Ο Παγκόσμιος Δείκτης Καινοτομίας (Global Innovation Index ή GII) που δημοσιεύεται κάθε χρόνο από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Διανοητικής Ιδιοκτησίας (WIPO), κατατάσσει τις κορυφαίες χώρες και μητροπολιτικές περιοχές, («έξυπνες» πόλεις), με βάση κριτήρια όπως τα επενδυτικά πρότυπα, η τεχνολογική πρόοδος, τα ποσοστά υιοθέτησης της καινοτομίας και ο συνολικός κοινωνικοοικονομικός αντίκτυπος, («έξυπνες» πόλεις).
Συνολικά, οι 100 κορυφαίοι τεχνολογικοί πυρήνες του πλανήτη αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 70% των παγκόσμιων διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και των επενδύσεων επιχειρηματικού κεφαλαίου. Στην κορυφή της λίστας βρίσκονται πέντε συμπλέγματα πόλεων, όπου η καινοτομία είναι τρόπος ζωής, και το BBC News μίλησε με κατοίκους τους για την high tech καθημερινότητά τους.
1. Σενζέν – Χονγκ Κονγκ – Γκουανγκτζόου
Η Κίνα μπήκε για πρώτη φορά φέτος στην πρώτη δεκάδα του Παγκόσμιου Δείκτη Καινοτομίας, κατακτώντας μάλιστα την πρώτη θέση με το σύμπλεγμα Σενζέν – Χονγκ Κονγκ – Γκουανγκτζόου. Στη λίστα των 100 κορυφαίων, καταλαμβάνει 24 θέσεις.
Στο Χονγκ Κονγκ, η τεχνολογία είναι αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητας. Στις λαϊκές αγορές οι πωλητές δέχονται πληρωμές μέσω QR code, ενώ οι ιδιοκτήτες μικρών καταστημάτων διαχειρίζονται τις παραγγελίες παράδοσης μέσω τριών διαφορετικών εφαρμογών, λέει ο κάτοικος Jamie River. «Η σύγκρουση του παλιού και του νέου δημιουργεί αυτή την περίεργη ενέργεια όπου κανείς δεν φοβάται να δοκιμάσει νέα πράγματα». Η κάρτα Octopus, που ξεκίνησε το 1997 ως μέθοδος πληρωμής για τις δημόσιες συγκοινωνίες, είναι πλέον ένα αγαπημένο πολυεργαλείο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για πληρωμές από τους αυτόματους πωλητές μέχρι τα παρκόμετρα. Ο River συνιστά στους επισκέπτες του Χονγκ Κονγκ να πάρουν το Star Ferry το βράδυ και να παρακολουθήσουν το σόου Symphony of Lights, το οποίο συγχρονίζει μουσική με φώτα, λέιζερ και οθόνες LED σε 43 κτίρια.
Michael Siebert / Pixabay
Η Σενζέν, από ψαροχώρι εξελίχθηκε σε έδρα τεχνολογικών κολοσσών όπως η Huawei και η Tencent, χάρη στο καθεστώς Ειδικής Οικονομικής Ζώνης που θεσπίστηκε το 1980. Η θέση της ενισχύθηκε ακόμη περισσότερο μετά την ανακήρυξή της ως Δημιουργική Πόλη της UNESCO το 2008, με επενδύσεις σε χώρους δημιουργίας όπως το Ανοιχτό Εργαστήριο Καινοτομίας της Σενζέν. «Χώροι δημιουργίας όπως το OCT Loft και το Shekou’s Design Society είναι διαθέσιμοι σε όλους, παρέχοντας πρόσβαση σε προηγμένα εργαλεία, συμπεριλαμβανομένων συσκευών εικονικής πραγματικότητας», λέει ο κάτοικος Leon Huang. Ο ίδιος προτείνει στους επισκέπτες να παρακολουθήσουν ένα από τα περίτεχνα σόου με drones που πραγματοποιούνται πάνω από το Shenzhen Talent Park Bay ή κατά τη διάρκεια σημαντικών εκδηλώσεων, όπως το Φεστιβάλ της Άνοιξης και η Εθνική Εορτή. Η Σενζέν κατέχει το ρεκόρ για το μεγαλύτερο τέτοιο σόου στον κόσμο, με σχεδόν 12.000 drones.
