ARTnews: Άκρως σεξιστική η βιομηχανία της Τέχνης

Όταν το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης (MoMA) στη Νέα Υόρκη άνοιξε ένα νέο κτίριο το 2004, προκειμένου να παρουσιάσει έργα από τη μόνιμη συλλογή του που χρονολογούνται από το 1880 έως το 1970, από τα 400 εκθέματα μόνο τα 16 φιλοτεχνήθηκαν από καλλιτέχνιδες κι ακόμα λιγότερα από γυναίκες δημιουργούς που δεν ήταν λευκές.

Είναι επίσης εντυπωσιακό ότι στην γκαλερί Hayward στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι ατομικές εκθέσεις γυναικών τα τελευταία επτά χρόνια ανέρχονται σε ποσοστό μόλις 22% και στην Tate Modern του Λονδίνου, την αντίστοιχη περίοδο, μόνο σε 25%. 

Τα παραπάνω στοιχεία αναφέρονται σε έκθεση της συγγραφέως και επιμελήτριας εκθέσεων Μάουρα Ρέιλι, σχετικά με το εύρος του σεξισμού στην τέχνη, θέμα στο οποίο επικεντρώνεται το επόμενο τεύχος του περιοδικού ARTnews, με έμφαση στις γυναίκες δημιουργούς.

Αρχικά η Ρέιλι εξέθεσε στην Σάρα Ντάγκλας από το ARTnews τα στατιστικά στοιχεία που είχε συγκεντρώσει, καθώς και την ιδέα της για τη συγγραφή ενός άρθρου που θα αφορά τις γυναίκες στην τέχνη. Κι όπως φαίνεται η έρευνά της εμπνεύστηκε από το περίφημο δοκίμιο της καθηγήτριας και συγγραφέως Λίντα Νόχλιν, «Why Have There Been No Great Women Artists?» («Γιατί δεν έχει υπάρξει καμία γυναίκα ανάμεσα στους μεγάλους καλλιτέχνες») που δημοσιεύτηκε το 1971.

Η Νόχλιν προφανώς ήταν ενήμερη για την δήλωση του συλλέκτη και γκαλερίστα Ρίτσαρντ Φέιγκεν στην δημοσιογράφο Γκλόρια Στέιμεν «αληθινά λατρεύω να δείχνω γυναίκες καλλιτέχνες, αλλά στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν σπουδαίες». Δυστυχώς, όπως η Ρέιλι επιβεβαιώνει στη μελέτη της 45 χρόνια αργότερα , λίγα πράγματα έχουν αλλάξει: οι γκαλερίστες εξακολουθούν να χρησιμοποιούν την ίδια, παλιά δικαιολογία.

Οι δύο γυναίκες ελπίζουν ότι η διάδοση, μέσω του διαδικτύου, των στατιστικών στοιχείων γύρω από το θέμα αυτό θα βοηθήσει να γίνει το πρόβλημα γνωστό σε μια μεγαλύτερη μερίδα κόσμου της τέχνης ο οποίος θεωρεί ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο άσχημα. Δεν υπάρχει τίποτε πιο συγκλονιστικό όταν οι άνθρωποι πληροφορούνται τα στατιστικά στοιχεία, δήλωσε η Ρέιλι στο διαδικτυακό περιοδικό Vulture, προσθέτοντας πως έχει δει ανθρώπους να κλαίνε. 

«Δεν υπερβάλλω. Οι γυναίκες με πλησιάζουν εκφράζοντας την απορία τους για το πόσο άσχημα είναι τα πράγματα. Οι άνθρωποι» παρατηρεί η Ρέιλι «όντως πιστεύουν ότι τα πράγματα είναι καλά και ξαφνικά ακούνε τις στατιστικές για τις εκθέσεις του MoMA ή της Tate Modern που δείχνουν την απουσία των γυναικών από την Τέχνη οπότε αρχίζουν να αποκρυπτογραφούν τα πραγματικά στοιχεία τα οποία αποδεικνύουν ότι ο σεξισμός είναι πολύ δυνατά συνυφασμένος με τον πολιτιστικό ιστό».

Η φωτογράφος Σίντι Σέρμαν είπε στο ARTnews ότι δεν την εκπλήσσουν τα στατιστικά στοιχεία, εξηγώντας ότι πάντα είχε την αίσθηση πως οι γυναίκες καλλιτέχνιδες «πρέπει να αποδείξουν ότι αξίζουν, προκειμένου να γίνουν γνωστές, και αντίθετα πολλοί μέτριοι άντρες καλλιτέχνες αναγνωρίζονται χωρίς κόπο».

«Οι καλλιτέχνες είναι μεγάλοι, αλλά ο κόσμος της τέχνης είναι χάλια» επισημαίνει η ιστοσελίδα Guerrilla Girls και προσθέτει πως «τα καλά νέα είναι ότι πολλοί καλλιτέχνες απορρίπτουν αυτό το διεφθαρμένο σύστημα. Όπως και εμείς, και δουλεύουμε για τη δημιουργία ενός κόσμου της τέχνης μέσα στον οποίο θέλουμε να ζήσουμε».

Η Ντάγκλας και η Ρέιλι ελπίζουν ότι ο κόσμος τη τέχνης θα παραδεχτεί το πρόβλημα, κι αυτή παραδοχή, με την βοήθεια των στατιστικών μελετών, θα αποτελέσει ένα σταθερό βήμα προς την εξεύρεση λύσης που θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη ισότητα.