Ξεκινούν σήμερα τα δρομολόγια του Μετρό Θεσσαλονίκης

Σχεδόν μισό αιώνα μετά από την πρώτη επίσημη αναφορά σε αυτό (την πρώτη εγγραφή στον προϋπολογισμό, το 1976, όπως σημείωσε και ο πρωθυπουργός), η Θεσσαλονίκη μετρά αντίστροφα για τα εγκαίνια του πιο εμβληματικού έργου της σύγχρονης ιστορίας της. Το Μετρό Θεσσαλονίκης, ανοίγει και επισήμως τις πύλες του στο κοινό, μετά από την παρουσίαση, χθες του σταθμού Βενιζέλου, στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου και τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη.

Η φράση “τελικά έχουμε και Μετρό και αρχαία”, που είπε ο πρωθυπουργός στη διάρκεια των αποκαλυπτηρίων του σταθμού που είναι κάτι μοναδικό στον κόσμο, μια μίξη ανοιχτού μουσείου (3.500 τ.μ. αρχαιολογικών ευρημάτων) και σταθμού του Μετρό, είναι ενδεικτική των… χιλίων κυμάτων που πέρασε το έργο με τις δικαστικές προσφυγές και τις καθυστερήσεις να κάνουν τους πολίτες να φοβούνται ότι δεν θα τελείωνε… ποτέ.

Τα ψέματα ωστόσο, τελείωσαν. Μετά από συζητήσεις, παλινωδίες με τρύπες στο έδαφος, καυγάδες, ενστάσεις και αναβολές που κράτησαν περισσότερο από έναν αιώνα, η Θεσσαλονίκη έχει, επιτέλους, το δικό της Μετρό. Μετά και από το τέλος των δοκιμών προσομοίωσης, από αύριο, οι κάτοικοι και οι επισκέπτες της συμπρωτεύουσας θα μπορούν να κόψουν το πρώτο τους εισιτήριο (0,60 ευρώ) και να πηγαίνουν στις δουλειές, τα σπίτια τους, ή… βόλτα με το Μετρό, για το οποίο θα έχουν κάθε δικαίωμα να περηφανεύονται ότι είναι το πιο σύγχρονο της Ευρώπης. Με έναν μοναδικό στον κόσμο σταθμό- αρχαιολογικό μουσείο, συρμούς χωρίς οδηγούς και πολλές καινοτομίες, το Μετρό της Θεσσαλονίκης υπόσχεται να αλλάξει προς το καλύτερο τη ζωή των κατοίκων της νύμφης του Θερμαϊκού. Πώς θα γίνει όμως αυτό;

Χωρίς οδηγό

Ας αρχίσουμε από τα βασικά. Το Μετρό Θεσσαλονίκης έχει μήκος γραμμής 9,6 χιλιομέτρων. Σε αυτή, υπάρχουν 13 σταθμοί και ένα Αμαξοστάσιο στο οποίο θα αποσύρονται οι συρμοί μετά το τέλος της λειτουργίας, συνολικής έκτασης 55 στρεμμάτων, στης περιοχή της Πυλαίας.

Η κυκλοφορία θα γίνεται με 18 αυτόματους συρμούς τελευταίας τεχνολογίας. Αυτοί, είναι driverless -δηλαδή χωρίς οδηγό-, πλήρως κλιματιζόμενοι, ενώ για τη μέγιστη ασφάλεια των επιβατών, έχουν τοποθετηθεί αυτόματες πόρτες στις αποβάθρες κάθε σταθμού με τις οποίες θα εμποδίζεται η πρόσβαση στις γραμμές.

