Η Ιταλία το θέτει επίσημα: Η ΕΚΤ να διαγράψει τα χρέη μας

Το έχουμε επισημάνει: Στην Ευρώπη συζητούν ατύπως διαγραφές των δανείων που λαμβάνουν τα κράτη από την ΕΚΤ. Σε μια τέτοια περίπτωση θα ανοίξει ο δρόμος να διαγραφούν και χρέη ιδιωτών. Αυτό που συζητείται ψυθιριστά η Ιταλία το θέτει πλέον επισήμωε.

Στην εποχή της πανδημίας, που επέβαλε εκβιαστικά πρωτοφανείς μεταβολές στην παγιωμένη κατάσταση πραγμάτων της Ευρωζώνης, ευάλωτα κράτη-μέλη τολμούν πλέον να ζητήσουν ό,τι ήταν άλλοτε αδιανόητο. Πρώτη η υπερχρεωμένη αλλά τολμηρή Ιταλία που ζητεί έμμεσα διά στόματος του αντιπροέδρου της κυβέρνησης, Ρικάρντο Φρακάρο, διαγραφή όσου χρέους έχει αγοράσει η ΕΚΤ στη διάρκεια της πανδημίας.

Εναλλακτικώς προτείνει στην Τράπεζα να διατηρήσει τα ομόλογά της διά παντός στο χαρτοφυλάκιό της. Οπως τονίζει, «η ΕΚΤ δεν έχει ζήτημα με το χρέος, μπορεί να τυπώνει όσο χρήμα θέλει και να αγοράζει κρατικά ομόλογα ώστε να επιτρέψει στα κράτη-μέλη να επενδύουν προστατεύοντάς τα από την αγορά».

Η Ιταλία παρουσίαζε υψηλότατο  χρέος και στάσιμη οικονομία πολύ πριν από την πανδημία. Πρέπει παράλληλα να χρηματοδοτήσει το δαπανηρό σχέδιο της Ε.Ε. για μετάβαση στην πράσινη οικονομία. Ως εκ τούτου, συνόδευσε το τολμηρό αίτημά του με την πρόταση για θέσπιση ενός «πράσινου κανόνα» που θα εξαιρεί από τον υπολογισμό τού ελλείμματος όσες δημόσιες δαπάνες σχετίζονται με επενδύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος.

Στελέχη της ΕΚΤ έχουν επανειλημμένως διευκρινίσει ότι η κοινοτική νομοθεσία απαγορεύει τη χρήση της νομισματικής πολιτικής με σκοπό τη χρηματοδότηση των κρατών-μελών.

Δεν είναι, πάντως, βέβαιο ότι το θέμα κλείνει με αυτές τις κατηγορηματικές αρνήσεις, καθώς η ιταλική επιχειρηματολογία δεν έχει εξαντληθεί. 

Το χρέος της Ιταλίας αναμένεται να εκτιναχθεί περίπου στο 160% του ΑΕΠ, καθώς η γειτονική χώρα έχει προχωρήσει σε εκτεταμένες δαπάνες ύψους άνω των 100 δισ. ευρώ για να αντιμετωπίσει τον οικονομικό αντίκτυπο της πανδημίας. Εχει, πάντως, ήδη επωφεληθεί τα μέγιστα από το πρόγραμμα έκτακτης ανάγκης που εγκαινίασε η ΕΚΤ την άνοιξη.

Το εν λόγω πρόγραμμα είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε να στηρίζει όσες χώρες βαρύνονται με μεγάλο όγκο χρέους, καθώς συμπιέζει πτωτικά τις αποδόσεις των ομολόγων τους. Αυτό έχει συμβεί στην περίπτωση της Ιταλίας, που παρά την υπερχρέωσή της έχει τη δυνατότητα να δανειστεί για 10 χρόνια με επιτόκιο της τάξεως μόλις του 0,6% που είναι χαμηλότερο από τις αποδόσεις των ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου.

Το ευεργετικό πρόγραμμα της ΕΚΤ είναι, όμως, προσωρινό και  στοχευμένο μόνο για τη «φάση της κρίσης» της πανδημίας. Αυτό σημαίνει πως η Ιταλία θα αντιμετωπίσει σύντομα πιέσεις από τους πιστωτές της.