2. Τόκιο – Γιοκοχάμα
Στη δεύτερη θέση, το σύμπλεγμα Τόκιο – Γιοκοχάμα παράγει το υψηλότερο ποσοστό αιτήσεων για διπλώματα ευρεσιτεχνίας στον κόσμο, αντιπροσωπεύοντας περισσότερο από το 10%. Ωστόσο, αυτό που εκτιμούν οι κάτοικοι είναι ότι η τεχνολογία και η καινοτομία είναι πρακτικές και όχι επιδεικτικές.
«Στην Ιαπωνία, η τεχνολογία δεν είναι κάποια τρελή φαντασίωση για ιπτάμενα αυτοκίνητα», λέει η κάτοικος του Τόκιο Dana Yao. Αντίθετα, είναι η κάρτα τρένου που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για λεωφορεία και μηχανήματα αυτόματης πώλησης, καθώς και οι αισθητήρες τεχνητής νοημοσύνης στα μπακάλικα που επιτρέπουν αυτόματο check-out και πληρωμή χωρίς μετρητά. «Θα βρείτε αυτές τις μικρές αλλά ισχυρές καινοτομίες παντού. Είναι υψηλής τεχνολογίας, αλλά εξακολουθούν να είναι τόσο ανθρώπινες και πραγματικά χρήσιμες».
teamLab Planets
Οι ταξιδιώτες μπορούν να βιώσουν αυτόν τον τεχνολογικά προηγμένο κόσμο στο Henn Na Hotel, όπου το check-in είναι πλήρως αυτοματοποιημένο, μέρος του προσωπικού είναι ρομποτικό και τα «έξυπνα κρεβάτια» ρυθμίζουν τη θερμοκρασία για βέλτιστο ύπνο. Η Yao συνιστά επίσης το τρένο χωρίς οδηγό στη γραμμή Yurikamome στον Κόλπο του Τόκιο. Τέλος, το teamLab Planets προσφέρει μια τεχνολογικά εντυπωσιακή εμπειρία τέχνης. «Ολόκληρα δωμάτια αντιδρούν στις κινήσεις, το φως και τον ήχο σας», λέει η Yao. «Είναι απλά απίστευτο».
3. Σαν Χοσέ – Σαν Φρανσίσκο
Γνωστό παγκοσμίως ως Σίλικον Βάλεϊ, το σύμπλεγμα Σαν Χοσέ – Σαν Φρανσίσκο είναι παγκόσμιος ηγέτης στον τομέα του επιχειρηματικού κεφαλαίου, παράγοντας σχεδόν το 7% των παγκόσμιων συναλλαγών, ενώ έχει και τη μεγαλύτερη συγκέντρωση καινοτομικής δραστηριότητας ανά κάτοικο.
Η συγκέντρωση ταλέντου και ιδεών παραμένει μαγνήτης για επιχειρηματίες. «Μπορεί να βρίσκεσαι σε ένα δείπνο και να συζητάς για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζεις ως ιδρυτής μιας startup και την επόμενη στιγμή κάποιος στο τραπέζι να λέει ότι μπορεί να σε βοηθήσει», λέει ο Ritesh Patel, ιδρυτής της Ticket Fairy. «Στέλνουν ένα μήνυμα και ξαφνικά έχεις μια γνωριμία ή μια συνάντηση με ένα πρόσωπο που δεν θα μπορούσες ποτέ να προσεγγίσεις μέσω email ή social media. Είναι τρελό!»
AP Photo/Jeff Chiu
Οι επισκέπτες της περιοχής μπορούν να δοκιμάσουν τεχνολογίες που θα γίνουν γνωστές στο ευρύ κοινό μήνες αργότερα. Υπηρεσίες μεταφοράς όπως οι Uber και Lyft χρησιμοποιούνταν ευρέως εδώ πριν γίνουν παγκόσμιες εταιρείες – και τώρα τα αυτόνομα αυτοκίνητα της Waymo μπορούν να χρησιμοποιηθούν από οποιονδήποτε κατεβάσει την εφαρμογή.
