Μειώνει τα δίδακτρα το ΕΑΠ
Σε μείωση διδάκτρων θα προχωρήσει το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ), παράλληλα με την ανανέωση των προγραμμάτων του, την αύξηση των θέσεών τους, τη συνεργασία με τα συμβατικά πανεπιστήμια της χώρας και, ευρύτερα, τις κινήσεις εξωστρέφειας που ήδη έχει ξεκινήσει. Οι αλλαγές αυτές έρχονται να προστεθούν στην απόφαση του υπουργείου Παιδείας και της διοικούσας επιτροπής του ΕΑΠ να καταργηθεί η κλήρωση ως τρόπος επιλογής των φοιτητών και η επιλογή να γίνεται με βάση κοινωνικά κριτήρια τα οποία θα μοριοδοτούνται. Ως πρώτο μήνυμα για τη νέα «σελίδα» του ΕΑΠ, θα πρέπει να ερμηνευθεί η αλλαγή του λογοτύπου του.
Ειδικότερα, ο πρόεδρος της διοικούσας επιτροπής του ΕΑΠ, Βασίλης Καρδάσης, μιλώντας στην «Καθημερινή», ανέφερε ότι σχεδιάζονται μειώσεις στα δίδακτρα κάθε θεματικής ενότητας σπουδών, όχι όμως οριζόντιες αλλά υπό τη μορφή… αντισταθμιστικού οφέλους. Τώρα, για κάθε θεματική ενότητα στα προπτυχιακά προγράμματα οι φοιτητές καταβάλλουν 500 ευρώ (για τη λήψη πτυχίου υπάρχουν 12 ενότητες), και στα μεταπτυχιακά 650 ευρώ. Οι φοιτητές θα μπορούν να έχουν bonus στα ποσά αυτά εάν επιλέξουν να πάρουν το εκπαιδευτικό υλικό σε ψηφιακή μορφή και όχι έντυπη, κάτι που ουσιαστικά περιορίζει το λειτουργικό κόστος του ΕΑΠ και η ωφέλεια θα μετακυλίεται στους φοιτητές. Παράλληλα, θα γίνει επικαιροποίηση του υπάρχοντος διδακτικού υλικού και ανάπτυξη νέου, αφού βρεθούν κονδύλια.
Παράλληλα, θα γίνει άνοιγμα σε μεγαλύτερο αριθμό φοιτητών. Συγκεκριμένα, σήμερα το ΕΑΠ οργανώνει 6 προπτυχιακά προγράμματα στα οποία οι φοιτητές επιλέγονται με κλήρωση και 28 μεταπτυχιακά για τα οποία η επιλογή γίνεται με ακαδημαϊκά κριτήρια. Και η ζήτηση για τα 32 προγράμματα είναι πάντα μεγάλη. Ενδεικτικά, για τις συνολικά 10.000 θέσεις (χωρίς τις 768 θέσεις ειδικών κατηγοριών) στα προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα το ακαδημαϊκό έτος 2016-17 υπεβλήθησαν 27.341 αιτήσεις, δηλαδή ένας στους τρεις πήρε το εισιτήριο. Για το 2015-16 οι αιτήσεις ήταν περί τις 40.018, για το 2014-15, 39.582 και για το 2013-14 κατετέθησαν 41.904 αιτήσεις.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον κ. Καρδάση, στα πέντε από τα έξι προπτυχιακά προγράμματα υπάρχουν κενές θέσεις, διότι κάποιοι από τους τυχερούς της κλήρωσης τελικά δεν σπουδάζουν. Το γεγονός ενισχύει το επιχείρημα υπέρ της κατάργησης της κλήρωσης και της υιοθέτησης κριτηρίων για την επιλογή των σπουδαστών (θα δοθεί βάρος σε κοινωνικά κριτήρια όπως για ανέργους, ενώ έχουν αποκλειστεί κριτήρια που σχετίζονται με τον βαθμό του Απολυτηρίου). Βέβαια, η κλήρωση εξασφαλίζει το αδιάβλητο της διαδικασίας επιλογής, την ίδια στιγμή που τα πτυχία του ΕΑΠ αποτελούν μέσο αναβάθμισης προσόντων των κατόχων τους και τα αξιοποιούν πολλοί δημόσιοι και ιδιωτικοί υπάλληλοι που δεν ενδιαφέρονται για τη γνώση αλλά για τα «bonus» που προσφέρει το πτυχίο.
Από την άλλη, αντικείμενο μελέτης αποτελούν η ανανέωση των προγραμμάτων, η οργάνωση προγραμμάτων μικρής διάρκειας (θερινών κ.ά.) και ο σχεδιασμός νέων θεματικών ενοτήτων, ενώ προγραμματίζεται και ανανέωση του εκπαιδευτικού προσωπικού. Με βάση τα στοιχεία του ΕΑΠ, το μόνιμο διδακτικό ερευνητικό προσωπικό του πανεπιστημίου είναι σήμερα 48 άτομα, και το Συνεργαζόμενο Εκπαιδευτικό Προσωπικό (ΣΕΠ) 1.970 άτομα. Στην επιλογή για τις θέσεις ΣΕΠ, στόχος είναι να τις καταλάβουν νέοι επιστήμονες και όσοι έχουν κύρια αποκλειστική απασχόληση το ΕΑΠ (αυτό θα αποτελέσει τροχοπέδη για μόνιμους πανεπιστημιακούς σε άλλα ΑΕΙ).
Βέβαια, παρόλα αυτά «αγκάθι» παραμένει η μη απόκτηση αυτοδυναμίας από το ΕΑΠ. Ο Ενιαίος Φορέας Μελών ΔΕΠ του ΕΑΠ κατηγορεί την ηγεσία του υπουργείου Παιδείας ότι υπαναχώρησε στο ζήτημα της αυτοδυναμίας, παρά την ψήφιση, επί υπουργίας Κωνσταντίνου Αρβανιτόπουλου, της νομοθεσίας που επιβάλλει την εκλογή διοίκησης και την ισότιμη αντιμετώπιση του ΕΑΠ με τα άλλα ΑΕΙ της χώρας. Οπως λένε οι καθηγητές του ιδρύματος και η ΠΟΣΔΕΠ, «η αυτοδιοίκηση του ΕΑΠ εξαρτάται από την αποκλειστική θέληση της εκάστοτε διορισμένης διοικούσας επιτροπής να συντάξει τον απαιτούμενο Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας, πράγμα που δεν υπήρξε ως προαπαιτούμενο στα άλλα ΑΕΙ της χώρας».
