Νικολόπουλος: Ανάγκη νομοθετικών ρυθμίσεων για τα ΑΜΕΑ

Με αφορμή την συνάντηση του Υπουργού Εργασίας με την ΕΣΑμεΑ, ο Βουλευτής Αχαΐας και Πρόεδρος του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος Νίκος Νικολόπουλος φέρνει για μία ακόμη φορά στην Βουλή τα μείζονα ζητήματα που απασχολούν τα ΑμΕΑ, με ερώτηση του προς τον αρμόδιο Υπουργό και θέμα: «Απόλυτη ανάγκη για λήψη νομοθετικής πρωτοβουλίας της κυβέρνησης σχετικά με συνταξιοδοτικά & προνοιακά θέματα των ΑμεΑ»

Ο Ν. Νικολόπουλος στην ερώτηση του μεταξύ άλλων επισημαίνει: «Τα εισοδήματα των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών που έχουν στη φροντίδα τους άτομα με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες έχουν ήδη μειωθεί δραματικά, τόσο με άκριτες και οριζόντιες διατάξεις των εφαρμοστικών νόμων του 1ου και κυρίως 2ου μνημονίου (άμεση εισοδηματική μείωση), όσο και με τη βίαιη συρρίκνωση των κοινωνικών δαπανών, που κατευθύνονταν στο σύστημα υγείας- πρόνοιας, πριν την περίοδο της οικονομικής κρίσης (έμμεση εισοδηματική μείωση)»

Το πλήρες κείμενο της ερώτησης είναι το ακόλουθο:
ΕΡΩΤΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΥΠΟΥΡΓΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ,ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ

(Αρ. πρ. 305/15-10-15)

Θέμα: «Απόλυτη ανάγκη για λήψη νομοθετικής πρωτοβουλίας της κυβέρνησης σχετικά
με συνταξιοδοτικά & προνοιακά θέματα των ΑμεΑ»

Πληροφορούμαστε στο Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα Ελλάδος, ότι ενόψει επικείμενης συνάντησης της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ). με τον υπουργό Εργασίας, η Συνομοσπονδία διατύπωσε σε Υπόμνημα προτάσεις της και τις έθεσε υπόψη του Υπουργού.

Όπως μας διεμήνυσαν εκπρόσωποι της άνω Συνομοσπονδίας, η διασφάλιση του δημόσιου χαρακτήρα του Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης & του Συστήματος Συνταξιοδότησης, αποτελεί μείζον και εξαιρετικής σημασίας θέμα για το σύνολο των ατόμων με αναπηρία και των μελών των οικογενειών τους, οι οποίοι έχουν βιώσει με εξαιρετικά δυσμενή τρόπο τις μειώσεις των συντάξεων (κύριων, επικουρικών, δώρων εορτών, εφάπαξ) και εν γένει των εισοδημάτων τους, αφού εκτός του κόστους κάλυψης των βιοτικών τους αναγκών, έχουν να αντιμετωπίσουν και το κόστος που απαιτείται για την κάλυψη των ιδιαίτερα κοστοβόρων αναγκών που πηγάζουν από την αναπηρία τους.

Η εν λόγω Συνομοσπονδία Οι «Επείγουσες ρυθμίσεις για τη διαπραγμάτευση και σύναψη συμφωνίας με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης (Ε.Μ.Σ.)» όπως αυτές συμπεριλαμβάνονται στο ν. 4334/2015 (ΦΕΚ Α΄ 80/16’7’2015) και οι διατάξεις του ν. 4336/2015 «Συνταξιοδοτικές διατάξεις - Κύρωση του Σχεδίου Σύμβασης Οικονομικής Ενίσχυσης από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και ρυθμίσεις για την υλοποίηση της Συμφωνίας Χρηματοδότησης», έχουν επιφέρει βαρύτατα πλήγματα και στο καθεστώς συνταξιοδότησης των ατόμων με αναπηρία και των μελών οικογενειών που έχουν στη φροντίδα τους άτομα με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες.

