Οι πολυδιαφημισμένες υπηρεσίες πληροφοριών του Ισραήλ απέτυχαν να προβλέψουν την επίθεση της Χαμάς – προκαλώντας συγκρίσεις μεταξύ του σήμερα και της παρόμοιας αποτυχίας πριν από 50 χρόνια να προβλέψουν την αιγυπτιακή επίθεση που ξεκίνησε τον Αραβο-Ισραηλινό πόλεμο το 1973. Αυτή τη φορά όμως είχαν προειδοποιηθεί, όπως είπε η Αίγυπτος και επιβεβαίωσε ουσιαστικά Αμερικανός αξιωματούχος.
«Η ισραηλινή υπηρεσία πληροφοριών διέθετε τα κομμάτια που χρειαζόταν για να ανιχνεύσει μια επίθεση που περιελάμβανε την αποστολή ίσως 1.000 ή περισσότερων ενόπλων της Χαμάς και περισσότερων από 2.000 πυραύλων. Όπως και το 1973, ωστόσο, η δύναμη των προκατασκευασμένων ιδεών μπορεί να εμπόδισε τη συγκέντρωση των πληροφοριών—ειδικά δεδομένης της τοξικής σχέσης μεταξύ μιας ακροδεξιάς κυβέρνησης και των υπηρεσιών πληροφοριών» γράφει το Foreign Policy.
Το 1973, η ιδέα που είχαν οι κορυφαίοι Ισραηλινοί αναλυτές πληροφοριών σχετικά με τις προθέσεις των Αιγυπτίων ηγετών ήταν πολύ λανθασμένη. Τότε, οι πληροφορίες που συλλέγονταν απορρίφθηκαν επειδή δεν ταίριαζαν με την επικρατούσα αντίληψη ότι το Κάιρο δεν πρόκειται ποτέ να επιτεθεί αν δεν αναπτύξει ικανότητες για να αντιμετωπίσει την ισραηλινή αεροπορική δύναμη και η Συρία δεν θα επιτεθεί χωρίς την Αίγυπτο.
Αυτή η ιδέα, εξηγούν οι αναλυτές του FP, ίσχυε παρά τις ρητές προειδοποιήσεις του βασιλιά της Ιορδανίας Χουσεΐν, ο οποίος συναντήθηκε με την πρωθυπουργό του Ισραήλ, Γκόλντα Μέιρ, καθώς και τις πληροφορίες που παρείχε ο Ασράφ Μαρουάν, γαμπρός του πρώην Αιγύπτιου Προέδρου Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ, στη Μοσάντ. Κάτι ανάλογο φαίνεται να έχει συμβεί και σήμερα.
50 χρόνια μετά η κυρίαρχη ιδέα μέχρι την περασμένη Παρασκευή ήταν ότι η Χαμάς ήταν απασχολημένη με τη διακυβέρνηση της Γάζας, έχοντας επίγνωση των περιορισμών της και πετυχαίνοντας με επιτυχία οικονομικές παραχωρήσεις από το Ισραήλ και το Κατάρ.
«Μετά από χρόνια υπονόμευσης της Παλαιστινιακής Εθνικής Αρχής στην προσπάθειά της να αποκτήσει κράτος, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου ήταν ικανοποιημένος με μια επιτυχημένη προσέγγιση διαίρει και βασίλευε στις συναλλαγές του με τη Χαμάς. Αναγνωρίζοντας μια εξτρεμιστική οργάνωση που συνδέεται με τη Χεζμπολάχ και το Ιράν ως τον de facto κυρίαρχο της Γάζας, το Ισραήλ διεξήγαγε διαπραγματεύσεις με τη Χαμάς χρησιμοποιώντας τη βοήθεια της Αιγύπτου» σημειώνει το FP.
Αφού επένδυσαν δισεκατομμύρια σέκελ για την κατασκευή φυσικών φραγμών υψηλής τεχνολογίας στα σύνορα της Γάζας ικανών -ή έτσι πίστευαν οι υποστηρικτές τους- να αποτρέψουν υπόγειες και υπέργειες παραβιάσεις, οι Ισραηλινοί πολιτικοί ήταν σίγουροι ότι δεν χρειαζόταν πολιτική λύση στο παλαιστινιακό ζήτημα.
