Η Μαριάννα Βαρδινογιάννη απεβίωσε χθες, Δευτέρα 24 Ιουλίου 2023, ύστερα από νοσηλεία σε ιδιωτικό νοσοκομείο. Ήταν 80 ετών και το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της ήταν αφιερωμένο στην κοινωνική προσφορά, γεγονός που την κατέστησε προσωπικότητα-σύμβολο της φιλανθρωπίας στην Ελλάδα.
Το μέγεθος της συνεισφοράς της Μαριάννας Βαρδινογιάννη στην ανακούφιση του ανθρώπινου πόνου γύρω της, λόγω της ευρύτητας και της πολυπλοκότητάς του, είναι δύσκολο να αποτιμηθεί επακριβώς. Ωστόσο, σχετικά με τη σημασία που είχε το έργο της για την ελληνική κοινωνία -και όχι μόνο- ενδεικτικές είναι δύο παράμετροι: Η πρώτη αφορά σε κάποια βασικά ποσοτικά δεδομένα της δράσης της. Η δεύτερη στα δεκάδες συλλυπητήρια μηνύματα τα οποία απηύθυναν επιφανείς προσωπικότητες από τον πολιτικό, θρησκευτικό και επιχειρηματικό κόσμο.
Η Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη υπήρξε η Ιδρύτρια και Πρόεδρος του Σωματείου «ΕΛΠΙΔΑ-Σύλλογος Φίλων Παιδιών με καρκίνο», στο πλαίσιο δράσεων του «Ιδρύματος Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη» και του Σωματείου «Σύλλογος Όραμα Ελπίδας». Από το 1999 ήταν Πρέσβειρα Καλής Θελήσεως της UNESCO, μέλος του διοικητικού συμβουλίου πολλών διεθνών κοινωνικών και πολιτιστικών ιδρυμάτων και οργανισμών, ενώ συνεργαζόταν επίσης με μη κυβερνητικές οργανώσεις σε ολόκληρο τον κόσμο. Το έργο της είχε αποσπάσει πλήθος διεθνών διακρίσεων και βραβείων.
Η Μαριάννα Βαρδινογιάννη ίδρυσε μέσα στην Ογκολογική Μονάδα Παίδων νηπιαγωγείο, δημοτικό και γυμνάσιο, ώστε τα παιδιά που νοσηλεύονται να νιώθουν ότι η ζωή τους συνεχίζεται κανονικά, σχεδόν όπως πριν, όπως θα ξαναγίνει όταν με το καλό επιστρέψουν στο σπίτι τουςΒάσει των τελευταίων δημοσιευμένων δεδομένων, όπως παρουσιάστηκαν στις 23/2/2022 στην τακτική Γενική Συνέλευση του Σωματείου «ΕΛΠΙΔΑ Σύλλογος Φίλων Παιδιών με καρκίνο», στα 32 χρόνια της λειτουργίας του (έως το 2022), ο Σύλλογος είχε διαθέσει περισσότερα από 50 εκατομμύρια ευρώ για την αντιμετώπιση του Παιδικού Καρκίνου στην Ελλάδα. Με στόχο να πετύχει την πλήρη θεραπεία από τον καρκίνο σε αναλογία 4 στα 4 από τα πάσχοντα παιδιά, ενώ έως σήμερα, χάρη στην πρωτοβουλία της Μαριάννας Βαρδινογιάννη έχουν σωθεί περισσότεροι από 1.000 καρκινοπαθείς ανήλικοι.
Η Μαριάννα Βαρδινογιάννη έδωσε ελπίδα σε χιλιάδες παιδιάΑπό την αρχή της λειτουργίας της Ογκολογικής Μονάδας έχουν πραγματοποιηθεί 168.112 ημερήσιες νοσηλείες, 37.182 νοσηλείες και συνολικά 1.340 μεταμοσχεύσεις από την έναρξη λειτουργίας της Μονάδας Μεταμόσχευσης Μυελού των Οστών.
Μόνο το 2021 πραγματοποιήθηκαν στην Ογκολογική Μονάδα Παίδων «Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη-ΕΛΠΙΔΑ» 60 μεταμοσχεύσεις μυελού των οστών σε παιδιά με καρκίνο, 17.149 ημερήσιες νοσηλείες και 3.277 νοσηλείες.
Ο Ξενώνας της ΕΛΠΙΔΑΣ λειτούργησε προσαρμοσμένος στις νέες συνθήκες, έχοντας λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για τη διαχείριση της Πανδημίας. Συνολικά έχουν φιλοξενηθεί περισσότερες από 2.300 οικογένειες από την έναρξη της λειτουργίας του, όπου εκεί έχουν βρει ένα δεύτερο σπιτικό και αμέριστη στήριξη. Το 2021 φιλοξενήθηκαν 44 οικογένειες λόγω των συνθηκών, ενώ ετησίως φιλοξενούνται περίπου 100 οικογένειες.
H Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη και ο μικρός Ερμής ένα από τα αποθεραπευμένα παιδιά της ΕΛΠΙΔΑΣ (Φωτ. από τη σελίδα του Ελπίδα Σύλλογος Φίλων Παιδιών με καρκίνο στο Facebook)Επίσης, από την έναρξη λειτουργίας της Τράπεζας Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών «ΟΡΑΜΑ ΕΛΠΙΔΑΣ» έχουν εγγραφεί 123.500 εθελοντές δότες. Μέσα στο 2021 εγγράφηκαν 10.463 νέοι εθελοντές δότες.
Έχουν βρεθεί συνολικά 186 συμβατοί δότες που έδωσαν μόσχευμα σε 186 ασθενείς από την Ελλάδα και το εξωτερικό, των οποίων η ζωή εξαρτιόταν αποκλειστικά από αυτό. Μέσα στο 2021 βρέθηκαν 59 συμβατοί δότες. Όλοι οι συμβατοί δότες έσπευσαν να δώσουν μόσχευμα παρά την ανασφάλεια της πανδημίας και αυτό δηλώνει μεγάλη τους ευαισθησία και υπευθυνότητα.
Ανάμεσα στους ασθενείς που έλαβαν μόσχευμα μέσα στη χρονιά που πέρασε ήταν 20 παιδιά, ηλικίας από 6 μηνών και πάνω. Μέσα στο 2021, βρίσκοντας και παρέχοντας συμβατό μόσχευμα μυελού, ο Σύλλογος βοήθησε να σωθούν 47 ασθενείς στην Ελλάδα και 12 ασθενείς στο εξωτερικό, σε ΗΠΑ, Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία, Γερμανία, Τουρκία, Ουγγαρία, Αγγλία, Καναδά, Πορτογαλία, Ρουμανία και Ρωσία.
Ανάμεσα στα μεγάλα έργα του Συλλόγου συμπεριλαμβάνονται η πρώτη Μονάδα Μεταμόσχευσης Μυελού των Οστών (1993) στο Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία», ο Ξενώνας της ΕΛΠΙΔΑΣ (1999) όπου φιλοξενούνται παιδιά με καρκίνο από την επαρχία και ξένες χώρες που κάνουν θεραπείες και οι γονείς τους, το Πρώτο Ογκολογικό Νοσοκομείο για παιδιά στην Ελλάδα με το όνομα «Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη-ΕΛΠΙΔΑ» (2010), την Τράπεζα Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών «ΟΡΑΜΑ ΕΛΠΙΔΑΣ» (2014), το πρώτο Κέντρο Κυτταρικής και Γονιδιακής Θεραπείας για παιδιά και εφήβους στην Ελλάδα (2020) στο οποίο έχουν ήδη εφαρμοσθεί με επιτυχία οι 10 πρώτες προηγμένες κυτταρικές θεραπείες.
Το συγκεκριμένο Κέντρο είναι το πρώτο στην Ελλάδα και ένα από τα λίγα στον κόσμο σε δημόσιο και ιδιωτικό φορέα, που είναι εγκεκριμένα για την εφαρμογή προηγμένων κυτταρικών θεραπειών με γενετικά επεξεργασμένα κύτταρα, έχοντας λάβει την ευρωπαϊκή άδεια από τον ΕΟΦ. Πρόσφατα εγκρίθηκε και η πρώτη στην Ελλάδα κλινική μελέτη θεραπείας ασθενών με CAR-T λεμφοκύτταρα που παράγονται στο συγκεκριμένο Κέντρο.
Μεγάλη διάκριση επίσης αποτελεί και η πρόσφατη ένταξη των Ογκολογικών Τμημάτων του Νοσοκομείου στα Ευρωπαϊκά Κέντρα Εμπειρογνωμοσύνης για σπάνια ογκολογικά – αιματολογικά νοσήματα (European Reference Networks- ERNs).
Τα συλλυπητήρια μηνύματα
Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Νίκος Ανδρουλάκης, ο Αρχιεπίσκοπος ΗΠΑ Ελπιδοφόρος, υπουργοί και βουλευτές, επιχειρηματίες και προσωπικότητες ευρέως αναγνωρίσιμες έσπευσαν να απευθύνουν συλλυπητήρια μηνύματα για τον θάνατο της Μαριάννας Βαρδινογιάννη.
Ακολούθως παρατίθενται ορισμένα εξ αυτών
Το μήνυμα της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου:
«Ο θάνατος της Μαριάννας Βαρδινογιάννη στερεί την πατρίδα μας από μια γυναίκα που ενσάρκωσε με τον πληρέστερο τρόπο την έννοια της προσφοράς στο κοινό καλό. Υπόδειγμα κοινωνικής ευθύνης και ανθρωπιστικής ευαισθησίας, προικισμένη με βαθύτατη ενσυναίσθηση και πνεύμα ανοιχτό στις απαιτήσεις των καιρών, εργάστηκε με όλες της τις δυνάμεις στον αγώνα κατά του παιδικού καρκίνου, μερίμνησε για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των παιδιών, έσκυψε πάνω από τα προβλήματα των γυναικών, επέδειξε ανεξάντλητο ενδιαφέρον για την οικογένεια και τη μητρότητα, συνέδραμε σθεναρά στην αντιμετώπιση της φτώχειας, της ελλιπούς εκπαίδευσης, της παιδικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης.