Οι εκπρόσωποι της ΕΣΑμεΑ πιστεύουν ότι τα εισοδήματα των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών που έχουν στη φροντίδα τους άτομα με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες έχουν ήδη μειωθεί δραματικά, τόσο με άκριτες και οριζόντιες διατάξεις των εφαρμοστικών νόμων του 1ου και κυρίως 2ου μνημονίου (άμεση εισοδηματική μείωση), όσο και με τη βίαιη συρρίκνωση των κοινωνικών δαπανών, που κατευθύνονταν στο σύστημα υγείας- πρόνοιας, πριν την περίοδο της οικονομικής κρίσης (έμμεση εισοδηματική μείωση). Ως εκ τούτου, στο υπόμνημα που τέθηκε υπόψη του Υπουργού και παρουσιάζουμε παρακάτω, υπογραφόμενο από τη διοίκηση της ΕΣΑμεΑ, με ημ/νία 9/10/2015, εκτίθενται αναλυτικά, τα εξής:

Η Ε.Σ.Α.μεΑ. με το παρόν σας συγχαίρει για άλλη μια φορά για την ανάληψη των καθηκόντων σας στη θέση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και εύχεται δύναμη και καλή επιτυχία στο δύσκολο και επίπονο έργο σας.

Ενόψει της συνάντησης που έχουμε μαζί σας την Τετάρτη 14.10.2015 και ώρα 12.00 σας υποβάλλουμε το παρόν. Θα θέλαμε να εξετάσετε, αν και το πρόγραμμα των άλλων μελών της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου το επιτρέπει, να συμμετέχουν στην συνάντηση η Αναπληρώτρια Υπουργός Κοινωνικής Αλληλεγγύης, κα Φωτίου και ο Υφυπουργός Κοινωνικών Ασφαλίσεων, κ. Πετρόπουλος.

Η διασφάλιση του δημόσιου χαρακτήρα του Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης & του Συστήματος Συνταξιοδότησης, αποτελεί μείζον και εξαιρετικής σημασίας θέμα για το σύνολο των ατόμων με αναπηρία και των μελών των οικογενειών τους, οι οποίοι έχουν βιώσει με εξαιρετικά δυσμενή τρόπο τις μειώσεις των συντάξεων (κύριων, επικουρικών, δώρων εορτών, εφάπαξ) και εν γένει των εισοδημάτων τους, αφού εκτός του κόστους κάλυψης των βιοτικών τους αναγκών, έχουν να αντιμετωπίσουν και το κόστος που απαιτείται για την κάλυψη των ιδιαίτερα κοστοβόρων αναγκών που πηγάζουν από την αναπηρία τους.

Οι «Επείγουσες ρυθμίσεις για τη διαπραγμάτευση και σύναψη συμφωνίας με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης (Ε.Μ.Σ.)» όπως αυτές συμπεριλαμβάνονται στο ν. 4334/2015 (ΦΕΚ Α΄ 80/16’7’2015) και οι διατάξεις του ν. 4336/2015 «Συνταξιοδοτικές διατάξεις - Κύρωση του Σχεδίου Σύμβασης Οικονομικής Ενίσχυσης από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και ρυθμίσεις για την υλοποίηση της Συμφωνίας Χρηματοδότησης» έχουν επιφέρει βαρύτατα πλήγματα και στο καθεστώς συνταξιοδότησης των ατόμων με αναπηρία και των μελών οικογενειών που έχουν στη φροντίδα τους άτομα με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες.

Καταρχάς πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι τα εισοδήματα των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών που έχουν στη φροντίδα τους άτομα με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες έχουν ήδη μειωθεί δραματικά, τόσο με άκριτες και οριζόντιες διατάξεις των εφαρμοστικών νόμων του 1ου και κυρίως 2ου μνημονίου (άμεση εισοδηματική μείωση) όσο και με τη βίαιη συρρίκνωση των κοινωνικών δαπανών που κατευθύνονταν στο σύστημα υγείας - πρόνοιας πριν την περίοδο της οικονομικής κρίσης (έμμεση εισοδηματική μείωση).

