Ερευνητές του Πανεπιστημίου Πατρών ανοίγουν νέα πεδία στο αιώνιο ερώτημα: Υπάρχει ζωή στο διάστημα;

Υπάρχει εξωγήινη ζωή; Υπάρχει ζωή στον Άρη; Μετά και τις πρόσφατες ανακοινώσεις της ΝΑΣΑ, για ανεύρεση αλμυρού νερού κατά τους θερινούς μήνες, οι ελπίδες για ζωή και για την δυνατότητα μετοίκισης ανθρώπων στον Άρη αναπτερώθηκαν.

Οι επιστήμονες κρατούν μικρό καλάθι σχετικά με τα τελευταία νέα. Η ύπαρξη νερού δεν σημαίνει απαραίτητα και την ύπαρξη ζωής. Στο μεγάλο αυτό ερώτημα της επιστήμης που μένει αναπάντητο εδώ και αιώνες βοηθούν στο να απαντηθεί οι έρευνες επιστημόνων του Πανεπιστημίου Πατρών.

Πρόκειται για τους ερευνητές του εργαστηρίου του καθηγητή Βιοχημείας Χρήστου Γεωργίου στο Τμήμα Βιολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών. Η έρευνα, διεθνούς επιστημονικής εμβέλειας, δημοσιεύτηκε στο γνωστό επιστημονικό περιοδικό Nature Communications, με τον αδιάφορο για τους πολλούς τίτλο «Φωτοχημική παραγωγή δραστικών μορφών οξυγόνου σε εδάφη ερήμων».

Σύμφωνα με το efsyn, τα ευρήματα αυτής της μελέτης δείχνουν ότι η ηλιακή (κυρίως η υπεριώδης) αλλά και η κοσμική ακτινοβολία έχουν ιδιαίτερα τοξική δράση στα εδάφη των ερήμων, μετατρέποντάς τα σε καταστροφείς της οργανικής ύλης και κατ’ επέκταση κάθε μορφής ζωής.

Η εργασία αυτή ανοίγει δρόμους τόσο στο πεδίο των ερευνών για τις γεωχημικές διεργασίες που συμβαίνουν στις ερήμους της Γης και στους υπόλοιπους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος (π.χ. Αρης), θέτοντας έτσι και συγκεκριμένες προϋποθέσεις για την ανίχνευση εξωγήινης ζωής, όσο και για τις πιθανές επιπτώσεις της ηλιακής ακτινοβολίας στη ζωή μα

Αυτές αρχικά προσρροφώνται στους κόκκους της επιφανειακής άμμου των ερήμων και καταστρέφουν κάθε οργανική ύλη που έρχεται σε επαφή μαζί τους. Μακροπρόθεσμα, διεισδύουν βαθιά στο έδαφος και λόγω της ξηρότητας των ερήμων αποθηκεύονται ως σταθερές ορυκτές χημικές ενώσεις (οξείδια μετάλλων).

Με την αύξηση όμως της ατμοσφαιρικής υγρασίας αυτές ξαναμετατρέπονται σε τοξικές ενώσεις οξυγόνου που μπορούν τώρα να καταστρέψουν κάθε μικροβιακή ζωή και οργανική ύλη που βρίσκεται και κάτω από την επιφάνεια του χώματος. Η έρευνα έγινε σε μερικές από τις κλιματικά πιο ακραίες ερήμους της Γης, στην έρημο Ατακάµα στη Χιλή και στην έρημο Μοχάβε στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ, διότι η ακραία ξηρότητα και η γεωλογική σύστασή τους ομοιάζουν με αυτές που επικρατούν στο επιφανειακό χώμα του Αρη.

Δηλαδή, αυτές οι έρημοι χρησιμοποιούνται ως πειραματικά εργαλεία αστροβιολογικών μελετών επειδή δεν έχει καταστεί ακόμα δυνατή η μεταφορά χώματος από τον Αρη για να μπορούμε να το μελετούμε άμεσα.βολία έχουν ιδιαίτερα τοξική δράση στα εδάφη των ερήμων, μετατρέποντάς τα σε καταστροφείς της οργανικής ύλης και κατ’ επέκταση κάθε μορφής ζωής.

H NASA καλεί Πάτρα

Η έρευνα του κ. Γεωργίου εντάσσεται στην απάντηση του αιώνιου ερωτήματος αν υπάρχει ζωή στο Διάστημα. Η πρώτη προσπάθεια έγινε από τη ΝΑSΑ το 1976 με τα διαστημικά οχήματα Viking 1,2 στον Άρη, αλλά απέτυχε. Ενας πιθανός λόγος που θα εξηγούσε την απουσία οργανικής ύλης (και ζωής) στον Άρη θα μπορούσε να είναι η ύπαρξη στο επιφανειακό χώμα του των τοξικών ενώσεων οξυγόνου που ανακάλυψε η έρευνα στις ερήμους.

Πράγματι, μια σε εξέλιξη έρευνα του κ. Γεωργίου με τον Richard Quinn αποκαλύπτει ότι οι ίδιες αυτές τοξικές ενώσεις αναμένεται να παράγονται στον Αρη κατά τo καθημερινό σφυροκόπημα από την κοσμική ακτινοβολία μιας χημικής ένωσης (υπερχλωρικό οξύ) που ανακαλύφθηκε στην επιφάνειά του με την αποστολή «Φοίνιξ» το 2009. Ολα αυτά δείχνουν ότι στο αρειανό χώμα συμβαίνει κάποιο είδος οξειδωτικής χημείας, στην οποία ο κ. Γεωργίου είναι εξπέρ. Αυτός ήταν και ο λόγος της πρόσκλησής του για συνεργασία από τον Chris McKay της ΝΑSΑ και τον έτερο συνεργάτη του Henry Sun (Desert Research Institute, Las Vegas) το 2006.

Στη μελέτη συνεισέφεραν καθοριστικά ο καθηγητής Γιώργος Χρηστίδης (Σχολή Μηχανικών και Ορυκτών Πόρων, Πολυτεχνείο Κρήτης) με τη συνεργάτιδά του Ελένη Κουτσοπούλου, ο Gaosen Zhang (Cold and Arid Regions Environmental and Engineering Research Institute, Chinese Academy of Sciences, Lanzhou, China), και η επίκουρη καθηγήτρια Ειρήνη Μαργιωλάκη (Τμήμα Βιολογίας, Πανεπιστήμιο Πατρών.