Πάτρα: "Ανωτέρα Βία"

Τη Δευτέρα 4 Ιανουαρίου κλείνει ο πρώτος Κύκλος προβολών της τρέχουσας περιόδου της Κινηματογραφικής Λέσχης Πάτρας, με την εξαιρετική Σουηδική ταινία "Ανωτέρα Βία".

Βραβευμένη με Βραβείο στο Φεστιβάλ Καννών "Un Certain Regard" και Υποψηφιότητα για Όσκαρ καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας, πρόκειται για σαρκαστικό δράμα χαρακτήρων πάνω στην ανθρώπινη φύση και τις κοινωνικές συμβάσεις.

Σκηνοθεσία-Σενάριο: Ρούμπεν Οστλουντ

Ηθοποιοί: Μπρέιντι Κόρμπετ, Κρίστοφερ Χίβιου, Λίζα Λόβεν Κόνγκλσι, Γιοχάνες Κούνκε

Φωτογραφία: Φρέντρικ Βέντσελ

Μοντάζ: Γιάκομπ Ζέκερ Σούλσινγκερ

Μουσική: Ολα Φλότουμ

Χώρα: Σουηδία (Έγχρωμη)

Διάρκεια: 119΄

Πρώτη Προβολή: Ώρα 6.00 μ.μ.

Δεύτερη Προβολή:Ώρα 8.15 μ.μ.

Τρίτη Προβολή: Ώρα 10.30 μ.μ.

Διακρίσεις:   - Φεστιβάλ Καννών 2014, Βραβείο "Un Certain Regard" στον Ρούμπεν Έστλαντ.

- "Χρυσές Σφαίρες 2015", Υποψηφιότητα καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.

- Συνολικά 30 Βραβεία σε Φεστιβάλ και 27 Υποψηφιότητες.

Μια τετραμελής σουηδική οικογένεια που κάνει διακοπές για σκι στις γαλλικές Άλπεις απειλείται από μια χιονοστιβάδα που σπέρνει τον πανικό. Αντιδρώντας ενστικτωδώς, η μητέρα προσπαθεί να σώσει τα παιδιά, ενώ ο πατέρας τρέχει μακριά φοβισμένος. Όταν όλα καταλαγιάσουν, το ζευγάρι θα έρθει αντιμέτωπο με τις πράξεις του και τις συνέπειές τους.

Μοντέρνα μπεργκμανικό όσο και βαθιά σαρκαστικό δράμα χαρακτήρων πάνω στην ανθρώπινη φύση και τις κοινωνικές συμβάσεις. Στη στιβαρή παράδοση της βορειοευρωπαϊκής κινηματογραφικής σχολής (από τους Δανούς ως τον Χάνεκε), αλλά με έντονα πικρό χιούμορ και βιτριολική ειρωνεία.

Ο Σουηδός δημιουργός Ρούμπεν Όστλουντ, σκηνοθετεί ενώ παράλληλα υπογράφει και το σενάριο, στην τέταρτη μεγάλου μήκους ταινία του, που φέρει τον τίτλο: «Ανωτέρα Βία» (Force Majeure / Snow Therapy / Turist). Πρόκειται για μία έξυπνη κωμωδία παρατήρησης για τη θέση του άνδρα στην σύγχρονη κοινωνία και την οικογενειακή ζωή. Πέρα από τα στερεότυπα, οι πράξεις του ήρωα είναι επιφορτισμένες με ανάλογες ευθύνες, τις οποίες θα πρέπει ανά πάσα στιγμή να είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει, ειδικά όταν επιφορτίζεται και με τον ρόλο του πατέρα...

Μία οικογένεια Σουηδών πηγαίνει στις γαλλικές Άλπεις για σκι. Ο ήλιος λάμπει και οι πλαγιές είναι πανέμορφες. Κατά τηδιάρκεια ενός γεύματος σ’ ένα εστιατόριο που κρέμεται από μία πλαγιά, μια χιονοστιβάδα φέρνει τα πάνω κάτω.

Τα φαγητά πετάγονται προς όλες τις κατευθύνσεις και η Ebba (Λίζα Λόβεν Κόνγκσλι - Lisa Loven Kongsli) ζητάει τη βοήθεια του Tomas (Γιοχάνες Κούνκε - Johannes Kuhnke), καθώς προσπαθεί να προστατεύσει τα παιδιά τους.

Ο Tomas όμως τρέχει για να σωθεί ο ίδιος αρπάζοντας, την τελευταία στιγμή, μόνο το κινητό του τηλέφωνο... Ευτυχώς η προδιαγεγραμμένη καταστροφή τελικά δεν επήλθε και μετά την αναστάτωση επικρατεί έντονη αμηχανία. Πλέον, η οικογενειακή ισορροπία έχει διαταραχθεί πλήρως. Η αναπάντεχη αυτή αντίδραση του Tomas προκαλεί την επαναξιολόγηση των ρόλων και του οικογενειακού κατεστημένου. Ο γάμος της Ebba και του Tomas κρέμεται από μια κλωστή, καθώς ο Tomas προσπαθεί να επανακτήσει τον απολεσθέντα ρόλο του αρχηγού της οικογένειας...

