Ο Τεντέν ...είναι ρατσιστής

Μεγάλο θόρυβο κάνει στη Σουηδία η απόφαση του καλλιτεχνικού διευθυντή στον Οίκο Πολιτισμού της Στοκχόλμης Μπέρανγκ Μίρι να μεταφέρει κόμικ με ήρωα τον Τεντέν από το τμήμα της παιδικής λογοτεχνίας στα ράφια για τους ενήλικες, εξ αιτίας «ρατσιστικού» περιεχομένου. Ο Μίρι, Σουηδός ιρανικής καταγωγής, ισχυρίζεται ότι το τεύχος «Ο Τεντέν στο Κονγκό» βρίθει «ρατσιστικών στερεοτύπων» και είναι «υπόδειγμα αποικιοκρατικής νοοτροπίας».

Το θέμα ήρθε στη δημοσιότητα τον περασμένο μήνα, όταν εφημερίδα μεγάλης κυκλοφορίας της Στοκχόλμης έγραψε για την απόφαση του Μίρι να «μετακομίσει» στα ράφια για τους ενήλικες το επίμαχο κόμικ. «Κάποιοι έγιναν έξαλλοι επειδή θεωρούν ότι πρόκειται για λογοκρισία. Αλλοι λένε ότι ο Τεντέν δεν ήταν ρατσιστής, απλώς δημιούργημα της εποχής του, και ότι το 1930 αυτή ήταν η διαδεδομένη αντίληψη στο Βέλγιο», είπε στον Guardian ο Νάταν Χάμελμπεργκ, μέλος της σουηδικής οργάνωσης «The Betweenship», η οποία ερευνά τις ρατσιστικές δομές στην κοινωνία.  

Μια σκηνή στο κόμικ δείχνει τον Τεντέν να γίνεται φύλαρχος σε ένα αφρικανικό χωριό, επειδή είναι «ένας καλός λευκός άνθρωπος», και μια μαύρη γυναίκα να υποκλίνεται μπροστά του λέγοντας «Λευκός άνθρωπος πολύ σπουδαίος...»

Κατά πολλούς, και όχι μόνο στη Σουηδία, αυτή η περιπέτεια του μικρού Βέλγου ρεπόρτερ περιλαμβάνει «εικόνες και φράσεις ρατσιστικών προκαταλήψεων, όπου οι μαύροι ιθαγενείς μοιάζουν με μαϊμούδες και μιλάνε σαν να ήταν ηλίθιοι».

Ο Ερζέ σχεδίασε το κόμικ «Ο Τεντέν στο Κονγκό» το 1930. Κυκλοφόρησε σε συνέχειες στην εφημερίδα Le Vingtieme Siecle, και εκδόθηκε σε βιβλίο το 1931. Κάποιοι εκτιμούν ότι το κόμικ περιελάμβανε απλώς τις απόψεις του εκδότη της Le Vingtieme Siecle σχετικά με ό,τι θεωρούσε ο ίδιος «πλεονεκτήματα» από την βελγική κυριαρχία στο Κονγκό.

Αυτή η περιπέτεια έχει προκαλέσει αντιδράσεις εδώ και δεκαετίες. Το αμφιλεγόμενο περιεχόμενό της ήταν ο λόγος που δεν κυκλοφόρησε στη Βρετανία παρά μόνο το 1991, με την προσθήκη εξήγησης για το ιδεολογικό πλαίσιο της εποχής. Ο ίδιος ο Ερζέ είχε μετανιώσει, αργότερα, για το συγκεκριμένο τεύχος, το οποίο χαρακτήρισε «λάθος της νεότητάς του».