ΡΩΜΗ. Οι πλημμύρες που κατέστρεψαν οικισμούς στη βόρεια Ιταλία και σκότωσαν τουλάχιστον 14 ανθρώπους αποτελούν ακόμη ένα δείγμα των ακραίων καιρικών φαινομένων που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή, με το φαινόμενο να καταγράφεται πια σε όλο τον κόσμο, ακόμη και στην εύκρατη Νότια Ευρώπη.
Οι παραλιακές περιοχές της Εμίλια Ρομάνια επλήγησαν σκληρά δύο φορές, την πρώτη με τις καταρρακτώδεις βροχές πριν από δύο εβδομάδες σε έδαφος το οποίο λόγω της παρατεταμένης ξηρασίας δεν ήταν ικανό να τις απορροφήσει, προκαλώντας υπερχείλιση ποταμών. Οι κατακλυσμιαίες βροχές αυτής της εβδομάδας ολοκλήρωσαν την καταστροφή, με τις υλικές ζημιές να ξεπερνούν τα 3 δισ. ευρώ.
Η κλιματική αλλαγή σήμανε ότι παρότι ο όγκος βροχής έχει αυξηθεί, οι βροχές σημειώνονται σε μικρότερο χρονικό διάστημα και είναι ελάχιστα ωφέλιμες για τη γεωργία και ικανές να προκαλέσουν σημαντικές καταστροφές.
Η περιοχή της Εμίλια Ρομάνια ήταν ιδιαίτερα ευάλωτη. Η γεωγραφική θέση της ανάμεσα στα Απέννινα όρη και στην Αδριατική Θάλασσα εγκλώβισε το καταστροφικό μετεωρολογικό μέτωπο, που απελευθέρωσε σε 36 ώρες αυτή την εβδομάδα όγκο βροχής ίσο με το ήμισυ της ετήσιας βροχόπτωσης.
«Αυτά τα φαινόμενα ήταν επίμονα, αλλά χαρακτηρίζονται σπάνια», είπε ο επικεφαλής της πολιτικής προστασίας της περιοχής, Φαμπρίτσιο Κούρτσιο. Οι Αρχές ανακοίνωσαν ότι 43 κοινότητες επλήγησαν από τις πλημμύρες και τις κατολισθήσεις, με περισσότερους από 500 δρόμους να έχουν κλείσει για την κυκλοφορία.
Ο Αντονέλο Παζίνι, κλιματολόγος του εθνικού κέντρου ερευνών της Ιταλίας, λέει ότι αυτά τα φαινόμενα μοιάζουν να ακολουθούν πια μετεωρολογική τάση. «Μια αύξηση του συνολικού ετήσιου όγκου βροχής, με παράλληλη μείωση του αριθμού βροχερών ημερών και ενίσχυση της έντασης των βροχοπτώσεων σε αυτές τις λίγες ημέρες», λέει ο Παζίνι.
Ο Βορράς της Ιταλίας πλήττεται εδώ και δύο χρόνια από ξηρασία, εν μέρει εξαιτίας της περιορισμένης χιονόπτωσης τους χειμερινούς μήνες. Η τήξη του χιονιού στις Αλπεις, στους Δολομίτες και στα Απέννινα προστάτευε συνήθως τις λίμνες της περιοχής από την έλλειψη νερού και τροφοδοτούσε τον κρίσιμο ποταμό Πο και τους παραποτάμους του.
Η μειωμένη χιονόπτωση, όμως, οδηγεί σε μείωση των υδάτινων αποθεμάτων, ενώ ακόμη και με βροχή το έδαφος αδιαβροχοποιείται, με τη βροχή να παρασύρει τα ανώτερα στρώματα χώματος, οδηγώντας τα μέσω χειμάρρων προς τη θάλασσα.
Ο υπουργός Πολιτικής Προστασίας Νέλο Μουσουμέτσι είπε ότι «η νέα κανονικότητα της κλιματικής αλλαγής στη Μεσόγειο σημαίνει ότι οι Ιταλοί πρέπει να προσαρμοσθούν και να σχεδιάσουν εκ νέου την αντιπλημμυρική πολιτική τους».
Ο υπουργός μνημόνευσε τη Βενετία ως παράδειγμα προς μίμηση, με την κατασκευή του φιλόδοξου έργου αντιπλημμυρικών φραγμάτων MOSE, το οποίο επιτρέπει την προστασία της ιστορικής πόλης από το φαινόμενο της ακραίας πλημμυρίδας, γνωστό ως «άκουα άλτα».
«Δεν μπορούμε να προσποιούμαστε ότι δεν συμβαίνει τίποτα. Ολα πρέπει να αλλάξουν: ο προγραμματισμός, οι υδραυλικές υποδομές και οι ικανότητες άντλησης υδάτων, καθώς και όλη η φιλοσοφία αυτών των έργων», είπε ο Μουσουμέτσι.
«Κλειδί» στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής είναι η πρόληψη, είπε ο Ιταλός υπουργός, παραδεχόμενος ωστόσο ότι οι συμπατριώτες του δεν φημίζονται για την ικανότητά τους στον προγραμματισμό και στην πρόληψη.
Η Διακυβερνητική Επιτροπή του ΟΗΕ για το Κλίμα εξέδωσε έκθεση επιστημόνων από όλο τον κόσμο το 2021, σύμφωνα με την οποία η αύξηση στον αριθμό και στην ένταση των ακραίων καιρικών φαινομένων οφείλεται στον άνθρωπο και στη βιομηχανική δραστηριότητα.