 «Η ταινία έχει τις ρίζες της στην ερώτηση που με έχει απασχολήσει εδώ για καιρό: πώς αντιδρούν οι άνθρωποι σε μία ξαφνική και αναπάντεχη κατάσταση όπως μία φυσική καταστροφή; Η ιστορία αφορά μια οικογένεια που κάνει διακοπές και τρομοκρατείται από μία χιονοστιβάδα. Όταν όλα τελειώσουν, ντρέπονται γιατί έχουν υποκύψει στο ένστικτο του φόβου. Η συγκεκριμένη ιστορία προέκυψε από μία διήγηση που μου έχει μείνει αξέχαστη. Πριν από μερικά χρόνια, ένα ζευγάρι Σουηδών φίλων μου πήγε διακοπές στη Λατινική Αμερική και ξαφνικά, από το πουθενά, εμφανίστηκαν άνθρωποι με όπλα που άρχισαν να πυροβολούν. Ο σύζυγος ενστικτωδώς έτρεξε για να προφυλαχτεί, αφήνοντας τη γυναίκα του απροστάτευτη. Πίσω στη Σουηδία, εκείνη δεν μπορούσε να σταματήσει, ειδικά μετά από ένα δύο ποτήρια κρασί, να διηγείται την ιστορία ξανά και ξανά...» - Ρούμπεν Όστλουντ.

H «Ανωτέρα Βία», είναι μία ενδιαφέρουσα ταινία που ξετυλίγει το περιεχόμενό της αργά, αλλά σταθερά. Μία κωμωδία που ανατέμνει με καυστικό χιούμορ τον ρόλο των ανδρών στην σύγχρονη κοινωνία και την τάση τους να είναι προστάτες... του εαυτού τους. Έμπνευση για τη δημιουργία αυτής της ταινίας αποτέλεσε μία έρευνα που κατέδειξε πως το ποσοστό των ανδρών που επιβιώνουν σε περιπτώσεις πολυπληθών ατυχημάτων είναι σημαντικά μεγαλύτερο από αυτό των γυναικών.

Η πρωτότυπη κινηματογράφηση του Ρούμπεν Όστλουντ, το αιχμηρό σενάριο, οι καταλυτικοί διάλογοι που ξεγυμνώνουν σταδιακά τα στερεότυπα, οι μεστές ερμηνείες του πρωταγωνιστικού διδύμου, με την Λίζα Λόβεν Κόνγκσλι και τον Γιοχάνες Κούνκε, αλλά και των υπόλοιπων ηθοποιών - ανάμεσα τους ξεχωρίζει και η απολαυστική εμφάνιση του Κρίστοφερ Χίβτζου (Kristofer Hivju), γνωστού κυρίως από τη διάσημη τηλεοπτική σειρά, Game of Thrones - συντελούν σε μία στιλιστική αρτιότητα, που κατατάσ-σουν το φιλμ επάξια στις ευχάριστες κινηματογραφικές εκπλήξεις της σεζόν.

«Στην ταινία παρακολουθούμε την Ebba και τον Tomas στο ταξίδι τους, βλέπουμε την εξέλιξη των συναισθη¬μάτων τους και της αντίληψής τους για τα γεγονότα, τους βλέπουμε να αγωνίζονται να επανασυνδεθούν, να μοιράζονται τη λύπη και την ελπίδα τους. Αυτή η ταινία είναι πιο συναισθηματική από τις προηγούμενες, πιο εγκεφαλικές ταινίες μου. Στην τελευταία σκηνή, οι μάσκες πέφτουν και οι ήρωες μοιράζονται κάτι δυνατό.» - Ανα¬φέρει χαρακτηριστικά ο Σουηδός σκηνοθέτης Ρούμπεν Όστλουντ και συνεχίζει:

«Αυτή η συγκεκριμένη κατάσταση απεικονίζει την ύπαρξη αμοιβαίων προσδοκιών ανάμεσα στα μέλη μιας οικογέ¬νειας, ακόμα και αν αυτές οι υποθέσεις είναι συνήθως άρρητες. Ο καθένας έχει τον ρόλο του και περιμένει από τους άλλους να παίξουν το δικό τους. Ίσως ασυνείδητα, οι περισσότεροι άνθρωποι περιμένουν ότι η μητέρα προσέ¬χει τα παιδιά σε καθημερινή βάση, ενώ ο πατέρας πρέπει να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων όταν εμφανίζεται μια ξαφνική απειλή. Όμως στις μέρες μας ο άντρας πολύ σπάνια θα χρειαστεί να προστατέψει την οικογένεια του. Δεν έχει την πρακτική ευκαιρία να αντιδράσει κατά τέτοιο τρόπο, γιατί δεν υπάρχει τέτοιος κίνδυνος στη δυτική μεσοαστική κοινωνία. Αλλά όλοι περιμένουμε κάτι τέτοιο από αυτόν, ακόμα και ο ίδιος. Αυτό με ενδιαφέρει, αυτή η προσδοκία και το γεγονός ότι είναι αποκομμένος από την πραγματικότητα. Οι στατιστικές δείχνουν ότι το πιο πιθανό είναι ένας άντρας να εγκαταλείψει την οικογένεια του σε μία κρίσιμη κατάσταση. Οι έρευνες που έχουν γίνει στα ναυτικά ατυχήματα δείχνουν ότι επιβιώνουν περισσότεροι άντρες από γυναίκες.»

ΓΙΩΡΓΟΣ ΡΟΥΣΣΟΣ

Η ταινία της εβδομάδας (και σίγουρα μία από τις ταινίες της σεζόν) προέρχεται από τη Σουηδία και σκηνοθετήθηκε από τον Ρούμπεν Οστλουντ, όνομα που πρέπει να συγκρα¬τήσουμε. Αλλοτε μελαγχολική, άλλοτε βάναυσα σκληρή και πάντα αστεία με έναν υπόγειο τρόπο, η ταινία θέτει κάτω από το μικροσκόπιο του σκηνοθέτη τη σχέση δύο νέων ανθρώπων μέσα στον γάμο, του Τόμας (Γιοχάνες Κούνκε) και της Εμπα (Λίζα Λόβεν Κόνγκσλι).

Μαζί με τα δύο ανήλικα παιδιά του το ζευγάρι περνά τις διακοπές του σε ένα θέρετρο του σκι. Ορμώμενος λοιπόν από ένα απλό περιστατικό, την ενστικτώδη κίνηση αυτοπροστασίας του Τόμας μπροστά σε έναν φυσικό κίνδυνο (με αποτέλεσμα να μη δώσει σημασία στην προστασία των παιδιών του), ο σκηνοθέτης έφτιαξε μια συγκλονιστική ανατομία χαρακτήρων που ξεφεύγει από το ζευγάρι και μελετά αποκτώντας την εικόνα ενός ευρύ¬τερου σχολίου τις σχέσεις των δύο φύλων στη σύγχρονη κοινωνία, ταπεινώνοντας σχεδόν σαδιστικά το λεγόμενο «ισχυρό» φύλο.

Δεν θα ήταν υπερβολή αν έλεγα ότι ο Ρούμπεν Οστλουντ είναι ένας επάξιος διάδοχος του Ινγκμαρ Μπέργκμαν, παρότι το χιούμορ δεν υπήρξε ποτέ ισχυρό όπλο του τελευταίου, σε αντίθεση με την ταινία που βλέπουμε σήμερα και η οποία ανήκει στις σπουδαίες της χρονιάς, μια πραγματικά γερή γροθιά στο στομάχι του θεατή, την οποία αξίζει να δεχθούμε!

ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗΣ

ΡΟΥΜΠΕΝ ΕΣΤΛΑΝΤ

Γεννημένος το 1974 στο Στύρσο, ένα μικρό νησί στη δυτική ακτή της Σουηδίας, ο Ρούμπεν Όστλουντ, σπού¬δασε γραφιστική προτού γραφτεί στο Πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ. Η πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία “The Guitar Mongoloid” (2004), κέρδισε το βραβείο FIPRESCI στο Φεστιβάλ της Μόσχας. Ακολουθήσε το 2008 το φιλμ “Involontary” το οποίο πραγματοποίησε την πρεμιέρα του στις Κάννες, στο τμήμα «Ένα Κάποιο Βλέμμα». Η ταινία βρήκε διανομή σε περισσότερες από είκοσι χώρες και προβλήθηκε σε αρκετά φεστιβάλ. Δύο χρόνια αργότε¬ρα, ο Ρούμπεν Όστλουντ κέρδισε την Χρυσή Άρκτο στο Βερολίνο για την μικρού μήκους ταινία του “Incident in a Bank”. Η πρεμιέρα της τρίτης μεγάλου μήκους ταινίας του “Play” του 2011, πραγματοποιήθηκε στις Κάννες, στο τμήμα «Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών», όπου κέρδισε το Βραβείο «Coup de Coeur».

ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ

Ανωτέρα βία 2014, Play 2011, Händelse vid bank 2009, De ofrivilliga 2008, Nattbad 2006, Scen nr: 6882 ur mitt liv 2005, Gitarrmongot 2004, Familj igen 2002, Låt dom andra sköta kärleken 2001