Οποιαδήποτε λοιπόν επερχόμενη μείωση στο ύψος των κύριων και επικουρικών συντάξεων και των επιδομάτων των ατόμων με αναπηρία και των μελών οικογενειών που έχουν στη φροντίδα τους άτομα με βαριά αναπηρία (γονείς/σύζυγοι/νόμιμοι κηδεμόνες) είναι βέβαιο ότι θα έχει τραγικές συνέπειες στην καθημερινότητά τους. Άλλωστε η Πολιτεία δεν θα πρέπει να ξεχάσει τις υποχρεώσεις της προς αυτή την κοινωνική ομάδα, υποχρεώσεις που αναντίρρητα απορρέουν από το αναθεωρημένο Σύνταγμα της χώρας μας (έτος 2001) -παρ. 3 και 6 του άρθρου 21 σε συνδυασμό με την παρ. 2 του άρθρου 116- από τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία (έτος 2007) όπως αυτή κυρώθηκε μαζί με το προαιρετικό πρωτόκολλό της από το Ελληνικό Κοινοβούλιο το έτος 2012 (ν. 4074/2012) και λοιπές ευρωπαϊκές συμβάσεις.
Υπό αυτό το πρίσμα προτείνεται η άμεση λήψη των κάτωθι μέτρων για την προστασία των ατόμων με αναπηρία:
Α. Συνταξιοδοτικό.

1. Εξαίρεση των συντάξεων που λαμβάνουν τα άτομα με αναπηρία με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα (συντάξεις αναπηρίας, συντάξεις πλήρους γήρατος, συντάξεις γονέων, συζύγων, αδελφών ατόμων με βαριά αναπηρία) από επερχόμενες μειώσεις στο ύψος των συντάξεων.

2. Κατάργηση της παρ. 27 του πρόσφατα ψηφισθέντος νόμου 4334/2015 και επαναφορά του προηγούμενου καθεστώτος για τον υπολογισμό του ποσού των συντάξεων αναπηρίας. Με τις νέες διατάξεις τίθενται σε εφαρμογή οι διατάξεις του ν. 3863/2010 για την καταβολή βασικής και αναλογικής σύνταξης και του νέου τρόπου υπολογισμού του ποσού των συντάξεων. Σύμφωνα με τις πρώτες διευκρινιστικές εγκυκλίους του Υπουργείου Εργασίας «το κατώτατο όριο σύνταξης όπως προκύπτει από το άθροισμα της βασικής και αναλογικής σύνταξης για χρόνο ασφάλισης τουλάχιστον δεκαπέντε (15) ετών ή λόγω αναπηρίας με ποσοστό 80% και άνω ή λόγω εργατικού δεν μπορεί να υπολείπεται των 15 ημερομισθίων του ανειδίκευτου εργάτη, όπως το ύψος αυτού ορίζεται στις περιπτώσεις 3(α) και 4 της υποπαραγράφου ΙΑ.11. της παραγράφου Ι του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012 (Α 222) (26,18 Χ15 = 392,7). Το κατώτατο αυτό όριο μειώνεται στην περίπτωση λήψης μειωμένης σύνταξης (γήρατος ή αναπηρίας)» Εγκύκλιος Α.Π Φ 80000/οικ.36954/1255

3. Εάν λάβουμε υπόψη ότι το πρόσθετο κόστος που απαιτείται για την κάλυψη των αναγκών που πηγάζουν από την αναπηρία αυξάνει ταχύτατα σε περιόδους οικονομικής κρίσης, αντιλαμβανόμαστε ότι απαιτείται να επαναφέρουμε τον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων προ της ψήφισης του ν. 3863/2010.

