Σε μια ασπρόμαυρη ελληνική ταινία της δεκαετίας του ‘60, ο Νίκος Κούρκουλος βρίσκει έξω από το σπίτι του όλα του τα υπάρχοντα (έξωση). Σπάει μια λάμπα πετρελαίου και τους βάζει φωτιά. Ταυτόχρονα, βάζει σ’ ένα πικ–άπ το «Βρέχει φωτιά στη στράτα μου», του Στράτου Διονυσίου, και το χορεύει… Χορεύει για την καταστροφή που ζει, την προσωπική του καταστροφή. Χορεύει γιατί τα ‘χει χάσει όλα. Όλα; Όχι ακριβώς. Οι άνδρες εκείνης της εποχής δεν είχαν ανάγκη ούτε από χρήματα ούτε από λούσα. Είχαν ανάγκη μόνο από αρχές και ιδανικά.
Ο Κούρκουλος, χορεύοντας μπροστά στα φτωχικά έπιπλά του, που καίγονταν, δεν ήταν ένας κατεστραμμένος άνδρας, αλλά απλά ένας άνδρας. Με λόγο, αντοχές, μπεσαλής και υπολογίσιμος. Με αρετές που ήταν γι’ αυτόν η ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ του. Ένας άνδρας που βασιζόσουν επάνω του και δεν φοβόσουν ποτέ μήπως σου τη φέρει πισώπλατα.
Είμαστε στο 2012 και σας λέω —μετά λόγου γνώσεως πια— ότι τέτοιοι άνδρες δεν υπάρχουν πλέον. Δεν υπάρχουν δυνατές φιλίες. Δεν υπάρχει το αυτονόητο «λόγω τιμής». Δεν υπάρχει «ο λόγος μου συμβόλαιο». Σήμερα, 20 συμβόλαια να υπογράψεις, πάλι θα στη φέρει, αν δει ότι, αδικώντας σε, θα κερδίσει.
Παλιότερα οι απατεώνες δεν είχαν ούτε διευθύνσεις και πολλές φορές ούτε όνομα. Το αστυνομικό δελτίο έλεγε: «Συνελήφθη ο τάδε, ή τάδε, ή τάδε…» (είχε 7–8 ονόματα και παρατσούκλια). Σήμερα οι απατεώνες έχουν διεύθυνση, φαξ, e–mail, τηλέφωνα. Σε κλέβουν, αθετούν τις υπογραφές τους και δεν χρειάζεται να κρύβονται όπως παλιά. Και να τους κυνηγήσεις, τα λέμε σε 5–6 χρόνια, όταν θα ‘χεις ξοδέψει μια περιουσία σε δικηγόρους, και, κερδίζοντας, δεν θα βρεις τίποτε να (τους) πάρεις.
Δεν υπάρχουν άνδρες πια (πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, βέβαια). Οι πραγματικές φιλίες είναι ελάχιστες, συνήθως καταρρέουν με την πρώτη δοκιμασία. Κι αν θέλετε τη γνώμη μου, αυτή η πραγματικότητα μας περιθωριοποιεί κι άλλο. Είμαστε ακόμα πιο μόνοι, αφού οι γύρω μας είναι έτοιμοι να μας αδικήσουν (ή να τους αδικήσουμε…), ψυχρά, χωρίς κανένα συναίσθημα και με μηδέν τύψεις συνειδήσεως.
Οι άνδρες σήμερα δεν «μετράνε» με τις αρχές και τα ιδανικά τους, αλλά με το τι μάρκα αυτοκίνητο έχουν και τα εισοδήματά τους. Για πρώτη φορά μάγκας είναι ο έχων χρήμα και όχι ο έχων λόγο. Αυτό είναι κοινωνικά μια μικρή καταστροφή… Ίσως μια μεγάλη καταστροφή.
Από το βιβλίο ''ΜΙΣΕΣ ΑΛΗΘΕΙΕΣ'' του ΑΝΔΡΕΑ Γ. ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ
Εκδόσεις ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΚ. ΠΙΚΡΑΜΕΝΟΣ
