Ο Ντόναλντ Τραμπ σχεδιάζει να ανακοινώσει μια σειρά έκτακτων μέτρων και προεκλογικών δεσμεύσεων από την πρώτη κιόλας ημέρα του, στον Λευκό Οίκο, όπως αποκάλυψε η Καρολάιν Λίβιτ, εκπρόσωπος του νεοεκλεγέντος προέδρου.
«Θα υπάρξουν δεκάδες τέτοιες αποφάσεις που θα ανακοινωθούν με εκτελεστικά διατάγματα την πρώτη εβδομάδα στην εξουσία του προέδρου, μπορώ να σας το εγγυηθώ», δήλωσε η Λέβιτ στο Fox News. «Ο Τραμπ θα ανατρέψει όλες τις προεδρικές εντολές του προκατόχου του Τζο Μπάιντεν», τόνισε η εκπρόσωπος και πρόσθεσε «Θα ξεκινήσει με την μαζική απέλαση παράτυπων μεταναστών στην πρώτη ημέρα».
Ταυτόχρονα, ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ κατέστησε σαφές ότι θα διορίζει τους υπουργούς του χωρίς την έγκριση της Γερουσίας και θα χρησιμοποιήσει τον πλήρη έλεγχό του στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα για να το κάνει . «Κάθε Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής που θέλει να γίνει ηγέτης της πλειοψηφίας στο σώμα, πρέπει να συμφωνήσει σε αυτό», έγραψε ο Τραμπ στο Χ.
Ο Πρόεδρος έχει το δικαίωμα να διορίζει προσωρινά υπουργούς για τη διασφάλιση της ικανότητας δράσης της κυβέρνησης. Οι υπουργοί που διορίζονται με αυτόν τον τρόπο πρέπει στη συνέχεια να επικυρωθούν από τη Γερουσία μέχρι το τέλος της συνόδου για να παραμείνουν στη θέση τους. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι μπορούν ενδεχομένως να διατηρήσουν τη θέση για έως και δύο χρόνια. Ο γερουσιαστής Ρικ Σκοτ της Φλόριντα, που θεωρείται ο κορυφαίος υποψήφιος για νέος ηγέτης της πλειοψηφίας στη Γερουσία, ήδη έχει συμφωνήσει.
Το κατεστημένο στο Στέητ Ντηπάρτμεντ προετοιμάζεται επίσης για μια από τις μεγαλύτερες ανατροπές των τελευταίων ετών, καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ υποσχέθηκε να ανανεώσει την εξωτερική πολιτική της Αμερικής και να τερματίσει το λεγόμενο «βαθύ κράτος».
Οι αναφορές του Τραμπ στο λεγόμενο «βαθύ κράτος», που ήταν συνεχείς στις προεκλογικές συγκεντρώσεις του, θα μπορούσε να οδηγήσει στην απόλυση χιλιάδων κυβερνητικών αξιωματούχων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που ανήκουν στο διπλωματικό σώμα των ΗΠΑ.
Μια σαφής προτεραιότητα του Τραμπ φαίνεται να είναι η αλλαγή αξιωματούχων που διαμορφώνουν την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ ως μέρος μιας ευρύτερης εκκαθάρισης στην αμερικανική διοίκηση.
Ο νεοεκλεγείς πρόεδρος έχει υποσχεθεί να ενεργοποιήσει ξανά το λεγόμενο «Πρόγραμμα F», που στοχεύει να αυξήσει τον έλεγχο του προέδρου στους ομοσπονδιακούς υπαλλήλους. Αυτό το μέτρο θα μπορούσε να επηρεάσει δεκάδες χιλιάδες δημόσιους υπαλλήλους καριέρας και θα έδινε στον Τραμπ ευρεία εξουσία να απολύει «ανέντιμους γραφειοκράτες», όπως τους αποκάλεσε σε δηλώσεις του κατά τη διάρκεια της εκστρατείας.
Υπάρχει ανησυχία στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ ότι ο Τραμπ θα μπορούσε να βάλει στο στόχαστρό του υπηρεσίες που ασχολούνται ειδικά, με ζητήματα στα οποία έχει επιτεθεί κατά τη διάρκεια της προεδρικής εκστρατείας, όπως η μετανάστευση. Συγκεκριμένα, ο νέος πρόεδρος θα μπορούσε να καταργήσει ολόκληρα γραφεία του ΣτέΙτ Ντιπάρτμεντ, συμπεριλαμβανομένης της Υπηρεσίας Πληθυσμού, Προσφύγων και Μετανάστευσης (PRM),που έδωσε την άδεια σε 125.000 πρόσφυγες να εισέλθουν στις Ηνωμένες Πολιτείες μόνο το 2022.