4. Αποκατάσταση αδικιών που έχουν υποστεί οι συνταξιούχοι του ιδιωτικού τομέα των οποίων οι συντάξεις έχουν μειωθεί βάσει των διατάξεων του εφαρμοστικού νόμου 4093/2012 και της Π.Ν.Π ν. 4111/2013. Επισημαίνουμε ότι με τους ανωτέρω εφαρμοστικούς νόμους του 2ου μνημονίου προβλέφθηκε η εξαίρεση των συνταξιούχων ατόμων με αναπηρία του δημόσιου τομέα από τις μειώσεις του ύψους των συντάξεων, δημιουργώντας συνθήκες άνισης μεταχείρισης μεταξύ των μελών της ίδιας κοινωνικής ομάδας.

5. Σε αυτή την κατεύθυνση προτείνεται: η επαναχορήγηση δώρων και εορτών αδείας σε όλους τους συνταξιούχους αναπηρίας/γήρατος/θανάτου του ιδιωτικού τομέα που έχουν συνταξιοδοτηθεί για λόγους αναπηρίας.

6. Επαναφορά των ρυθμίσεων του ν. 612/1977 και των συμπληρώσεων του όπως αυτές ίσχυαν πριν την ψήφιση του ν. 4336/2015. Οι δικαιούχοι των διατάξεων του ν. 612/1977 του ιδιωτικού τομέα (χορήγηση πλήρους σύνταξης γήρατος ατόμων που ανήκουν σε ιδιαίτερα βαριές κατηγορίες αναπηρίας με τη συμπλήρωση 4.050 ημερών ασφάλισης) δεν εξαιρούνται από τα ηλικιακά όρια που τίθενται με τις διατάξεις του ν. 4336/2015, παρόλο που από ανάλογες διατάξεις έχουν εξαιρεθεί με τον ίδιο νόμο οι συνταξιούχοι αναπηρίας του δημόσιου τομέα. Η συγκεκριμένη ρύθμιση, πέραν του ότι δημιουργεί άνιση μεταχείριση μεταξύ μελών της ίδιας κοινωνικής ομάδας, αποτρέπει τα άτομα με αναπηρία από την ένταξή τους στην παραγωγική διαδικασία, γεγονός το οποίο θα επιφέρει βαρύτατες συνέπειες όχι μόνο στην ατομική ψυχική και κοινωνική ζωή των ιδίων των ατόμων με αναπηρία, αλλά και στην μακροοικονομική ζωή της χώρας αφού θα οδηγήσει σε μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και ταυτόχρονη επιβάρυνση των κοινωνικών δαπανών.

7. Επαναφορά των ρυθμίσεων της παρ. 4 του άρθρου 5 του ν. 3232/2004 όπως συμπληρώθηκε και τροποποιήθηκε με το άρθρο 37 του ν. 3996/2011, οι οποίες αφορούν στη συνταξιοδότηση των γονέων/συζύγων/αδελφών που έχουν στη φροντίδα τους άτομα με βαριά αναπηρία, βάσει συγκεκριμένων και αυστηρών προϋποθέσεων. Με τη ψήφιση των διατάξεων του ν. 4334/2015 και του ν. 4336/2015, εξαιρέθηκαν από το ηλικιακό κριτήριο των 55 ετών για τη χορήγηση πρόωρης συνταξιοδότησης, μόνο οι μητέρες ατόμων με αναπηρία και οι ασφαλισμένοι βαρέων ανθυγιεινών. Αντιθέτως στο δημόσιο τομέα, η εξαίρεση από το ηλικιακό κριτήριο των 55 ετών ισχύει για τους γονείς ατόμων με αναπηρία, δηλαδή και για τις μητέρες και για τους πατέρες.

