Συζητήθηκε στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο η περικοπή των τριών δώρων των συνταξιούχων

Στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο (ΑΕΔ) συζητήθηκε το απόγευμα της τετάρτης, κατά την συνεδρίαση του με πρόεδρο την πρόεδρο του ΣτΕ Ευαγγελία Νίκα και εισηγήτρια την σύμβουλο Επικρατείας Ειρήνη Σταυρουλάκη, το αν είναι συνταγματική ή όχι η κατάργηση των τριών δώρων-επιδομάτων στις επικουρικές συντάξεις του ιδιωτικού τομέα για το 11μηνο από 11.6.2015 έως 11.5.2016 που έγιναν με το «νόμο Κατρούγκαλου» και εάν όντως έχουν εκδοθεί αντίθετες αποφάσεις για το επίμαχο θέμα μεταξύ του Αρείου Πάγου και του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Η εισηγήτρια της υπόθεσης έθεσε ζήτημα αν πράγματι υπάρχει θέμα αντιθέτων αποφάσεων (δηλαδή θέμα παραδεκτού) μεταξύ των αποφάσεων του ΣτΕ και του Αρειου Πάγου, καθώς το κάθε ένα από αυτά τα δύο δικαστήρια επελήφθη επί διαφορετικών νομοθετικών δεδομένων.

Σύμφωνα με την κυρία Σταυρουλάκη τον Α.Π. τον απασχόλησε υπόθεση επί μερισμάτων επιδομάτων εορτών και αδείας, ενώ αντίθετα το ΣτΕ το απασχόλησε υπόθεση που αφορά σε περικοπές κύριων συντάξεων και επιπρόσθετα το ΣτΕ το ασχολήθηκε με επικουρικές συντάξεις χορηγούμενες σε συνταξιούχους του ΙΚΑ.

Κατά συνέπεια, σύμφωνα με την κυρία Σταυρουλάκη, «θα πρέπει επομένως να ερευνηθεί εάν το μετοχικό Ταμείο Υπαλλήλων της Τράπεζας της Ελλάδος δύναται να θεωρηθεί φορέας επικουρικής ασφάλισης όμοιος με εκείνους, για τους οποίους έκρινε το ΣτΕ και εάν επομένως τίθεται στις δυο αποφάσεις (σ.σ.: του ΣτΕ και του Α.Π.) το ίδιο ζήτημα ή εάν αντιθέτως, οι διαφορές μεταξύ των φορέων επικουρικής ασφαλίσεως, στους οποίους αφορούσε η κάθε απόφαση, ήταν τέτοιας φύσεως, ώστε να καθίσταται διαφορετικό το κριθέν με αυτές ζήτημα».

Η εισήγηση δέχθηκε τα πυρά των δικηγόρων των συνταξιούχων της Τράπεζας της Ελλάδος.

Οι συνήγοροι των συνταξιούχων της Τράπεζας της Ελλάδος, υποστήριξαν ότι το ΑΕΔ πρέπει να ξεπεράσει το σκόπελο του παραδεκτού και να εισέλθει στο θέμα της συνταγματικότητας ή όχι των επίμαχων περικοπών, καθώς τα εν λόγω δύο δικαστήρια ερμήνευσαν τις ίδιες νομοθετικές διατάξεις.

Οι τραπεζοελλαδίτες θα είναι οι μόνοι συνταξιούχοι που δεν θα έχουν δικαιωθεί, τόνισαν οι συνήγοροι τους.

Ο συνήγορος της Τράπεζας, όπως και του ΕΦΚΑ που έκανε παρέμβαση υπέρ της Τράπεζας, υποστήριξαν ότι ο Α.Π. έκρινε τις ίδιες νομοθετικές διατάξεις με αυτές του ΣτΕ και υπάρχει αντίθετη ερμηνεία του ίδιου νομοθετικού πλαισίου. Κατά συνέπεια πρέπει το ΑΕΔ να εισέλθει στην ουσία της υπόθεσης. Παράλληλα, χαρακτήρισαν ορθή την απόφαση του Α.Π.

Πάντως, σύμφωνα με το πνεύμα της εισήγησης, είναι πιθανό το ΑΕΔ με την απόφαση που θα εκδώσει να μην εξετάσει στην ουσία την κρινόμενη υπόθεση, δηλαδή να μην εισέλθει στο νομικό μέρος, αλλά να κρίνει ότι δεν υπάρχουν αντίθετες αποφάσεις μεταξύ του ΣτΕ και του Α.Π., για το επίμαχο θέμα.

