Στην ιστορία πέρασε ένας σπουδαίος ιεράρχης της ορθόδοξης εκκλησίας. Ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος οδηγήθηκε στην τελευταία του κατοικία σε ειδική κρύπτη που ο ίδιος είχε σχεδιάσει, δίπλα στον ιερό ναό της Αναστάσεως του Κυρίου στα Τίρανα.
Προεξάρχοντος του Οικουμενικού πατριάρχη Βαρθολομαίου και μέσα σε κλίμα συγκίνησης τελέστηκε η νεκρώσιμη ακολουθία.
Σε αυτή έδωσαν το παρών Ορθόδοξοι Πατριάρχες, Αρχιεπίσκοποι, εκκλησιαστικές αντιπροσωπίες, εκπρόσωπος του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών, εκπρόσωποι του Βατικανού, καθώς και οι επικεφαλής των θρησκευτικών κοινοτήτων στην Αλβανία.
Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος έφτασε μαζί με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Επίσης προσήλθαν στον καθεδρικό ναό αντιπροσωπείες του ΠΑΣΟΚ με τον Πρόεδρο Νίκο Ανδρουλάκη και του ΣΥΡΙΖΑ με τον Σωκράτη Φάμελλο.
Τον σπουδαίο ιεράρχη όπου τίμησε με την παρουσία της η πολιτειακή και πολιτική ηγεσία της Αλβανίας, καθώς και διπλωματικές αποστολές. Στον Ιερό Ναό προσήλθαν, μεταξύ άλλων, ο Αλβανός Πρόεδρος Μπαιράμ Μπέγκαι, ο πρωθυπουργός Εντι Ράμα και ο αρχηγός τη αντιπολίτευσης Σαλί Μπερίσα.
Τον πρώτο επικήδειο εκφώνησε Μητροπολίτης Κορυτσάς Ιωάννης, τοποτηρητής της Αρχιεπισκοπής Αλβανίας.
Ακολούθησε ο πρόεδρος της Κεντρικής Επιτροπής του Παγκόσμιο Συμβουλίου Εκκλησιών, ο επίσκοπος Χάιντριχ Μπέντφορμ Στρομ.
Εκ μέρος της οικογένειας μίλησε η ανιψιά του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Αναστάσιου, Ρωξάνη Γιαννουλάτου, τόνισε πως «ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος αγάπησε πολύ την Αλβανία που έγινε δεύτερη πατρίδα του».
Κυριάκος Μητσοτάκης: Υποκλινόμαστε στο μεγαλείο μιας ξεχωριστής προσωπικότητας
«”Τολμούμε να ελπίζουμε”. Στις τρεις αυτές λέξεις του συνοψίζεται, νομίζω, η ζωή και η δράση του ιεράρχη που αποχαιρετούμε σήμερα. Γιατί ακριβώς η τόλμη και η ελπίδα ήταν οι δύο πυξίδες που πάντα οδηγούσαν τον Αναστάσιο σε αυτήν τη θαυμαστή διαδρομή του. Μια διαδρομή σταθερά δίπλα στον άνθρωπο και στα δικαιώματά του, πότε ως ταπεινός ιεραπόστολος στην Αφρική των πεινασμένων παιδιών, πότε ως αθόρυβος συμπαραστάτης των φοιτητών στην Ελλάδα της δικτατορίας, και βέβαια, ως μέγας αναστηλωτής και επίμονος πρωτεργάτης της Ορθοδοξίας στην Αλβανία. Σε αυτό το μεγαλείο μιας ξεχωριστής προσωπικότητας υποκλινόμαστε, γιατί ο αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας ήταν ταυτόχρονα ένας διανοούμενος της πίστης, αλλά και ένας απλός υπηρέτης του πλησίον του. Με άλλα λόγια, ένα φωτεινό παράδειγμα σοφίας, αλλά και δράσης». Αυτό ανέφερε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στον επικήδειο λόγο του στην εξόδιο ακολουθία του μακαριστού αρχιεπισκόπου Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας, Αναστασίου.