Για χρόνια, το Ισραήλ δεν ήταν σε θέση να επιτύχει συναίνεση για μια λύση δύο κρατών, εναποθέτοντας την πίστη του στις στρατιωτικές προσεγγίσεις και την τεχνολογία. Φάνηκε ότι το στάτους κβο θα παρέμενε για πάντα, με έναν σταθερό αλλά αρκετά χαμηλό αριθμό Ισραηλινών θυμάτων διάσπαρτα με περιστασιακές εκρήξεις βίας. Η αποχώρηση του Ισραήλ από τη Γάζα το 2005, που σχεδιάστηκε για να παρέχει στους Ισραηλινούς πολίτες τη μέγιστη ασφάλεια, και η κατασκευή και η συνεχής ενίσχυση των φραγμών γύρω από τη Γάζα ήταν και οι δύο απόπειρες να μπει το ζήτημα κάτω από το χαλί και να περιοριστεί η βία.
Η νέα ιδέα ήταν μία λύση διαρκούς χαμηλής βίας, που δικαιολογείται από την έλλειψη αξιόπιστων εταίρων διαπραγμάτευσης, την έλλειψη πολιτικής υποστήριξης εντός του Ισραήλ για μια λύση μέσω διαπραγματεύσεων και τη σαφή στρατιωτική υπεροχή των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (IDF).
Όταν κατά τη διάρκεια της Επιχείρησης Protective Edge ανακαλύφθηκε η κλίμακα ενός εκτεταμένου δικτύου υπόγειων σηράγγων που οδηγούσε από τη Γάζα στους ισραηλινούς οικισμούς στην άλλη πλευρά των συνόρων, αναζητήθηκε και πάλι μια τεχνολογική λύση. Το 2021 ολοκληρώθηκε ένα νέο φράγμα, αποτελούμενο από τρία στρώματα, συμπεριλαμβανομένου ενός υπόγειου στοιχείου, που θεωρείται το πιο εξελιγμένο στον κόσμο. Το υπόγειο φράγμα και ο Σιδηρούς Θόλος ήταν αρκετά, πίστευαν οι ισραηλινές αρχές, για να προστατεύσουν τον πληθυσμό τους.
Το φράγμα παραβιάστηκε σε 80 τοποθεσίες υπό την κάλυψη μιας μαζικής πυραυλικής επίθεσης που ο Σιδηρούς Θόλος πάλευε να αναχαιτίσει. Το επίπεδο εκπαίδευσης και συντονισμού που απαιτείται για μία τέτοια επίθεση από την τρομοκρατική οργάνωση Χαμάς και οι περισπασμοί που πραγματοποιήθηκαν εβδομάδες πριν, πρέπει να είχαν εντοπιστεί σε κάποιο επίπεδο από τις ισραηλινές υπηρεσίες πληροφοριών. Είναι μια άμεση επανάληψη του σεναρίου του 1973, όταν ο αρχηγός της Αμάν, η στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών του Ισραήλ, αρνήθηκε να ενεργοποιήσει τα «ειδικά μέσα» του.
Η αυξανόμενη δυσπιστία μεταξύ του κυβερνώντος συνασπισμού και του ισραηλινού στρατού και της υπηρεσίας πληροφοριών ( που θεωρείται από τη δεξιά πτέρυγα ότι υποστηρίζει την αντιπολίτευση) δεν βοήθησαν στο να υπάρξει κινητοποίηση.
Οι σοβαρές προειδοποιήσεις του αρχηγού των ενόπλων δυνάμεων και των αρχηγών της Μοσάντ και της Σιν Μπετ (η υπηρεσία εσωτερικής ασφάλειας του Ισραήλ) ετοιμότητα όχι μόνο δεν εισακούστηκαν αλλά χρησιμοποιήθηκαν από τους εκπροσώπους των δεξιών κομμάτων ως περαιτέρω απόδειξη της προκατάληψης και των υποτιθέμενων αριστερών προκαταλήψεων του IDF και της κοινότητας των μυστικών υπηρεσιών.
Η βαθιά ρήξη μεταξύ κυβέρνησης και των θεσμών ασφαλείας ίσως να είναι αυτή που ευθύνεται για την αποτυχία να αποτραπεί η χειρότερη τρομοκρατική επίθεση των τελευταίων 50 ετών σε ισραηλινό έδαφος.