Ειδικότερα, ο Άρειος Πάγος τον περασμένο Ιανουάριο ήρθε σε αντίθεση με την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας για το επίμαχο θέμα και η διαφωνία αυτή παραπέμφθηκε προς οριστική κρίση στο ΑΕΔ, ενώ στο μεσοδιάστημα πραγματοποίησαν παρεμβάσεις 9 εργατικά Σωματεία.

Αναλυτικότερα, 9 χρόνια μετά την απόφαση της Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία κατά πλειοψηφικά (14 υπέρ έναντι 11 κατά), έχει κρίνει αντισυνταγματικές και αντίθετες στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) τις περικοπές και των τριών δώρων των επικουρικών συντάξεων που έγιναν το 2012, ήρθε τον περασμένο Ιανουάριο το Β2 Εργατικό Τμήμα του Αρείου Πάγου και έκρινε ότι όλες οι περικοπές των τριών δώρων που έγιναν με το μνημονιακό νόμο 4093/2012 είναι συνταγματικές και σύμφωνες με την ΕΣΔΑ, καθώς «η θέσπισή τους εξυπηρετούσε σκοπούς δημοσίου συμφέροντος» και όχι μόνο.

Όπως είναι γνωστό, η περικοπή των τριών επιδομάτων, επιβλήθηκε με το νόμου 4093/2012 λόγω του Μνημονίου Συνεννόησης.

Συγκεκριμένα, το Β2 Εργατικό Τμήμα του Αρείου Πάγου, με πρόεδρο των αντιπρόεδρο Νικόλαο Πιπιλίγκα και εισηγήτρια την αρεοπαγίτη Κωνσταντίνα Νάκου, κατέρριψε ομόφωνα τους ισχυρισμούς της Ολομέλειας του ΣτΕ και πέρασε στην αντιπέρα όχθη, αντικρούοντας με δικούς του αντίθετους εκτενείς νομικούς συλλογισμούς την υπ΄ αριθμ. 2287/2015 απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ.

Βασικό επιχείρημα των εργατοδικών του Β2 Τμήματος είναι ότι δεν είναι συνταγματικά αναγκαία η σύνταξη αναλογιστικής μελέτης επιπτώσεων πριν γίνουν οι περικοπές των επιδομάτων, όπως έχει κρίνει η Ολομέλεια του ΣτΕ, αλλά είναι και πάγια νομολογία της στο θέμα αυτό.

Ολομέλεια του ΣτΕ

Ωστόσο, το ΣτΕ με μια σειρά αποφάσεων της Ολομέλειας του (2287- 2290/2015) έχει κρίνει ότι οι περικοπές των συντάξεων που έγιναν το 2012 προσκρούουν σε συνταγματικές αρχές όπως είναι της αναλογικότητας και της ισότητας στα δημόσια βάρη και σε άλλες επιταγές άρθρων του Συντάγματος, όπως είναι τα άρθρα 2, 4, 22, 25, 106, κ.λπ. Ακόμη, η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε ότι πριν τις περικοπές που έγιναν το 2012 δεν προηγήθηκε επιστημονική μελέτη για τις επιπτώσεις που θα υπάρχουν στο βιοτικό επίπεδο των συνταξιούχων από τις περικοπές των συντάξεων, αλλά και την αναγκαιότητα των περικοπών αυτών.

Το ιστορικό

Η Τράπεζα της Ελλάδος από 1-1-2013 έπαυσε να καταβάλλει τα επιδόματα εορτών και αδείας στους τραπεζοϋπάλληλούς της και κάποιοι εξ αυτών των εργαζομένων προσέφυγαν στα δικαστήρια. Στο Πρωτοδικείο οι εργαζόμενοι κέρδισαν, αλλά το Εφετείο είχε αντίθετη άποψη. Έτσι, οι συνταξιούχοι τραπεζοϋπάλληλοι προσέφυγαν στον Άρειο Πάγο ζητώντας να αναιρεθεί η εφετειακή απόφαση. Και στην συνέχεια η υπόθεση οδηγήθηκε στο ΑΕΔ.