Πύλος: Ο θησαυρός του πολεμιστή «πύλη» μεταξύ πολιτισμών;

Τον γύρο του κόσμου κάνει η αρχαιολογική ανακάλυψη που είδε το φως στην Πύλο. Ο ασύλητος τάφος του πολεμιστή και ο θησαυρός του μπορεί να «κρύβουν» απαντήσεις για την άνοδο του μυκηναϊκού πολιτισμού και την παρακμή του μινωικού πολιτισμού.

Πώς περάσαμε από τον μινωικό στον μυκηναϊκό πολιτισμό; Ο Τόμας Μπόγκαν, διευθυντής του Ινστιτούτου Μελέτης Προϊστορικού Αιγαίου Ανατολικής Κρήτης λέει σύμφωνα με την εφημερίδα The New York Times, ότι ο πολεμιστής πέθανε πριν αρχίσει να κατασκευάζεται το ανάκτορο του Νέστορα και ότι ο τάφος είναι γεμάτος με αντικείμενα που φτιάχτηκαν στην Κρήτη.

«Πρόκειται για μία περίοδο μετασχηματισμού της Εποχής του Χαλκού» σημειώνει ο Μπόγκαν.

Ο πολεμιστής τάφηκε περίπου το 1.500 π.Χ. Στο ίδιο σημείο, στον Άνω Εγκλιανό, πολλά χρόνια αργότερα, ανεγέρθηκε το μυκηναϊκό ανάκτορο του Νέστορος.

Ο Τζέιμς Σ.Ράιτ, διευθυντής της Αμερικανικής Σχολής Κλασσικών Σπουδών στην Αθήνα, σημειώνει ότι ο τάφος είναι της περιόδου που βρίσκεται «στην καρδιά της σχέσης του πολιτισμού της ενδοχώρας με του ανώτερου πολιτισμού της Κρήτης» και εκτιμά ότι θα βοηθήσει τους ερευνητές να κατανοήσουν πώς ορισμένα στοιχεία του μινωικού πολιτισμού υιοθετήθηκαν από τον μυκηναϊκό πολιτισμό.

Στον τάφο του πολεμιστή βρέθηκαν σπάνια ευρήματα: χάλκινο σπαθί με επιχρυσωμένη ελεφαντοστέινη λαβή, χρυσά σφραγιστικά δακτυλίδια και κύπελλα, σπάνια χρυσή αλυσίδα, ασημένια κύπελλα -ορισμένα με χρυσά χείλη-, χάλκινα αγγεία και κύπελλα, χάλκινος αμφορέας, χάλκινες πρόχοι, καθώς και χάλκινες λεκανίδες, περισσότεροι από πενήντα σφραγιδόλιθοι τεμάχια ελεφαντοστού με εγχάρακτες παραστάσεις και περισσότερες από 1.000 ψήφους από πολύτιμους λίθους. 

«Πιθανότατα έχουμε να δούμε τόσο πλούσιο τάφο από τη δεκαετία του 1950» αναφέρει ο Τζ.Ράιτ.

Οι ανασκαφές διεξήχθησαν από το ζεύγος Τζακ Λ.Ντέιβις και Σάρον Ρ.Στόκερ από το Πανεπιστήμιο του Σινσινάτι, οι οποίοι πραγματοποιούν ανασκαφές στην Πύλο εδώ και 25 χρόνια.

Σύμφωνα με τους New York Times, ο τάφος βρέθηκε κοντά στην επιφάνεια και οι επιστήμονες εκφράζουν έκπληξη για το γεγονός ότι έμεινε ασύλητος επί 35 αιώνες. 

Όταν οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τον τάφο -και πριν δουν τον θησαυρό του- δεν ήταν πολύ αισιόδοξοι. Πίστευαν ότι ίσως επρόκειτο για νεότερη κατασκευή ή ακόμα και εάν επρόκειτο για προϊστορική κατασκευή θα είχε συληθεί. Λίγες ημέρες αργότερα, ο επικεφαλής της ανασκαφής του έστειλε μήνυμα: «Βρήκα χαλκό».

Ο τάφος ήταν σχεδόν απείραχτος και μόνο η μεγάλη πέτρα που τον σκέπαζε είχε πέσει πάνω στο ξύλινο φέρετρο. 

Αν και το φέρετρο δεν υπάρχει πια, οι αρχαιολόγοι βρήκαν τα οστά ενός άνδρα, ηλικίας 30 έως 35 ετών. Στα αριστερά του υπήρχαν τα όπλα του, ανάμεσά τους ένα χάλκινο σπαθί με επιχρυσωμένη ελεφαντοστέινη λαβή, ενώ στα δεξιά του υπήρχαν τέσσερα χρυσά δαχτυλίδια με μινωικές εγχαράξεις και περίπου 50 σφραγιδόλιθοι στην επιφάνεια των οποίων απεικονίζονται θεές, ταύροι με ακροβάτες πιασμένους από τα κέρατά τους (ταυροκαθάψια).

Στα πόδια του νεκρού, βρέθηκε ελεφαντοστέινο πλακίδιο με απεικόνιση φτερωτού γρύπα και δίπλα του χάλκινος καθρέπτης με ελεφαντοστέινη λαβή.

Εξαιτίας αυτού του τελευταίου ευρήματος, οι Δρ. Ντέιβις και Δρ. Στόκερ αποκαλούν τον πολεμιστή ως «πολεμιστή - γρύπα». Θεωρούν, πάντως, ότι υπήρξε πολύ σημαντική προσωπικότητα της κοινωνίας του.

Ο Δρ. Ντέιβις πιστεύει ότι τα αντικείμενα που βρέθηκαν στον τάφο δεν ήταν λάφυρα πολέμου. Εκτιμά ότι «είχαν ήδη ένα νόημα για τον άνθρωπο που τάφηκε σε αυτόν τον τάφο». 

«Πρόκειται για την κρίσιμη περίοδο, κατά την οποία θρησκευτικές ιδέες μεταφέρονταν από την Κρήτη στην ενδοχώρα» σημειώνει.

Τώρα, οι επιστήμονες θα χρησιμοποιήσουν σύγχρονες μεθόδους για να μάθουν περισσότερα για τον πολεμιστή. Για παράδειγμα ανάλυση του DNA -εάν δείγμα του καταφέρει να βρεθεί στα δόντια του πολεμιστή- μπορεί να δώσει απάντηση για το πού στην Ελλάδα γεννήθηκε. 

Παράλληλα, φυτικό υλικό -εάν βρεθεί στον τάφο- μπορεί να δώσει απάντηση για το πότε χρονολογείται η ταφή.

Το σίγουρο είναι ότι ο «πολεμιστής-γρύπας» έχει ακόμα πολλά μυστικά να αποκαλύψει...