8. Να μην περικοπεί το ΕΚΑΣ στους συνταξιούχους αναπηρίας και να επανέλθουν οι ρυθμίσεις χορήγησης του ΕΚΑΣ στους συνταξιούχους αναπηρίας όπως αυτές ίσχυαν προ της περιόδου οικονομικής κρίσης (άρθρο 34 του ν. 3996/2011).

9. Τροποποίηση της παρ. 5α του άρθρου 5 του ν. 3232/2004 όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 37 του ν. 3996/2011. Συγκεκριμένα ζητούμε τη μεταφορά της σύνταξης του θανόντος γονέα, στα ορφανά και από δύο γονείς τέκνα με αναπηρία (νοητική υστέρηση, αυτισμό, ψυχικές αναπηρίες, βαριές και πολλαπλές αναπηρίες) με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω, και όχι 80% , όπως ισχύει σήμερα με το ν. 3232/2004 άρθρο 5, παρ. 5α. Με το ισχύον ποσοστό (80% και άνω) αποκλείεται μεγάλος αριθμός ατόμων με αναπηρίες που δεν έχουν τη δυνατότητα της αυτοεξυπηρέτησης ούτε η Πολιτεία διαθέτει επαρκείς και σύγχρονες δομές για τη διαβίωσή τους μετά το θάνατο των γονέων τους.

10. Ζητούμε να καταργηθεί η προϋπόθεση που τίθεται με το υπάρχον συνταξιοδοτικό σύστημα (παρ.2 του άρθρου 61 του ν. 3518/2006 και περ. β΄ της παρ. 2 του άρθρου 27 του ν. 2084/1992) σύμφωνα με την οποία τα άτομα με νευροψυχιατρικές παθήσεις δικαιούνται τη σύνταξη του θανόντος γονέα υπό την προϋπόθεση ότι η ανικανότητα προς εργασία λόγω της πάθησης τους έχει επέλθει προ του 25ου έτους, για τους παρακάτω σημαντικούς λόγους:
Εάν η νευροψυχιατρική πάθηση του τέκνου του θανόντος γονέα επιδεινώνεται με το χρόνο και φθάσει σε οξύ σημείο μετά το 25ο έτος της ηλικίας του, τότε χάνει κάθε δικαίωμα στη σύνταξη του γονέα.
Εάν ο πάσχων χάσει τους γονείς του μετά το 25ο έτος, θα είναι εξαιρετικά δυσχερής η βεβαίωση από την αρμόδια υγειονομική επιτροπή του Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας, ότι η νευροψυχιατρική πάθησή του εμφανίστηκε στο παρελθόν, ενώ η δυσχέρεια αυτή θα ενταθεί σε περίπτωση που ο πάσχων δεν είχε νοσηλευθεί πριν το 25ο έτος της ηλικίας του, με αποτέλεσμα να μην υφίστανται αποδείξεις του χρόνου επελεύσεως της οφειλόμενης σε νευροψυχιατρική πάθηση αναπηρίας.
Σχόλιο: Σημειώνουμε ότι σε πολλές περιπτώσεις η νευροψυχιατρική πάθηση εκδηλώνεται μετά το 25ο έτος της ηλικίας. Στη διάθεση των υπηρεσιών του Υπουργείου Εργασίας η Ε.Σ.Α.μεΑ. μπορεί να αποστείλει σχετικές τροποποιητικές διατάξεις.

11. Ζητούμε για λόγους ισονομίας, να χορηγηθεί το εξωιδρυματικό επίδομα που αντιστοιχεί στα 20 ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη, στους τυφλούς συνταξιούχους, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η ηλικία κατά την οποία συνταξιοδοτούνται. Οι τυφλοί συνταξιούχοι του ΟΓΑ που έχουν συνταξιοδοτηθεί προ του 65ου έτους, είναι δικαιούχοι του εξωιδρυματικού επιδόματος, το οποίο αντιστοιχεί στα 20 ημερομίσθια του ανειδίκευτου εργάτη. Αυτό το μέτρο δεν ισχύει για τους τυφλούς, οι οποίοι συνταξιοδοτούνται μετά το 65ο έτος της ηλικίας τους και στους οποίους χορηγείται το επίδομα απολύτου αναπηρίας.