Αντιμετωπίζοντας τον πάσχοντα συνάνθρωπο στη βάση της ισοτιμίας και όχι από θέση ισχύος, θέλησε να καταπολεμήσει τους παράγοντες που προκαλούν τα κοινωνικά προβλήματα και όχι απλώς να τα ανακουφίσει μέσω υλικών παροχών. Και κατάφερε, με τη φωτεινή παρουσία και την ευαγή δράση της, να γίνει ηθικό στήριγμα και προσωποποίηση της ελπίδας για χιλιάδες συμπολίτες μας.
Πρέσβειρα Καλής Θελήσεως της UNESCO, ιδρύτρια και πρόεδρος του Ιδρύματος για το Παιδί και την Οικογένεια, το οποίο αργότερα πήρε το όνομά της, και του Συλλόγου Φίλων Παιδιών με καρκίνο ‘Ελπίδα’, μέλος δεκάδων κοινωνικών και πολιτιστικών ιδρυμάτων, η Μαριάννα Βαρδινογιάννη αφήνει πίσω της πολυσχιδές και βαρυσήμαντο έργο, στα χνάρια των μεγάλων ευεργετών του τόπου. Αλλά κυρίως ένα παράδειγμα ανθρωπιάς, σθένους, μαχητικότητας, ευγένειας και καλοσύνης, πολύτιμο για την κοινωνία μας. Εκφράζω τα ειλικρινή και βαθύτατα συλλυπητήριά μου στον σύζυγό της Βαρδή, στα παιδιά, τα εγγόνια και σε όλους τους αγαπημένους της».
Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης
«Αποχαιρετούμε με σεβασμό μία μεγάλη Ελληνίδα, που ταύτισε την παρουσία της με την προσφορά στον άνθρωπο και ειδικά στα παιδιά. Γιατί η Μαριάννα Βαρδινογιάννη υπήρξε από τους πρωτοπόρους εκείνους οι οποίοι, στις μέρες μας, μετέτρεψαν την αποκαλούμενη «φιλανθρωπία» σε χειροπιαστό κοινωνικό έργο. Πέρα απ’ την λάμψη του ονόματός της και πέρα από την οικονομική ισχύ της οικογένειάς της.
Είχα την τύχη να είμαι φίλος και συνομιλητής της, κυρίως μέσω της γνωριμίας μου με τα παιδιά της. Και μπορώ να βεβαιώσω για την ευαισθησία και την τρυφερότητα με την οποία το μικρό της όνομα επένδυσε το βαρύ επώνυμό της. Είναι ακριβώς αυτή η ευαισθησία που, από την πολυσήμαντη δράση της για την ειρήνη, για το περιβάλλον και τον πολιτισμό, θα ξεχωρίζει πάντα την αγάπη της για τους μικρούς ήρωες.
Η ‘Ελπίδα’ θα δίνει πάντα ελπίδα στους ανήλικους μαχητές που μάχονται για τη ζωή. Χάρη σε αυτήν, εκατοντάδες παιδιά έχουν, ήδη, νικήσει τον καρκίνο που τα χτύπησε στο ξεκίνημα της διαδρομής τους. Ενώ πολλά άλλα, θα ξαναπιάσουν, σύντομα, το νήμα της συνέχειας στο ταξίδι τους ακολουθώντας στην Ελλάδα τις πιο σύγχρονες και εξελιγμένες θεραπείες. Έχοντας, μάλιστα, δίπλα τους τις οικογένειές τους.
Η παρακαταθήκη αυτή νομίζω ότι ξεπερνά κάθε διεθνή διάκριση από τις πολλές που είχε η Μαριάννα. Όπως και κάθε άλλη γνωστή αλλά και άγνωστη συνεισφορά της στα πολλά μέτωπα στα οποία μετείχε με σταθερό τους επίκεντρο τον άνθρωπο. Πρόκειται κυριολεκτικά για ένα έργο ζωής. Γι’ αυτό και θα κρατά πάντα ζωντανή και ενεργή την μνήμη μιας σπουδαίας γυναίκας.
Η σκέψη μου, όπως και της Μαρέβας, είναι στον σύζυγο, στα παιδιά και στους δικούς της ανθρώπους».
Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας
«Η Μαριάννα Βαρδινογιάννη ήταν ένας φωτεινός άνθρωπος και μια γυναίκα που χρησιμοποίησε τις δυνατότητες που η ζωή της έδωσε για την προσφορά στο κοινωνικό σύνολο. Είχα την τιμή να τη γνωρίζω από μικρό παιδί και να είμαι Υπουργός Εξωτερικών, όταν βραβεύτηκε με το παγκοσμίου φήμης βραβείο του ΟΗΕ ‘Nelson Mandela’, για την προσφορά της στην ανθρωπότητα. Τα θερμότερα συλλυπητήριά μου στην οικογένειά της. (φωτογραφία από την εκδήλωση στο Υπουργείο Εξωτερικών για τη βράβευση της Μαριάννας Β. Βαρδινογιάννη με το βραβείο του ΟΗΕ «Νέλσον Μαντέλα»).