4. Πεκίνο
Η κινεζική πρωτεύουσα έχει την υψηλότερη παραγωγή επιστημονικών δημοσιεύσεων στον κόσμο. Ωστόσο, οι κάτοικοι λένε ότι η πραγματική δύναμη του Πεκίνου είναι η ισορροπία ανάμεσα στην υποδομή υψηλής τεχνολογίας και τις βαθιές πολιτιστικές ρίζες.
«Το Πεκίνο συνδυάζει την καινοτομία, τον πολιτισμό και την ποιότητα ζωής, γεγονός που το κάνει να φαίνεται ταυτόχρονα προηγμένο αλλά και μοναδικό», λέει η κάτοικος Elle Farrell-Kingsley. Η καθημερινή ζωή υποστηρίζεται από σούπερ εφαρμογές όπως το Alipay και το WeChat, οι οποίες προσφέρουν μεταφράσεις, πληρωμές με QR code και επιλογές παραγγελία φαγητού. Λέει επίσης ότι η τεχνητή νοημοσύνη, ιδίως το Deepseek και το DouBao, είναι ενσωματωμένη στις καθημερινές υπηρεσίες, γεγονός που διευκολύνει τη μετάφραση για τους αγγλόφωνους. «Συχνά απογοητεύομαι όταν επισκέπτομαι άλλες χώρες και δεν υπάρχουν αυτές οι υπηρεσίες ή τα πράγματα δεν λειτουργούν τόσο ομαλά».
AP Photo/Andy Wong
Οι ταξιδιώτες μπορούν να πάρουν μια γεύση από το ΑΙ της πόλης κάνοντας μια βόλτα με το Apollo Robotaxi της Baidu. «Είναι μια απίστευτα συναρπαστική εμπειρία, ειδικά επειδή δεν υπάρχει τιμόνι!» λέει η Farrell-Kingsley. «Απλά μπαίνεις μέσα και το αυτοκίνητο ξεκινά από μόνο του, κάτι που νιώθεις ότι είναι τόσο φουτουριστικό όσο και εκπληκτικά ασφαλές».
5. Σεούλ
Η Σεούλ αντιπροσωπεύει το 5,4% των παγκόσμιων αιτήσεων για διπλώματα ευρεσιτεχνίας και είναι πρώτη στην Ασία σε συμφωνίες venture capital (δεύτερη στον κόσμο μετά το Σαν Φρανσίσκο).
Καθώς η Νότια Κορέα είναι μικρή χώρα με περιορισμένους φυσικούς πόρους, «πρέπει να γίνει ανταγωνιστική μέσω της καινοτομίας και της τεχνολογίας», εξηγεί ο κάτοικος της Σεούλ Chris Oberman. «Οι παππούδες και οι γιαγιάδες πολλών ανθρώπων ζούσαν σε συνθήκες φτώχειας, οπότε εξακολουθεί να υπάρχει αυτή η τεράστια ανάγκη και ενέργεια για ανάπτυξη, βελτίωση, καινοτομία».
James Kim / Pixabay
Η καθημερινότητα είναι ψηφιακή σε κάθε επίπεδο: οι πόρτες ανοίγουν με κωδικούς, οι πληρωμές γίνονται αποκλειστικά μέσω κινητού, και τα καταστήματα χωρίς ταμία λειτουργούν 24 ώρες το 24ωρο, με συστήματα τεχνητής νοημοσύνης να παρακολουθούν τα αποθέματα και να αποτρέπουν τις κλοπές. Οι επισκέπτες μπορούν να γνωρίσουν τη φουτουριστική υποδομή της πόλης κατά μήκος του Cheongyecheon Stream είτε περπατώντας είτε επιβιβαζόμενοι σε αυτόνομα ηλεκτρικά λεωφορεία.