Δεν αποκλείεται επίσης να καταργήσει το Γραφείο Δημοκρατίας, Ανθρωπίνων δικαιωμάτων και Εργασίας, το οποίο έχει επικεντρώθηκε στην παραβίαση των δικαιωμάτων των Παλαιστινίων από το Ισραήλ.
Οι υποστηρικτές του Τραμπ τονίζουν ότι ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος θα είναι πιο οργανωμένος κατά τη δεύτερη θητεία του, που συχνά αποκαλείται «Τραμπ 2.0». Τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι ο Τραμπ είχε ήδη επιλέξει τον Μπράιαν Χουκ, έναν πολεμοχαρή αξιωματούχο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ κατά την πρώτη του θητεία, για να ηγηθεί της μεταβατικής φάσης των Αμερικανών διπλωματών.
Αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι ότι μία από τις προτεραιότητές του είναι να τερματίσει πολλές από τις πολιτικές που προωθούσε ο προκάτοχός του, Τζο Μπάιντεν. «Το φυσικό ένστικτο της νέας ομάδας Τραμπ θα είναι να πετάξει ολόκληρη την εξωτερική πολιτική του Μπάιντεν στα σκουπίδια», λέει ένας Αμερικανός, πρώην ανώτερος διπλωμάτης.
Στον πάγο το Στέητ Ντηπάρτμεντ
Το «Project 2025» , ένα σχέδιο πολιτικής που εκπονήθηκε από το συντηρητικό ίδρυμα Heritage και συντάχθηκε από την Κίρον Σκίνερ, Διευθύντρια Σχεδιασμού Πολιτικής στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ, προχώρησε παραπέρα, υποδηλώνοντας ότι ο Τραμπ θα μπορούσε να παγώσει το έργο του υπουργείου Εξωτερικών, μέχρι να γίνει μια πλήρης επαναξιολόγηση της προηγούμενης πολιτικής του.
«Πριν από την ορκωμοσία στις 20 Ιανουαρίου, η μεταβατική ομάδα στο τμήμα του εκλεγμένου προέδρου θα πρέπει να αξιολογήσει κάθε πτυχή των διαπραγματεύσεων και των δεσμεύσεων για τη χρηματοδότηση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ», αναφέρεται στιο προσχέδιο. Η Σκίνερ έγραψε ότι κατά την ανάληψη των καθηκόντων του, ο υπουργός Εξωτερικών θα πρέπει «να διατάξει το άμεσο πάγωμα όλων των προσπαθειών για την εφαρμογή μη επικυρωμένων διεθνών συνθηκών και συμφωνιών, την κατανομή πόρων, την εκταμίευση της ξένης βοήθειας, συμβάσεις και πληρωμές σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, αποφάσεις προσλήψεων κ.λπ». εκκρεμεί έλεγχος από πολιτικό στέλεχος.
«Όλοι προετοιμάζονται», λέει ένας διπλωμάτης που βρίσκεται στο εξωτερικό: «Κάποιοι διπλωμάτες μπορεί να επιλέξουν να φύγουν ακόμη και πριν φτάσει ο Τραμπ».
Ο Τραμπ υποσχέθηκε επίσης ότι «θα ανανεώσει τα ομοσπονδιακά τμήματα και τις υπηρεσίες και θα απολύσει όλους τους διεφθαρμένους αξιωματούχους της εθνικής μας ασφάλειας και του μηχανισμού πληροφοριών».
Ταυτόχρονα βέβαια, η δεύτερη προεδρία Τραμπ έχει τη δυνατότητα να πυροδοτήσει μια γεωπολιτική επανάσταση. Δεν υπάρχουν βεβαιότητες για το τι κάνει -δεδομένου του απρόβλεπτου χαρακτήρα και της ασάφειας της εκστρατείας του σε ορισμένες περιπτώσεις, αλλά από τις διαθέσιμες ενδείξεις φαίνεται ότι είναι πιθανό ο αντίκτυπος στις διεθνείς σχέσεις να είναι μεγάλος.