Β. Επιδόματα. Τα άτομα με αναπηρία και οι οικογένειές τους ανησυχούν ιδιαιτέρως για τις δεσμεύσεις της νέας συμφωνίας, οι οποίες δεν έχουν αφήσει στο απυρόβλητο και τα επιδόματα αναπηρίας /προνοιακά επιδόματα, που αυτή τη στιγμή αποτελούν τη μόνη οικονομική ενίσχυση που λαμβάνουν τα άτομα με αναπηρία, η οποία συνδέεται με το πρόσθετο κόστος που απαιτείται για την κάλυψη των αναγκών που πηγάζουν από την ίδια την αναπηρία. Αυτό το πρόσθετο κόστος είναι γνωστό ότι γίνεται δυσβάστακτο για τα άτομα με αναπηρία, αφού σε περιόδους οικονομικής κρίσης βαίνει αυξανόμενο με ιλιγγιώδεις ρυθμούς.
Μία από τις δεσμεύσεις του νέου μνημονίου αφορά στη μείωση 0,5% του ΑΕΠ ή 900 εκατ. ευρώ από τα προνοιακά επιδόματα (ΕΚΑΣ, ΑμεΑ, τέκνων, δήμων κ.λπ.) από το 2016. Με βάση τα σημερινά δεδομένα, η σχετική δαπάνη του κρατικού προϋπολογισμού ανέρχεται σε 1,8 δισ. ευρώ. Συνεπώς μία μείωση κατά 900 εκατ. ευρώ της δαπάνης για επιδόματα, θα φέρει μία περικοπή τους κατά 60%.
Επίσης και πάλι σύμφωνα με τη νέα συμφωνία, οι ελληνικές αρχές θα πρέπει να έχουν ολοκληρώσει μια μελέτη αξιολόγησης των παροχών του συστήματος κοινωνικής πρόνοιας μέχρι το Δεκέμβριο του 2015, ενώ η μείωση των προνοιακών επιδομάτων συνδέεται με την εισαγωγή του προγράμματος του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος σε πανελλαδική κλίμακα, τον Απρίλιο του 2016.
Οποιαδήποτε μείωση των επιδομάτων που χορηγούνται στα άτομα με αναπηρία ή σύνδεση των επιδομάτων αναπηρίας με το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, το οποίο σχεδιάζεται για την κάλυψη των βιοποριστικών αναγκών, εκείνων των πολιτών που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας θα οδηγήσει σε πλήρη φτωχοποίηση κάθε πολίτη με αναπηρία και χρόνια πάθηση της χώρας μας.
Η Ε.Σ.Α.μεΑ. ζητάει από εσάς και το σύνολο της ελληνικής Κυβέρνησης να απλώσετε μία προστατευτική ασπίδα στη μόνη άμεση οικονομική παροχή που συνδέεται ευθέως με τις ανάγκες της κάθε αναπηρίας.

Γ. Υλοποίηση του ν. 4331/2015. Με τη ψήφιση του ν. 4331/2015 «Μέτρα για την ανακούφιση των ΑμεΑ, την απλοποίηση της λειτουργίας των ΚΕΠΑ, καταπολέμηση της εισφοροδιαφυγής και συναφή ασφαλιστικά ζητήματα» επιχειρείται η επίλυση χρόνιων προβλημάτων, στρεβλώσεων και αδικιών που έχουν ταλαιπωρήσει πολλά άτομα με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις στη χορήγηση των προνοιακών τους επιδομάτων. Για την υλοποίηση του νόμου όμως και την εφαρμογή όλων των ευεργετικών διατάξεων των άρθρων του, είναι απαραίτητη η έκδοση Υπουργικών Αποφάσεων ή διευκρινιστικών εγκυκλίων.