Η υπερθέρμανση του πλανήτη απειλεί την Ευρώπη με εποχικά κρούσματα δάγκειου πυρετού

Η αύξηση της θερμοκρασίας επιμηκύνει το χρονικό παράθυρο πιθανής εξάπλωσης ιογενών νόσων από κουνούπια στην Ευρώπη, επεκτείνοντας επίσης τις γεωγραφικές περιοχές με κίνδυνο για επιδημία δάγκειου πυρετού σε βαθμό που συμπεριλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης, σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου Ουμέα στη Σουηδία.

Οι Σουηδοί ερευνητές υπολόγισαν τον κίνδυνο για κρούσματα δάγκειου πυρετού στην Ευρώπη βασιζόμενοι σε διάφορες προβλέψεις για την κλιματική αλλαγή. Οι διακυμάνσεις της θερμοκρασίας και οι υψηλότερες μέσες θερμοκρασίες που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή έχουν σημαντικές συνέπειες στην αύξηση της ικανότητας των ειδών-φορέων Aedes aegypti και Aedes albopictus για τη μετάδοση του δάγκειου πυρετού. Τα συγκεκριμένα κουνούπια, και ειδικά τα Aedes aegypti, συνδέονται με τις περισσότερες μεγάλες επιδημίες δάγκειου πυρετού.

Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι η αύξηση της θερμοκρασίας αυξάνει τη γεωγραφική εξάπλωση τροπικών και υποτροπικών ιογενών ασθενειών που μεταφέρονται από κουνούπια σε εύκρατες περιοχές, όπως η Ευρώπη. Η συγκεκριμένη μελέτη είναι η πρώτη που εξετάζει το πώς η αύξηση και η διακύμανση των θερμοκρασιών αντιστοιχούν με αυξήσεις στη λεγόμενη «διανυσματική» ικανότητα, δηλαδή την ικανότητα των κουνουπιών να μεταδίδουν την ασθένεια στους ανθρώπους.

Σε γενικές γραμμές, οι υψηλότερες θερμοκρασίες αυξάνουν το ρυθμό αναπαραγωγής και μετάδοσης του ιού, καθώς και το ρυθμό με τον οποίο «τσιμπάνε» τα θηλυκά κουνούπια. Ως αποτέλεσμα, το θερμότερο κλίμα συνολικά επιμηκύνει το εποχικό παράθυρο ευκαιρίας μετάδοσης του δάγκειου πυρετού από τα κουνούπια.

Τα ευρήματα της έρευνας έδειξαν ότι με την τρέχουσα διανυσματική ικανότητα, είναι πιθανά τα ξεσπάσματα δάγκειου πυρετού το καλοκαίρι σε περιοχές της νότιας Ευρώπης, όπου είναι παρόντα τα κουνούπια Aedes. Η κλιματική αλλαγή στο μέλλον θα εντείνει τη διανυσματική ικανότητα και θα μετατοπίσει τις περιοχές κινδύνου προς το βορρά, σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης.

Ιστορικά, τα συγκεκριμένα κουνούπια ήταν παρόντα σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες κατά τη διάρκεια του πρώτου μισού του εικοστού αιώνα. Ο κύριος φορέας του δάγκειου πυρετού, το Aedes aegypti, έχει πρόσφατα παρατηρηθεί στη Ρωσία και τη Γεωργία. Ο δευτερεύων φορέας του δάγκειου πυρετού, το Aedes albopictus, συναντάται σε ένα μεγάλο μέρος της νότιας Ευρώπης αλλά και πιο βόρεια, ως την Ολλανδία.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ο δάγκειος πυρετός αποτελεί την πιο ραγδαία εξάπλωση ιογενούς λοίμωξης του κόσμου τα τελευταία 20 χρόνια. Δεδομένου ότι τα κουνούπια που μεταφέρουν τον ιό είναι ενεργά κατά τη διάρκεια της ημέρας, τα παιδιά είναι από τις πιο ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες στην ασθένεια.