Γεωργία: Πέρασε το νομοσχέδιο περί «ξένων πρακτόρων» – Σφοδρές αντιδράσεις και δυτικές ανησυχίες

Σε σοβαρή πολιτική κρίση έχει περιέλθει η Γεωργία. Χθες Τρίτη το κοινοβούλιο υιοθέτησε το αμφιλεγόμενο νομοσχέδιο περί «ξένων πρακτόρων», που θεωρείται «ρωσικού τύπου».

Το νομοσχέδιο, το οποίο η κυβέρνηση προσπαθούσε να περάσει από πέρυσι συναντώντας και πάλι σφοδρές αντιδράσεις από αντιπολίτευση και πολίτες, έχει προκαλέσει και την αντίδραση των ΗΠΑ και της ΕΕ, σε μια περίοδο που η Γεωργία έχει ξεκινήσει μια ενταξιακή πορεία προς την Ένωση, με το βλέμμα και στο ΝΑΤΟ.

Κατά την τρίτη και τελευταία ανάγνωση του νομοσχεδίου χθες, 84 Γεωργιανοί βουλευτές ψήφισαν «υπέρ» και 30 «κατά».

Μπροστά από το κοινοβούλιο χιλιάδες διαδηλωτές είχαν συγκεντρωθεί φωνάζοντας: «Όχι στον ρωσικό νόμο!», ενώ στο σημείο είχε αναπτυχθεί μεγάλη αστυνομική δύναμη.

Αργότερα οι διαδηλωτές έκλεισαν μεγάλη λεωφόρο στο κέντρο του Τμπιλίσι, ενώ 13 άνθρωποι συνελήφθησαν «επειδή δεν συμμορφώθηκαν με τις εντολές της αστυνομίας», σύμφωνα με το υπουργείο Εσωτερικών.

Τώρα το νομοσχέδιο πρέπει να υπογραφεί από την πρόεδρο της Γεωργίας Σαλομέ Ζουραμπισβίλι, η οποία έχει δηλώσει ότι θα ασκήσει βέτο και γενικώς έχει κόντρα με τον πρωθυπουργό Κομπαχίτζε . Ωστόσο το κοινοβούλιο μπορεί να το παρακάμψει διεξάγοντας νέα ψηφοφορία επί του νομοσχεδίου.

Τι προβλέπει το νομοσχέδιο

Βάσει του νομοσχεδίου όλοι οι οργανισμοί (ΜΚΟ, ΜΜΕ) που λαμβάνουν περισσότερο από το 20% της χρηματοδότησής τους από το εξωτερικό θα χαρακτηρίζονται ξένοι πράκτορες. Αυτό σημαίνει είτε θα τους ελέγχει το υπουργείο Δικαιοσύνης είτε αν δεν το δεχτούν θα αντιμετωπίσουν τόσο υψηλά πρόστιμα, που θα οδηγηθούν σε κλείσιμο αναγκαστικά.

Οι αντίπαλοί του το έχουν χαρακτηρίσει «ρωσικό νόμο», καθώς το συγκρίνουν με τη ρωσική νομοθεσία που χρησιμοποιήθηκε για να στοχοθετήσει τους αντιπάλους του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν. Εξάλλου θεωρούν ότι είναι κρίσιμο για το μέλλον της Γεωργίας, καθώς θα καθορίσει αν η χώρα θα προχωρήσει προς την ένταξή της στην ΕΕ ή θα στραφεί περισσότερο προς τη Ρωσία.

Από την πλευρά της η γεωργιανή κυβέρνηση αναφέρει ότι ο νόμος αυτός είναι απαραίτητος για την προώθηση της διαφάνειας, για την αντιμετώπιση των «ψευδοφιλελεύθερων αξιών» που προωθούν ξένοι και για να διατηρηθεί η αυτονομία της χώρας.

Το 2023 μαζικές διαδηλώσεις είχαν αναγκάσει το κυβερνών κόμμα, το «Γεωργιανό όνειρο», να εγκαταλείψει αντίστοιχο νομοσχέδιο. Όμως αυτή τη φορά οι βουλευτές της πλειοψηφίας το ενέκριναν, παρά τις αντιδράσεις των πολιτών.