Ενδιαφέρουσα ήταν πάντως η άρνηση του Τραμπ στη συμμετοχή στην επόμενη κυβέρνησή του, της Νίκι Χέιλι, πρώην υποψήφια για την προεδρία των Ρεπουμπλικανών και πρώην πρεσβευτή στον ΟΗΕ, αλλά του πρώην υπουργού Εξωτερικών και πρώην επικεφαλής της CIA Μάικ Πομπέο . «Δεν θα προσκαλέσω την πρώην πρέσβη Νίκι Χέιλι ούτε τον πρώην υπουργό Εξωτερικών Μάικ Πομπέο να ενταχθούν στην κυβέρνηση Τραμπ, η οποία αυτή τη στιγμή σχηματίζεται», έγραψε ο νεοεκλεγείς πρόεδρος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Η απόφαση να αποκλειστούν η Χέιλι και ο Πομπέο αντιπροσωπεύει ένα πολιτικό πλήγμα για τη νεοσυντηρητική πτέρυγα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος , που προσέβλεπε στα πρόσωπά τους έναν επιθετικό προσανατολισμό στην εξωτερική πολιτική.
Ο Πομπέο είχε υιοθετήσει μια πολύ επιθετική γραμμή στη Μέση Ανατολή, ειδικά απέναντι στο Ιράν, προτρέποντας μάλιστα τις τελευταίες εβδομάδες τα κράτη που αγαπούν την ειρήνη, να βοηθήσουν το Ισραήλ να «τελειώσει τη δουλειά» εναντίον της Τεχεράνης, αντί να ζητούν κατάπαυση του πυρός.
Ο Τραμπ φαίνεται να θέλει να αποκλείσει από την κυβερνητική ομάδα το «νέο-συντηρητικό ρεύμα», σε αντίθεση με αυτό που συνέβη το 2016, όταν έπρεπε να περιβάλλεται όχι μόνο από τον Πομπέο αλλά και με τον πρώην σύμβουλο εθνικής ασφάλειας Τζον Μπόλτον . Η έλλειψη συμμετοχής αυτών των προσώπων στη νέα κυβέρνηση Τραμπ σηματοδοτεί μια πιθανή αλλαγή κατεύθυνσης στην εξωτερική πολιτική, ιδίως στην Ουκρανία.
Μιλώντας στο BBC στις 9 Νοεμβρίου, ο Ρεπουμπλικανός σύμβουλος Μπράιαν Λάνζα εξήγησε ότι η κυβέρνηση Τραμπ θα ζητήσει από τον Ουκρανό Πρόεδρο Ζελένσκι να προτείνει ένα «ρεαλιστικό όραμα για την ειρήνη».
Πρόκειται για μια αποφασιστική αλλαγή κατεύθυνσης σε σύγκριση με αυτή της κυβέρνησης Μπάιντεν και του απερχόμενου υπουργού Εξωτερικών, Αντονι Μπλίνκεν.
Τώρα η γραμμή φαίνεται να είναι πολύ διαφορετική και σύμφωνα με την ιστοσελίδα Axios, το φαβορί για τη θέση του υπουργού Εξωτερικών είναι ο Ρίτσαρντ Γκρένελ , γεννημένος το 1966, ο οποίος στην πρώτη κυβέρνηση Τραμπ ήταν ειδικός απεσταλμένος για τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις στη Σερβία και το Κοσσυφοπέδιο, πρεσβευτής στο Βερολίνο και μεταβατικός διευθυντής στις μυστικές υπηρεσίες.
Σύμφωνα με τους New York Times , ο Γκρένελ θεωρείται γεράκι κατά της Κίνας: είναι σύμβουλος της Πρωτοβουλίας Προστασίας της Αμερικής, μιας συντηρητικής μη κυβερνητικής οργάνωσης που στοχεύει να «σταματήσει την απειλή της κομμουνιστικής Κίνας» στα ομοσπονδιακά ιδρύματα. Σύμφωνα με το Axios , ο Γκρένελ ήταν ο κύριος σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής του Τραμπ κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας και το κύριο καθήκον του θα είναι οι διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.
Ο Τραμπ και οι πανίσχυρες ΗΠΑ
Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το 1945, οι χώρες της Δύσης αποφάσισαν να αφήσουν τις ΗΠΑ να ηγούνται ώστε σε παγκόσμιο επίπεδο πια να οικοδομηθεί η ευημερία με το άνοιγμα των αγορών και η υπεράσπιση της ελευθερίας, της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου.
Οι δημοκρατικές χώρες προχώρησαν σε σπουδαίες εμπορικές συμφωνίες, οι ΗΠΑ χρηματοδότησαν χώρες που είχαν καταστραφεί, δημιουργήθηκε το ΝΑΤΟ για να εξασφαλίζει την ειρήνη.
