Τεχνολογία ενίσχυσης της μνήμης δοκιμάζει ο αμερικανικός στρατός

Ένα σύστημα που χρησιμοποιεί ηλεκτρόδια για να διεγείρει τον εγκέφαλο και να βελτιώσει την απόδοση της μνήμης δοκιμάζεται για πρώτη φορά σε ανθρώπους, ανακοίνωσαν ερευνητές που χρηματοδοτούνται από το αμερικανικό Πεντάγωνο.

Η τεχνολογία προορίζεται για στρατιώτες με μειωμένη ικανότητα σχηματισμού μακροχρόνιων αναμνήσεων λόγω τραυματισμού στο κεφάλι -θα μπορούσε όμως να έχει πιο ευρείες εφαρμογές, όπως η τόνωση της μνήμης στους ηλικιωμένους.

Όπως αναφέρει ο απεσταλμένος του Nature σε συνέδριο της αμερικανικής Εταιρείας Νευροεπιστημών στο Σικάγο, προκαταρκτικά αποτελέσματα των δοκιμών σε εθελοντές παρουσιάστηκαν από δύο ερευνητικές ομάδες που χρηματοδοτούνται από την DARPA, την ερευνητική υπηρεσία του υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ.

Για λόγους ασφάλειας το σύστημα δοκιμάζεται προς το παρόν σε ασθενείς στους οποίους είχαν ήδη εμφυτευτεί ηλεκτρόδια στον εγκέφαλο για την αντιμετώπιση της επιληψίας.

Τα ηλεκτρόδια συνδέονται σε δύο διαφορετικές περιοχές του ιπποκάμπου, μιας περιοχής του εγκεφάλου που πιστεύεται ότι παίζει κεντρικό ρόλο στη λειτουργία της μνήμης. Αρχικά ο ιππόκαμπος σχηματίζει βραχυχρόνιες αναμνήσεις συνδυάζοντας αισθητικά ερεθίσματα με την αντίληψη του χρόνου και του χώρου.

Αν ο εγκέφαλος ζητήσει πρόσβαση σε αυτή τη βραχυχρόνια ανάμνηση όσο αυτή διαρκεί, η ανάμνηση περνά τελικά στη μακροπρόθεσμη μνήμη όπου αποθηκεύεται επ΄αόριστον.

Η τεχνολογία της DARPA ουσιαστικά αποκαθιστά την επικοινωνία ανάμεσα σε δύο επιμέρους τμήματα του ιπποκάμπου, η οποία θεωρείται απαραίτητη για την αποθήκευση μακροπρόθεσμων αναμνήσεων. 

Οι ερευνητές προσπαθούν να μιμηθούν το σήμα που ξεκινά στην πρώτη περιοχή, την C3, και καταλήγει στη δεύτερη περιοχή του ιπποκάμπου με την ονομασία C1.

Σε πρώτη φάση, η ερευνητική ομάδα κατέγραψε την επικοινωνία ανάμεσα στο C3 και το C1 σε 12 ασθενείς με επιληψία που κλήθηκαν να ανακαλέσουν στη μνήμη τους εικόνες ενάμισι λεπτό αφότου τις είδαν για πρώτη φορά.

Οι καταγραφές επέτρεψαν την ανάπτυξη ενός αλγόριθμου που αναλύει τη δραστηριότητα του C3 και προβλέπει την αντίδραση που θα είχε το C1 αν δεχόταν το σήμα αυτό.

Θεωρητικά, ο αλγόριθμος αυτός μπορεί να αποκαταστήσει την επικοινωνία των δύο περιοχών του ιπποκάμπου ακόμα κι αν τα κύτταρα της περιοχής C3 έχουν καταστραφεί. Αυτό δεν έχει δοκιμαστεί ακόμα σε ανθρώπους, ωστόσο προηγούμενες δοκιμές σε πιθήκους είχαν δώσει ενθαρρυντικά αποτελέσματα.

Παραμένει άγνωστο πόσο αποτελεσματική θα αποδειχθεί αυτή η προσέγγιση σε ασθενείς με διαταραχές της μνήμης, δεδομένου ότι ο ιππόκαμπος είναι περίπλοκη δομή και δέχεται ερεθίσματα από πολλές περιοχές του εγκεφάλου ταυτόχρονα.

Παραμένει επίσης ασαφές αν θα ήταν αποτελεσματική μόνο σε ασθενείς με βλάβες του C3 ή και ασθενείς με άλλου είδους βλάβες στον ιππόκαμπο.

Εφόσον όμως η τεχνολογία αποδειχθεί ασφαλής και αποτελεσματική, τραυματισμένοι στρατιώτες και χιλιάδες άλλοι ασθενείς θα κέρδισαν πίσω μια φυσιολογική ζωή -μια ζωή βασισμένη σε βιονική μνήμη.