Η Μοσάντ πάλευε χρόνια να αποτρέψει τις διώξεις από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για εγκλήματα πολέμου

Το ενδιαφέρον του Νετανιάχου ήταν προσωπικό και συνεχές – αλλά το ίδιο και της Μοσάντ και των άλλων υπηρεσιών που μετείχαν στην εκστρατεία. Ο στρατός μάλιστα ήθελε και αυτός να συμμετέχει για να προστατεύσει τους ανώτατους αξιωματούχους του από το ενδεχόμενο διώξεων, έστω και αν στελέχη του είχαν ενδοιασμούς γιατί αυτού του τύπου οι ενέργειες είναι εκτός της δικαιοδοσίας του στρατού.

Εν τω μεταξύ γίνονταν συνομιλίες του Ισραήλ με παράγοντες του ΔΠΔ. Αυτές οι συναντήσεις ήταν όμως μυστικές και ευαίσθητες από τη φύση τους ακριβώς γιατί το Ισραήλ δεν αναγνωρίζει τη δικαιοδοσία του ΔΠΔ. Η ισραηλινή αντιπροσωπεία αγωνιζόταν να δείξει ότι το κράτος διεξάγει σοβαρές έρευνες για τις καταγγελίες ή ασκεί διώξεις, οπότε δεν υπάρχει λόγος να παρέμβει το ΔΠΔ. (Αυτό είναι βασική αρχή λειτουργίας για το ΔΠΔ το οποίο δεν παρεμβαίνει σε υφιστάμενες έρευνες από κράτη-μέλη του).

Σε κάθε περίπτωση, οι συζητήσεις τερματίστηκαν το 2019 όταν η Μπενσουντά έκρινε ότι υπάρχει έδαφος για την άσκηση διώξεων σε Ισραηλινούς και Παλαιστίνιους εξαιτίας της διάπραξης εγκλημάτων πολέμου στα κατεχόμενα εδάφη.

Η πρώην εισαγγελέας του ΔΠΔ, Φάτου Μπενσουντά

Προσωπικές πιέσεις

Το Ισραήλ ερμήνευσε την απόφαση -έστω και αν οδήγησε εξαρχής σε εντάλματα- ως πλήγμα εναντίον του και απλά ενίσχυσε τις ενέργειες παρακολούθησης με τον αρχηγό της Μοσάντ, Γιόσι Κοέν, να έχει σημαίνοντα ρόλο.

Από χρόνια ο Κοέν είχε επιδιώξει να έχει μια κατ’ιδίαν επαγή με την Μπενσουντά. Σε μια περίπτωση εμφανίστηκε ξαφνικά κατά τη διάρκεια συνάντησης της εισαγγελέως με τον Καμπιλά σε ξενοδοχείο στη Νέα Υόρκη. Μετά τη συνάντηση ο Κοέν επέμεινε με αιφνιδιαστικές εμφανίσεις και τηλεφωνήματα που ξεκίνησαν φιλικά αλλά στην πορεία άρχισαν να γίνονται φορτικά και απειλητικά.

Πηγές που μίλησαν στον Guardian έλεγαν ότι ο βετεράνος κατάσκοπος Κοέν σχεδόν προσπάθησε να στρατολογήσει την Μπενσουντά ή πάντως να την αποτρέψει από το να ασκήσει διώξεις. Η εισαγγελέας, που ενημέρωσε πρόσωπα μέσα στο ΔΠΔ για τη συμπεριφορά του Κοέν, ένιωθε ότι σχεδόν την απειλούσε. Ταυτόχρονα η Μοσάντ επιχείρησε να τη σπιλώσει μέσω στοιχείων που βρήκε για τον σύζυγό της – αν και είναι άγνωστο αν ήταν πραγματικά. Αληθινά ή ψεύτικα, το Ισραήλ φρόντισε να ενημερώσει και δυτικές κυβερνήσεις.

Η βοήθεια των ΗΠΑ

Εν τω μεταξύ, το Ισραήλ επιστράτευσε τη βοήθεια των ΗΠΑ στον… αγώνα κατά του ΔΠΔ γιατί θεωρούσε την προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ περισσότερο συνεργάσιμη σε αυτό από τον προκάτοχό του Μπαράκ Ομπάμα. Η Μοσάντ έφτασε να ζητήσει από τις αμερικανικές υπηρεσίες πληροφορίες για την Μπενσουντά, κάτι που θα ήταν σχεδόν απίθανο λίγα χρόνια πριν.

Οι ΗΠΑ έφτασαν μάλιστα να επιβάλουν κυρώσεις κατά την Μπενσουντά, με αστήρικτες κατηγορίες, τις οποίες ήρε η προεδρία Μπάιντεν.

Τελικά τον Μάρτιο του 2021 η Μπενσουντά προχώρησε και επίσημα στην έναρξη έρευνας για την Παλαιστίνη, μια έρευνα που ανέλαβε ο διάδοχός της στο αξίωμα Καρίμ Χαν από τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία και άλλες υποθέσεις του ΔΠΔ ίσως έβαλαν το ζήτημα της Παλαιστίνης σε δεύτερη μοίρα. Το Ισραήλ έβλεπε στο πρόσωπο του Χαν έναν περισσότερο προσεκτικό δικαστικό, αλλά δεν έπαψε να ενδιαφέρεται. Ώσπου ήλθε η 7η Οκτωβρίου και η εισβολή της Χαμάς που άλλαξε όλο το πλαίσιο.\

Το Ισραήλ φερόταν να γνωρίζει εκ των προτέρων ότι ο Χαν ήθελε να εκδώσει εντάλματα κατά Ισραηλινών αξιωματούχων, αλλά και ότι «πιεζόταν τρομερά» από τις ΗΠΑ να μην το πράξει.

Τι λέει το Δικαστήριο

Το ΔΠΔ, όπως δήλωσε στον Guardian, ήταν σε γνώση των ενεργειών του Ισραήλ και λάμβανε μέτρα για τον περιορισμό τους. Αυτό άφησε να εννοηθεί ο εισαγγελέας του ΔΠΔ, όταν ανακοίνωσε ότι θα εκδοθούν εντάλματα κατά του Ισραηλινού ηγέτη και του ηγέτη της Χαμάς: «Επιμένω ότι όλες οι προσπάθειες για παρεμπόδιση, εκφοβισμό ή απρεπή επιρροή κατά των αξιωματούχων αυτού του Δικαστηρίου πρέπει να τερματιστεί αμέσως».

Ο Χαν υπενθύμισε ότι αυτού του είδους οι παρεμποδίσεις είναι από μόνες τους ποινικό αδίκημα. Τα βασικά δεδομένα που έχει συγκεντρώσει το ΔΠΔ είναι ασφαλή, τονίζεται από τη Χάγη.

Όσο για το γραφείο του Νετανιάχου, αποδίδει το δημοσίευμα σε σειρά «ψευδών και αστήρικτων καταγγελιών», ενώ οι Ένοπλες Δυνάμεις του Ισραήλ ισχυρίζονται ότι «δεν παρακολουθούν το ΔΠΔ».