Καθοριστικός ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας

Η στάση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας θα είναι το κλειδί στις εξελίξεις βραχυπρόθεσμα. Ολοι προσδοκούν ότι οι αποφάσεις των ηγετών, όπως προδιαγράφονται μέσα από τις προτάσεις του γαλλογερμανικού άξονα και της Κομισιόν, θα ανοίξουν τον δρόμο για πιο επιθετικές κινήσεις από την ΕΚΤ.

Σημαντικές προτάσεις για την ενίσχυση της δημοσιονομικής πειθαρχίας θα παρουσιάσει σήμερα στους Ευρωπαίους ηγέτες ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ενωσης κ. Χέρμαν βαν Ρομπέι. Σύμφωνα με τις προτάσεις, σε πολλές περιπτώσεις η δημοσιονομική πειθαρχία μπορεί να ενισχυθεί μέσω μικρών αλλαγών. Σύμφωνα με ανώτερο Ευρωπαίο αξιωματούχο που παρακολούθησε στενά τη διαδικασία σύνταξης των προτάσεων, αυτές συζητήθηκαν όχι μόνο με τους ηγέτες των «27», αλλά και με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κ. Μάριο Ντράγκι. Την προηγούμενη εβδομάδα, ο κ. Ντράγκι είχε αφήσει να εννοηθεί ότι εφόσον η Ευρωζώνη προχωρήσει στη δημιουργία ενός νέου «δημοσιονομικού συμφώνου», τότε η ΕΚΤ θα είναι διατεθειμένη να παρέμβει επιθετικότερα στις αγορές και να στηρίξει, τουλάχιστον προσωρινά, κράτη-μέλη που δέχονται μεγάλες πιέσεις. Σύμφωνα με τον ίδιο αξιωματούχο, στόχος της συνόδου κορυφής είναι οι προτάσεις για το νέο δημοσιονομικό σύμφωνο να «εντυπωσιάσουν τις αγορές και αυτούς που εντυπωσιάζουν τις αγορές», εννοώντας την ΕΚΤ.

Αντίθετο το Βερολίνο

Ωστόσο, ο κ. Βαν Ρομπέι με τις προτάσεις του προχωράει πολύ περισσότερο από το θέμα των οικονομικών κυρώσεων και ερχόμενος σε ευθεία αντίθεση με το Βερολίνο προτείνει την ενίσχυση του μόνιμου Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, την εισαγωγή ευρωομολόγων μεσοπρόθεσμα και υπό προϋποθέσεις και την ενίσχυση των πόρων που διαθέτει το ΔΝΤ μέσω διμερών δανείων κατά πάσα πιθανότητα. Το Βερολίνο απορρίπτει κατηγορηματικά όλες τις προτάσεις, εκτός φυσικά από αυτές που αφορούν την επιβολή δημοσιονομικών μέτρων.

Ο κ. Βαν Ρομπέι θεωρεί ότι η δημοσιονομική πειθαρχία μπορεί να ενισχυθεί σημαντικά σε πρώτη φάση χωρίς την πλήρη αναθεώρηση των Συνθηκών. Εκτός από τον «χρυσό κανόνα» και την αυτόματη επιβολή κυρώσεων ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου προτείνει τη δημιουργία «αυτόματου διορθωτικού μηχανισμού», ο οποίος θα καθορίζεται από κάθε κράτος-μέλος σε περίπτωση που δεν καταφέρνει να μειώνει το έλλειμμα και το χρέος. Θα μπορούσε να περιλαμβάνει αυτόματη μείωση στο σκέλος των εξόδων, αύξηση της φορολογίας ή συνδυασμό των δύο.

Παράλληλα με τη δημοσιονομική πειθαρχία, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα πρέπει να δώσουν σήμα ότι θα προχωρήσουν, μακροπρόθεσμα, στην έκδοση ευρωομολόγων. «Αυτή η διαδικασία θα υπογραμμίσει τη μη αναστρεψιμότητα του ευρώ... και θα ενισχύσει τον ρόλο του ως παγκοσμίου αποθεματικού νομίσματος. Ταυτόχρονα, θα αποτελέσει και έναν πολύ ισχυρό μηχανισμό επιβολής δημοσιονομικής πειθαρχίας». Επίσης ο κ. Βαν Ρομπέι προτείνει ότι η Ευρωζώνη θα πρέπει να αναπτύξει κοινή στρατηγική όσον αφορά την αγορά εργασίας, τη βιωσιμότητα των συντάξεων και των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης και να συντονίσει φορολογικά μέτρα.