιχειρήσεις, τις παραγωγικές δυνάμεις της περιοχής Διακοφτού και Καλαβρύτων και τους απλούς πολίτες με κάθε τρόπο. Οι προοπτικές είναι σημαντικές και επειδή η Χώρα βρίσκεται σε μια δύσκολη οικονομική συγκυρία, τέτοιες ευκαιρίες δεν πρέπει να πηγαίνουν χαμένες. Ας μην επαναληφθούν τα σφάλματα, οι ολιγωρίες και η αναβλητικότητα του παρελθόντος. Ας μην επιβεβαιωθεί για μία ακόμα φορά στον Ελληνικό σιδηρόδρομο η νοοτροπία του… «ανακαίνιση και κλείσιμο» ή… «επισκευή και πέταμα»…"