«Η εκδημία του δημιουργεί ένα δυσαναπλήρωτο κενό, όχι μόνο στον τόπο του και στην ομογένειά μας, όχι μόνο σε όλα τα μέρη όπου χτυπά η καρδιά του Ελληνισμού, για τον οποίον υπήρξε επί δεκαετίες ένας αληθινός φάρος. Φάρος αγάπης και προσφοράς, ευγένειας και απλότητας, πειθούς και αποτελεσματικότητας. Φάρος της Ορθοδοξίας και της ορθόδοξης χριστιανικής βιωτής πίστης», σημείωσε.
Για το έργο του μακαριστού αρχιεπισκόπου, ο πρωθυπουργός τόνισε: «Οι περισσότεροι εδώ γνωρίζουν, βέβαια, καλά τι πέτυχε ο Αναστάσιος, από την πρώτη ώρα που έφτασε στην Αλβανία, το μακρινό 1991, σε μια ερημωμένη χώρα, ύστερα από το πέρασμα ενός αυταρχικού καθεστώτος, με τους χριστιανούς κυνηγημένους και τους ομογενείς μας στο περιθώριο. Κι όμως, αντλώντας δύναμη από τη βαθιά πίστη του, θεμελίωσε την Ορθόδοξη Αυτοκέφαλη Εκκλησία, ίδρυσε 400 και πλέον ενορίες, έχτισε και ανοικοδόμησε εκατοντάδες ναούς, χειροτονώντας 145 νέους κληρικούς, ενώ παράλληλα ίδρυσε δεκάδες εκπαιδευτικά, υγειονομικά και φιλανθρωπικά ιδρύματα. Ένα μικρό, ίσως ένα μεγάλο θαύμα μέσα στα ερείπια».
«”Μαζεύουμε τις πέτρες που μας πετούν όσοι πολεμούν το έργο μας” συνήθιζε να λέει, πάντα με το χαμόγελο στο πρόσωπό του, “και με αυτές χτίζουμε εκκλησίες και σχολεία”. Το έλεγε και το εννοούσε. Δεν είναι τυχαίο ότι σήμερα τον θρηνούν Έλληνες και Αλβανοί, αλλά παντού όπου υπάρχει άνθρωπος, ανεξάρτητα από θρησκεία, ανεξάρτητα από εθνική καταγωγή. Πάντα ο αρχιεπίσκοπος υπήρξε πράγματι μια γέφυρα φιλίας ανάμεσα στους δύο λαούς μας και ένας κρίκος επικοινωνίας ανάμεσα στα δύο κράτη μας. Θα μπορούσε, λοιπόν, δίκαια να αποκληθεί και “ο διπλωμάτης της αγάπης”, σε μία αποστολή, μάλιστα, την οποία ο ίδιος υπηρέτησε με μέτρο και επίγνωση, όμως ταυτόχρονα και με έναν ανυποχώρητο δυναμισμό», επεσήμανε ο κ. Μητσοτάκης.
«Είμαι από τους τυχερούς, που γνώρισα και συνεργάστηκα στενά επί χρόνια με τον ιεράρχη μας, και δεν θα κρύψω πως θεωρώ αυτήν την εμπειρία όχι μόνο κατάθεση πολιτική αλλά και έναν πλούτο προσωπικό, καθώς ήταν “άγιος και σοφός”, όπως τον είχε αποκαλέσει ο πατέρας μου. Ένα πρόσωπο που σε κατακτούσε με τις γνώσεις του και ένας χαρακτήρας που χωρίς να το ομολογεί, χωρίς καν να προσπαθεί ιδιαίτερα, σε καλούσε με το ύφος του να γίνεις καλύτερος. Εκεί, άλλωστε, συναντιόντουσαν και οι ρόλοι μας. Στη δυνατότητα, δηλαδή, να κατανοεί κανείς τα προβλήματα των πολλών, ιδίως των πιο αδύναμων, και παρά τις δυσκολίες να μάχεται για να βρουν τη λύση τους», πρόσθεσε.
Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι για τις Ελληνίδες και τους Έλληνες και τους Ορθόδοξους στην Αλβανία και απανταχού της Γης, ο Αναστάσιος υπήρξε πηγή υπερηφάνειας, υπήρξε ακούραστος και ταπεινός υπηρέτης, προσφέροντας ελπίδα και πνευματική καθοδήγηση στο ελληνορθόδοξο ποίμνιο απανταχού της Γης.
«Μέσα από τη θεολογική του σοφία αλλά και την ταπεινοφροσύνη του απέδειξε ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία μπορεί να είναι μια ζωντανή κοινότητα αγάπης και κοινωνικής μέριμνας που ενώνει τους λαούς. Γι’ αυτό και όλοι μας τώρα νιώθουμε μία βαθιά θλίψη δίπλα στο δέος αλλά και τη βαριά κληρονομιά που αφήνει. Διότι ως ποιμένας έχτισε εκκλησίες, ενώ ως ταγός οικοδόμησε γέφυρες συνεργασίας μεταξύ λαών και θρησκειών. Έδειξε έτσι πως μπορεί να είσαι ταυτόχρονα και αυθεντικά Έλληνας, αλλά και αληθινά οικουμενικός.
Είθε το παράδειγμά του να συνεχίσει να μας εμπνέει και το έργο του να βρει ισάξιους συνεχιστές. Τον αποχαιρετώ με το δικό του κάλεσμα με το οποίο και ξεκίνησα: “Τολμάμε να ελπίζουμε”», κατέληξε ο κ. Μητσοτάκης.
Έντι Ράμα: Τον αποχαιρετούμε ως Αναστάσιο της Αλβανίας
Ο πρωθυπουργός της Αλβανίας Έντι Ράμα, αποχαιρέτησε τον Μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο με έναν 20λεπτο επικήδειο, αποδίδοντας τα εύσημα στην προσωπικότητα, του Ιεράρχη για το έργο και την προσφορά του.
Όπως τόνισε ήρθε στην Αλβανία, ως πιστός διάδοχος των Αποστόλων στην υπηρεσία της Αλβανίας, αναστήλωσε την Ορθόδοξη Εκκλησία, τόσο από ανθρώπινη όσο και από πνευματική πλευρά.
«Η προσωπικότητα του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου θαυμάστηκε, ευλογήθηκε αλλά και συκοφαντήθηκε, υπέμενε όμως με στωικότητα, επωμίστηκε διενέξεις μεταξύ των χωρών μας», αναγνώρισε ο κ. Ράμα.
Ο Αλβανός πρωθυπουργός επισήμανε πως μετά το άνοιγμα των συνόρων πέραν από τις προκαταλήψεις, κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει την αυθεντικότητα του Αρχιεπισκόπου, ο οποίος συνέβαλε στον θρησκευτικό διάλογο και πολιτισμό. Ήρθε ως επίσκοπος από την Ελλάδα και έφυγε ως Αναστάσιος της Αλβανίας, τόνισε και συνέχισε:
«Τον αποχαιρετούμε ως Αναστάσιο της Αλβανίας -πολύ δύσκολα θα βρεθεί στην ιστορική μνήμη, άλλη προσωπικότητα να έχει ταυτιστεί με την Αλβανία».
Πατριάρχης Βαρθολομαίος: Ήταν αναντικατάστατος
«Ο Αναστάσιος ως προσωπικότητα και ως ιεράρχης είναι αναντικατάστατος» τόνισε από την πλευρά του ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος.
Και υπογράμμισε πως το Οικουμενικό Πατριαρχείο θα περιβάλει με αγάπη και τον νέο Αρχιεπίσκοπο Αλβανίας όποιος κι αν είναι.
Με τρεμάμενη φωνή ο Οικουμενικός Πατριάρχης αποχαιρέτησε τον Αρχιεπίσκοπο Αλβανίας Αναστάσιο και στη συνέχεια προσκήνυσε το σκήνωμά του.
