Ομιλία Νίκου Τζανάκου για τον Ρώσο Φιλλέληνα Ράικο

Υπό την αιγίδα της Ρωσικής πρεσβείας  και στα πλαίσια του Κοινού Έτους Ιστορίας Ρωσίας – Ελλάδας, στις 30 Μαΐου του 2021  σε ηλεκτρονική πλατφόρμα  πραγματοποιήθηκε το  Πανελλαδικό Συνέδριο, 40 Ρωσικών συλλόγων από όλη την Ελλάδα. Το συνέδριο ήταν αποκλειστικά αφιερωμένο  στον πρώτο Φρούραρχο της απελευθερωμένης Πάτρας (1829-1831), Ρώσο αξιωματικό Νικολάι Ράικο (1794-1854).

Επίσημος προσκεκλημένος και μοναδικός ομιλητής,  ήταν ο Νίκος Τζανάκος, συγγραφέας του βιβλίου, μέσω του οποίου αναδείχθηκε η μορφή του μεγάλου Ρώσου φιλέλληνα,  «Νικολάι Αλεξέγιεβιτς Ράικο: Από την Αγία Πετρούπολη στην Πάτρα, για ένα παράσημο ανδρείας»

Στο χαιρετισμό του ο πρέσβης της Ρωσικης Ομοσπονδίας  κ. Αντρέι  Μάσλοβ μεταξύ των άλλων επεσήμανε «….Όπως έγραψε ο ίδιος ο Νικολαί Ράικο, για εκείνον και τους συντρόφους του η Ελλάδα πάντα ήταν ‘Μητέρα του πολιτισμού, ευεργέτιδα της ανθρωπότητας και πατρίδα της ελευθερίας’ ….Είμαι πεπεισμενος πως εκδηλώσεις όπως η σημερινή , θα αποτελέσουν πεδίο για την περαιτέρω ανάπτυξη των σχέσεων των δυοχωρών στους τομείς του πολιτισμού και της επιστήμης…»

Αντίστοιχα ο Αλεξάντερ Χομένκο επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ομοσπονδιακής Υπηρεσία «Ρωσσοτρούντνιτσεστβο’ στην Ελλάδα, Διευθυντής του Ρώσικου Πολιτιστικού Και Επιστημονικού Κέντρου ανέφερε: «..Κατά τη διάρκεια του εορτασμού της 200ης επετείου της έναρξης του εθνικού απλελευθερωτικού αγώνα, που έβαλε τέλος στην αιώνια οθωμανική κυριαρχία, στον οποίο συμμετείχε άμεσα ο Ρώσος αξιωματικός Νικολάι Ράικο, είναι απαραίτητο να θυμόμαστε όχι μόνο την αιώνια πολιτιστική και πνευματική σύνδεση μεταξύ Ρωσίας και Ελλάδας αλλά και για τις κοινές μας σελίδες ιστορίας….»

Ο Νίκος Τζανάκος στην ομιλία του μεταξύ των άλλων επισημαίνοντας το μεγαλείο του ανδρός, αναφέρθηκε σε επιστολή του ίδιου του μεγάλου Ρώσου φιλέλληνα, γραμμένη μόλις επέστρεψε στη Ρωσία. «Επισημαίνει ο Ράικο:   

“Ήμουν απλά ένας φιλέλληνας σε μια χώρα που ήταν ένας πραγματικός  Πύργος της Βαβέλ. Ο καθένας έκανε ότι ήθελε”.

   Το παρακάτω υπόμνημα του Ράικο γραμμένο μετά την επάνοδό του στη Ρωσία αποτελεί ένα σπάνιο, πολύτιμο ιστορικό τεκμήριο. Ιδιαίτερα αποκαλυπτικό αλλά και ενημερωτικό.

  Όπως αναφέρει ο ίδιος, ήρθε στην Ελλάδα μόνος του και δεν είχε κανενός την υποστήριξη.

   Περιγράφει γλαφυρά την κατάσταση που επικρατούσε στη χώρα σαν Πύργο της Βαβέλ. Ο καθένας έκανε ότι ήθελε αναφέρει χαρακτηριστικά.

   Περιγράφει την αρχική εντύπωση που έδωσε στον Καποδίστρια, ο οποίος ήταν φανερό πως ήταν επηρεασμένος από την κακή ποιότητα αρκετών από τους φιλέλληνες που είχαν έρθει να βοηθήσουν την Ελλάδα αλλά ο οξύνους κυβερνήτης διέβλεπε την υστεροβουλία τους.   Εντυπωσιάζει η αναφορά του Ράικο στην παραίτησή του από φρούραρχος της Πάτρας.

   Αναγκάσθηκα γράφει να παραιτηθώ και η αναφορά του αυτή βέβαια αποτελεί ευθεία καταγγελία στους προύχοντες-κοτζαμπάσηδες της Πάτρας οι οποίοι στο πρόσωπο του Ράικο έβλεπαν εχθρικά την προσπάθεια του Καποδίστρια να οργανώσει κράτος ενώ οι ίδιοι ήθελαν απλώς να συνεχίσουν να ασκούν την εξουσία όπως και επί Οθωμανών.    Από το Ρώσο πληροφορούμεθα πως ο Καποδίστριας ήταν έτοιμος να ταξιδέψει στο Λονδίνο για να διεκδικήσει την ανεξαρτησία αλλά και τα νέα σύνορα του ελληνικού κράτους. Δίστασε να πραγματοποιήσει αυτό το ταξίδι το οποίο πιθανότατα θα του έσωζε τη ζωή αλλά θα έβαζε και την Ελλάδα σε μια διαφορετική πορεία ανάπτυξης.

    Ο «ενοχικός» τρόπος που ο Ράικο αναφέρεται στην προσπάθεια του Καποδίστρια να τον βοηθήσει οικονομικά, δείχνει τα μεγαλείο του ανδρός αλλά και το τεράστιο ήθος του. Και μόνο γιαυτό αξίζει η όποια τιμή στο πρόσωπό του.

   Διευκρινίζεται οριστικά πως το τελευταίο ημιτελές γράμμα του Καποδίστρια, το οποίο βρέθηκε επάνω στο γραφείο του μετά τη δολοφονία, απευθυνόταν στο Ράικο και πως σε συμφωνία με τον Αυγουστίνο απέκρυψαν τον παραλήπτη.

   Τέλος ο μεγάλος φιλέλληνας καταγράφει την πίκρα του και την απογοήτευσή του για τον εμφύλιο μεταξύ των ελλήνων, που ακολούθησε την δολοφονία του κυβερνήτη και την προσπάθειά του να αποφύγει κάθε εμπλοκή και να ξαναγυρίσει στην πατρίδα του».