Ανησυχίες ΗΠΑ

Στην Ουάσινγκτον ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ότι οι ΗΠΑ «ανησυχούν βαθιά» για το νομοσχέδιο, με την εκπρόσωπο Καρίν Ζαν-Πιέρ να δηλώνει ότι, «αν υιοθετηθεί αυτή η νομοθεσία, θα αναγκαστούμε να επανεξετάσουμε θεμελιωδώς τις σχέσεις μας με τη Γεωργία».

Ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών Τζέιμς Ο’ Μπράιεν, που βρίσκεται στο Τμπιλίσι, επεσήμανε ότι η Ουάσινγκτον ενδέχεται να επιβάλει οικονομικές και ταξιδιωτικές κυρώσεις σε Γεωργιανούς αξιωματούχους, αν δεν γίνουν αλλαγές στο νομοσχέδιο ή αν οι δυνάμεις της τάξης διαλύσουν με τη βία τις διαδηλώσεις εναντίον του.

«Αν το νομοσχέδιο προχωρήσει χωρίς να συμμορφώνεται με τα ευρωπαϊκά πρότυπα και αυτή η ρητορική και η δυσφήμηση εναντίον των ΗΠΑ και άλλων εταίρων μας συνεχιστεί, πιστεύω ότι η σχέση μας κινδυνεύει», εκτίμησε ο Ο’ Μπράιεν.

Εξάλλου η βοήθεια των 390 εκατ. δολαρίων, που παρέχουν ετησίως οι ΗΠΑ στη Γεωργία, «θα επανεξεταστεί, αν θεωρηθούμε αντίπαλοι και όχι πλέον εταίροι», πρόσθεσε.

Στη Βρετανία η υφυπουργός Εξωτερικών αρμόδια για την Ευρώπη Νουσράτ Γκάνι ζήτησε από τη γεωργιανή κυβέρνηση «να αποσύρει το νομοσχέδιο αυτό», εκτιμώντας ότι «δεν συνάδει με τις δημοκρατικές αξίες μιας χώρας που επιθυμεί να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ».

Η ΕΕ, η οποία έδωσε τον Δεκέμβριο στη Γεωργία καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρα, έχει επισημάνει επανειλημμένα ότι το νομοσχέδιο θα αποτελέσει εμπόδιο για την περαιτέρω ένταξη του Τμπιλίσι στο μπλοκ.

Το βλέμμα σε Οσετία και Αμπχαζία

Το κυβερνών Γεωργιανό Όνειρο δηλώνει ότι επιθυμεί η χώρα να ενταχθεί τόσο στην ΕΕ όσο και στο ΝΑΤΟ, αν και τους τελευταίους μήνες έχει υιοθετήσει αντιδυτική ρητορική.

Δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι Γεωργιανοί στηρίζουν ένθερμα την ένταξη της χώρας τους στην ΕΕ, ενώ πολλοί είναι εχθρικοί προς τη Ρωσία, καθώς στηρίζει τις αποσχισθείσες περιοχές της Νότιας Οσετίας και της Αμπχαζίας.

Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ χαιρέτισε χθες «την έντονη επιθυμία των Γεωργιανών αξιωματούχων να προστατεύσουν τη χώρα τους από οποιαδήποτε κατάφωρη παρέμβαση».

Η αντιπαράθεση για το νομοσχέδιο φέρνει επίσης στο φως την επιρροή του Μπιτζίνα Ιβανισβίλι, ενός πλούσιου επιχειρηματία ο οποίος κατηγορείται ότι κινεί από το παρασκήνιο τα νήματα της πολιτικής ζωής της Γεωργίας.

Ο Ιβανισβίλι διετέλεσε πρωθυπουργός της χώρας από το 2012 ως το 2013 και σήμερα είναι επίτιμος πρόεδρος του Γεωργιανού Ονείρου. Πιστεύεται ότι έχει στενές σχέσεις με τη Ρωσία, χώρα στην οποία έκανε περιουσία. Αν και διαβεβαιώνει ότι επιθυμεί την ένταξη της Γεωργίας στην ΕΕ, πρόσφατα έκανε δηλώσεις εχθρικές προς τη Δύση και θεωρεί τις μη κυβερνητικές οργανώσεις εσωτερικό εχθρό.