Ποιοι έδωσαν το παρών
Στη νεκρώσιμη ακολουθία παρίστανται Ορθόδοξοι Πατριάρχες, Αρχιεπίσκοποι, εκκλησιαστικές αντιπροσωπίες, εκπρόσωπος του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών, εκπρόσωποι του Βατικανού, καθώς και οι επικεφαλείς των θρησκευτικών κοινοτήτων στην Αλβανία.
Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος έφτασε μαζί με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, τον οποίο συνοδεύουν υπουργοί. Επίσης προσήλθαν στον καθεδρικό ναό αντιπροσωπείες του ΠΑΣΟΚ με τον πρόεδρό του Νίκο Ανδρουλάκη και του ΣΥΡΙΖΑ με τον Σωκράτη Φάμελλο.
Τον ιεράρχη τιμά με την παρουσία της η πολιτειακή και πολιτική ηγεσία της Αλβανίας, καθώς και διπλωματικές αποστολές. Στον Ιερό Ναό προσήλθαν, μεταξύ άλλων, ο Αλβανός Πρόεδρος Μπαιράμ Μπέγκαι, ο πρωθυπουργός Έντι Ράμα και ο αρχηγός τη αντιπολίτευσης Σαλί Μπερίσα.
Σημειώνεται ότι από την Τετάρτη (29.01.2025) βρίσκονται στην αλβανική πρωτεύουσα οι Πατριάρχες Ιεροσολύμων Θεόφιλος και Βουλγαρίας Δανιήλ, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Γεώργιος, αντιπροσωπείες των Πατριαρχείων Σερβίας, Ρουμανίας και Αντιοχείας, αντιπροσωπεία της Ιεράς Κοινότητας του Αγίου Όρους, με ηγουμένους των Μονών Σίμωνος Πέτρας και Ξενοφώντος.
Επίσης, στα Τίρανα βρίσκεται και ο πρόεδρος της Κεντρικής Επιτροπής του Παγκόσμιου Συμβουλίου Εκκλησιών, Σεβασμιότατος Επίσκοπος Heinrich Bedform Strohm.
Από τα ξημερώματα φτάνουν πιστοί από κάθε γωνιά της Αλβανίας για το «ύστατο χαίρε» στον ποιμενάρχη τους. Εκατοντάδες παιδιά που φοιτούν στα σχολεία που ίδρυσε ο Αρχιεπίσκοπος βρίσκονται ήδη στον Καθεδρικό Ναό, με λουλούδια στα χέρια.
Η αλβανική αστυνομία έχει λάβει μέτρα ασφαλείας στην περιοχή γύρω από τον Καθεδρικό ναό.
Κατά την εξόδιο ακολουθία θα μιλήσουν κατά σειρά ο Οικουμενικός Πατριάρχης, ο τοποτηρητής της Αρχιεπισκοπής Αλβανίας Μητροπολίτης Κορυτσάς Ιωάννης, ο συντονιστής του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών Επίσκοπος Heinrich Bedform-Strohm, ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Κυριάκος Μητσοτάκης και ο πρωθυπουργός της Αλβανίας Έντι Ράμα.
Το απόγευμα της Τετάρτης αποχαιρέτησε τον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Τιράνων Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας, ο επικεφαλής της κοινότητας Μπεκτασί, Μπάμπα Μόντι, ο οποίος σε δηλώσεις του, εξήρε την προσωπικότητα του ιεράρχη. Ειδικότερα δήλωσε:
«Ο Μακαριότατος είναι μια προσωπικότητα της Αλβανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, η οποία εργάστηκε ανιδιοτελώς για να αναστήσει αυτή την εκκλησία από τον τάφο. Ήταν ένας άνθρωπος που συνεργάστηκε με όλες τις θρησκευτικές κοινότητες και ειδικά με εμένα προσωπικά…Φεύγει από αυτόν τον κόσμο, με ένα έργο που άφησε πίσω του για την Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας, αλλά και για τους Αλβανούς. Συλλυπητήρια στην Ορθόδοξη Εκκλησία».
