Έκρυθμη η κατάσταση στο Κόσοβο – Δεν κάνουν πίσω οι Σέρβοι

Τεταμένη παραμένει η κατάσταση στο Κόσοβο όπου χθες 30 ένστολοι των ειρηνευτικών δυνάμεων του ΝΑΤΟ τραυματίστηκαν σε συγκρούσεις με Σέρβους που διαμαρτύρονται κατά της ανάληψης καθηκόντων Αλβανών δημάρχων σε δήμους με Σερβική πλειοψηφία.

Ανάμεσα στους τραυματίες είναι και 11 Ιταλοί, εκ των οποίων τρεις είναι σε σοβαρή κατάσταση, με εγκαύματα από βόμβες μολότοφ και κακώσεις, αλλά η ζωή τους δεν φαίνεται να βρίσκεται σε κίνδυνο.

Οι διαδηλωτές απάντησαν πετώντας πέτρες και άλλα αντικείμενα, ενώ πυρπόλησαν και όχημα της αστυνομίας του Κοσόβου.

Οι πολιτικοί εκπρόσωποι των Σέρβων δηλώνουν ότι «οι ειρηνικές διαδηλώσεις θα συνεχιστούν μέχρι να αποχωρήσει η αστυνομία του Κοσόβου από τα δημοτικά κτήρια». Το Εθνικό Συμβούλιο των Σέρβων αποφάσισε να μην λειτουργήσουν σήμερα όλα τα σχολεία στο βόρειο Κόσοβο.

Σημειώνεται ότι την περασμένη Παρασκευή 26 Μαΐου η αστυνομία του Κοσόβου επενέβη σε 4 πόλεις στον βορρά για να διαλύσει συγκεντρώσεις του σερβικού πληθυσμού που εμπόδιζε τους νεοεκλεγέντες δημάρχους να αναλάβουν καθήκοντα.

Την ίδια μέρα, ο πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς έθεσε τον στρατό της χώρας σε πλήρη πολεμικό συναγερμό και διέταξε τις μονάδες του να πλησιάσουν τα σύνορα με το Κοσσυφοπέδιο.

Η ένταση στο Κόσοβο έχει συγκεκριμένη «ρίζα». Στις πόλεις Βόρεια Μιτρόβιτσα, Ζβέτσαν, Λεποσάβιτς και Ζούμπιν Πότοκ διεξήχθησαν δημοτικές εκλογές στις 23 Απριλίου, τις οποίες οι Σέρβοι, με την προτροπή του Βελιγραδίου, αποφάσισαν να μποϊκοτάρουν. Μόνο ένας συνδυασμός που εκπροσωπεί Σέρβους δήλωσε συμμετοχή.

Το αποτέλεσμα των εκλογών δεν αναγνωρίστηκε από τους εκπροσώπους της σερβικής κοινότητας. Οι Σέρβοι ζητούν να διεξαχθούν εκλογές αφού συσταθεί πρώτα η Ένωση Σερβικών Δήμων, μία υποχρέωση που ανέλαβε η Πρίστινα το 2013 με τη Συμφωνία των Βρυξελλών, αλλά αρνείται να υλοποιήσει.

Η εξομάλυνση των διμερών σχέσεων των δύο χωρών αποτελεί προϋπόθεση για την ενταξιακή πορεία τους στην ΕΕ, που τώρα φαίνεται να απομακρύνεται έτι περαιτέρω.

Οι δύο πρωθυπουργοί Αλεξάντερ Βούτσιτς και Άλμπιν Κούρτι διαφώνησαν σε ένα πλαίσιο που θα διασφαλίζει περισσότερη αυτονομία στους δήμους με σερβική πλειοψηφία στο βόρειο Κοσσυφοπέδιο.

Η σερβική πλευρά το θέτει ως προϋπόθεση για τη συμμετοχή της στα θεσμικά όργανα της Πρίστινας. Κάτι που ο Κοσοβάρος πρωθυπουργός απορρίπτει, όπως είπε στους δημοσιογράφους μετά τη συνάντηση εξηγώντας τους λόγους.

Μεταξύ Κοσσυφοπεδίου και Σερβίας διεξάγονται συνομιλίες εδώ και πάνω από δέκα χρόνια, με την υποστήριξη της ΕΕ. Ωστόσο, παρά τις φιλοδοξίες των δύο χωρών που επιθυμούν αμφότερες να ενταχθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μέχρι στιγμής είναι μικρή η μικρή πρόοδος που έχει σημειωθεί και οι ειδικοί λένε ότι τα πράγματα δεν βελτιώνονται, συνεχίζει στην ανάλυσή του το Gzero.

«Είναι μηδενική εμπιστοσύνη ανάμεσα στις δύο πλευρές» και μεγάλη η μεταξύ τους εχθρότητα, δηλώνει ο Μάρκο Πρέλετς του Crisis Group.

Μεγάλο μέρος αυτής της έντασης επικεντρώνεται στη Μιτρόβιτσα και σε άλλες περιοχές του βόρειου Κοσσυφοπεδίου. Εκεί υπάρχουν σχολεία και νοσοκομεία που διοικούνται όχι από την Πρίστινα αλλά από το Βελιγράδι, ενώ η εκεί σερβική μειονότητα αντιδρά στις προσπάθειες του Κοσσυφοπεδίου να επιβάλει την εξουσία του.

Η ένταση θα κορυφωνόταν μέσα στο 2022, με τις δύο πλευρές να ερίζουν γύρω από σειρά ζητημάτων: σχετικά με την αστυνόμευση, τη λειτουργία των θεσμών, τις πινακίδες των αυτοκινήτων (και την Αρχή στην οποία υπόκειται η έκδοσή τους) κ.ά.

Οι σκηνές της περασμένης χρονιάς, με τα οδοφράγματα, τις βίαιες συγκρούσεις και τις απειλές αποστολής σερβικών στρατευμάτων, θα ξυπνούσαν μνήμες. Ωστόσο μέχρι στιγμής η ένταση δεν έχει βγει εκτός ελέγχου.