Στον δρόμο προς την πτώχευση…

Μεγάλα ονόματα της αγοράς αλλά και μικρές επιχειρήσεις οδεύουν με μαθηματική ακρίβεια προς τον αφανισμό. Οι πτωχεύσεις στην Ελλάδα έχουν αυξηθεί συγκλονιστικά. Μόνο για προσφυγή στο άρθρο 99 είναι σε αναμονή 2000 επιχειρήσεις! Δεκάδες χιλιάδες μικρότερες  πτωχεύουν μη μπορώντας αλλιώς.
Στο μεταξύ και αυτές που καταφεύγουν στο άρθρο 99 ελπίζοντας στην μετέπειτα διάσωσή τους, τελικά δεν τα καταφέρνουν. Παρά το γεγονός ότι λαμβάνονται μέτρα ανακούφισης, εν τούτοις , η ύφεση τις οδηγεί σε χειρότερες συνθήκες και αποτυγχάνουν οριστικά.

Η φθίνουσα πορεία πολλών, και μέχρι πρόσφατα πανίσχυρων, επιχειρήσεων ακολουθεί τη γενικότερη κατάπτωση της ελληνικής οικονομίας που βυθίζεται στην ύφεση. Μόνο το 2011 το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 7,5% με τις απώλειες καταθέσεων την ίδια περίοδο, από τον Ιανουάριο έως το Σεπτέμβριο του 2011, να υπερβαίνουν τα 26 δισεκατομμύρια ευρώ. Εάν μάλιστα το ποσό αυτό προστεθεί στην απώλεια καταθέσεων από τα τέλη του 2009 έως και το Σεπτέμβριο του 2011 και η οποία ανέρχεται σε 54,3 δισεκατομμύρια ευρώ αλλά και στο διαρκώς αυξανόμενο αριθμό των μη εξυπηρετούμενων δανείων γίνεται εύκολα αντιληπτός ο φαύλος κύκλος στον οποίο έχει εισέλθει η ελληνική οικονομία και η επιχειρηματικότητα ευρύτερα. Ακόμα πιο ανησυχητική εξέλιξη, σύμφωνα με το Δημήτρη Κουτσόπουλο, στέλεχος της εταιρείας συμβούλων Deloitte, είναι η ραγδαία αύξηση περιπτώσεων οριστικής πτώχευσης επιχειρήσεων.

Το γεγονός αυτό οφείλεται εν πολλοίς στην καθυστερημένη αντίδραση των περισσότερων ελληνικών επιχειρήσεων σε ό,τι αφορά την έναρξη διαδικασίας αναδιάρθρωσης, όπως τόνισε σε σεμινάριο για τη ρευστότητα των επιχειρήσεων που οργάνωσε η Deloitte, ο Θεόδωρος Αθανασόπουλος, Διευθυντής της Διεύθυνσης Καθυστερήσεων Επιχειρήσεων Εσωτερικού της Alpha Bank. Σε συνδυασμό μάλιστα με την έλλειψη εξειδικευμένων στελεχών σε ό,τι αφορά την αναδιάρθρωση επιχειρήσεων και την αναχρηματοδότηση των υποχρεώσεών τους το πρόβλημα γίνεται ακόμα πιο οξύ, κάτι που επισημαίνουν και τραπεζικά στελέχη.

Η αναθεώρηση του πτωχευτικού κώδικα τον περασμένο Σεπτέμβριο προσφέρει τουλάχιστον δικλείδες ασφαλείας αναφορικά με το ποιες επιχειρήσεις και υπό ποιες συνθήκες μπορούν να απολαύσουν τα οφέλη του νόμου. Ο οφειλέτης πλέον είναι υποχρεωμένος να καταθέσει τις οικονομικές καταστάσεις της επιχείρησης αλλά και ρεαλιστικό business plan. Αυτά θα πρέπει να συνοδεύονται και με 3 εκθέσεις που συντάσσουν εμπειρογνώμονες που μπορεί να είναι πιστωτικά ιδρύματα, ελεγκτικά γραφεία ή αν πρόκειται για φυσικά πρόσωπα, οφείλουν να έχουν άδεια φοροτεχνικού.

Σύμφωνα με τον τροποποιημένο νόμο δικάσιμος ορίζεται εντός δύο μηνών, ενώ η διαδικασία εξυγίανσης ξεκινά όταν το δικαστήριο προβλέπει επίτευξη συμφωνίας με τους πιστωτές. Ο νόμος δίνει και τη δυνατότητα εξωδικαστικής συμφωνίας, εξέλιξη που κρίνεται θετική από τους νομικούς καθώς εξωδικαστικά επιταχύνονται οι απαραίτητες διαδικασίες που συνήθως αργούν χαρακτηριστικά στα δικαστήρια.
Ο αναθεωρημένος νόμος όμως έχει και διατάξεις οι οποίες δυνητικά «επιβραβεύουν» κατά συρροή χρεοφειλέτες. Συγκεκριμένα το άρθρο 106 του νόμου προβλέπει ότι εξαλείφεται το αξιόποινο έκδοσης ακάλυπτων επιταγών όταν ξεκινά η διαδικασία εξυγίανσης. Αυτό περιλαμβάνει και την καθυστέρηση οφειλών προς το δημόσιο, τα ταμεία ενώ είναι ακόμα ασαφές εάν εξαλείφεται το αξιόποινο και για οφειλές από μη απόδοση ΦΠΑ.

Σύμφωνα με το δικηγόρο Ζήση Κωνσταντίνου, η εν λόγω διάταξη είναι πιθανότατα μεταβατική δίχως ωστόσο να είναι σίγουρο αυτό. Για πρώτη φορά επίσης, με τον αναθεωρημένο νόμο, ο ορκωτός ελεγκτής οφείλει να παρουσιαστεί ενώπιον του δικαστηρίου και να δώσει την άποψή του για τα οικονομικά στοιχεία της εταιρείας αλλά και να προτείνει προληπτικά μέτρα.

Παρά τις αλλαγές στο νόμο του 2007, που κατά κοινή ομολογία ήταν σωστές και επιβεβλημένες, το πλέον ακανθώδες ζήτημα και πάλι κατά κοινή ομολογία είναι ο χρόνος αντίδρασης των δικαστηρίων. Τραπεζικά στελέχη τονίζουν ότι σε ορισμένες περιπτώσεις η ολοκλήρωση της διαδικασίας υπαγωγής στο άρθρο 99 μπορεί να διαρκέσει ακόμη και 18 μήνες με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Το πλέον σύνηθες πρόβλημα είναι οι επιπλέον υποχρεώσεις των εταιρειών που αιτούνται υπαγωγή στο νόμο, οι οποίες και συσσωρεύονται το χρονικό διάστημα αυτό δίχως όμως να ρυθμίζονται.