Το πρώτο διάστημα της λειτουργίας του, τα δρομολόγια μεταξύ των σταθμών θα είναι της τάξης των 3,5 λεπτών και, στη συνέχεια θα πυκνώσουν. Έτσι, κάποια στιγμή, θα χρειάζεται περίπου 1,5 λεπτό για να μετακινηθεί κανείς με το Μετρό μεταξύ δύο σταθμών. Η διάρκεια αναμονής στον σταθμό μέχρι την επιβίβαση στον συρμό θα είναι αρχικά 2,5 λεπτά (χρόνος που θα μειωθεί στα 90 δευτερόλεπτα με την παραλαβή επιπλέον 15 νέων συρμών). Καθημερινά θα κινούνται 18 αυτόματοι συρμοί χωρίς οδηγό, με μέση ταχύτητα 30 χλμ./ώρα, καλύπτοντας την απόσταση μεταξύ των τερματικών σταθμών σε 17 λεπτά και μεταφέροντας 18.000 επιβάτες την ώρα ανά κατεύθυνση.

Υπολογίζεται ότι καθημερινά θα εξυπηρετεί 313.000 επιβάτες, κάτι που αναμένεται να δώσει “ανάσα” στο κυκλοφοριακό πρόβλημα της πόλης. Κι αυτό γιατί με τη λειτουργία του έργου στο σύνολό του (Βασικό Έργο και Επέκταση προς Καλαμαριά), θα “αφαιρεθούν” από την κυκλοφορία της Θεσσαλονίκης 57.000 λιγότερα αυτοκίνητα, κάτι που αναμένεται να φέρει μείωση των εκπεμπόμενων από αυτά ρύπων διοξειδιού του άνθρακα κατά 212 τόνους τη μέρα.

Η κυκλοφορία θα γίνεται με 18 αυτόματους συρμούς τελευταίας τεχνολογίας. Αυτοί, είναι driverless -δηλαδή χωρίς οδηγό-, πλήρως κλιματιζόμενοι, ενώ για τη μέγιστη ασφάλεια των επιβατών, έχουν τοποθετηθεί αυτόματες πόρτες στις αποβάθρες κάθε σταθμού με τις οποίες θα εμποδίζεται η πρόσβαση στις γραμμές.

Το πρώτο διάστημα της λειτουργίας του, τα δρομολόγια μεταξύ των σταθμών θα είναι της τάξης των 3,5 λεπτών και, στη συνέχεια θα πυκνώσουν. Έτσι, κάποια στιγμή, θα χρειάζεται περίπου 1,5 λεπτό για να μετακινηθεί κανείς με το Μετρό μεταξύ δύο σταθμών. Η διάρκεια αναμονής στον σταθμό μέχρι την επιβίβαση στον συρμό θα είναι αρχικά 2,5 λεπτά (χρόνος που θα μειωθεί στα 90 δευτερόλεπτα με την παραλαβή επιπλέον 15 νέων συρμών). Καθημερινά θα κινούνται 18 αυτόματοι συρμοί χωρίς οδηγό, με μέση ταχύτητα 30 χλμ./ώρα, καλύπτοντας την απόσταση μεταξύ των τερματικών σταθμών σε 17 λεπτά και μεταφέροντας 18.000 επιβάτες την ώρα ανά κατεύθυνση.

Υπολογίζεται ότι καθημερινά θα εξυπηρετεί 313.000 επιβάτες, κάτι που αναμένεται να δώσει “ανάσα” στο κυκλοφοριακό πρόβλημα της πόλης. Κι αυτό γιατί με τη λειτουργία του έργου στο σύνολό του (Βασικό Έργο και Επέκταση προς Καλαμαριά), θα “αφαιρεθούν” από την κυκλοφορία της Θεσσαλονίκης 57.000 λιγότερα αυτοκίνητα, κάτι που αναμένεται να φέρει μείωση των εκπεμπόμενων από αυτά ρύπων διοξειδιού του άνθρακα κατά 212 τόνους τη μέρα.

Από την πρώτη μέρα που θα λειτουργεί για το κοινό το Μετρό Θεσσαλονίκης, οι 18 αυτόματοι συρμοί του θα κινούνται με μέση ταχύτητα 30 χιλιομέτρων την ώρα

Όσο για τις περιοχές που πρόκειται να καλύπτει το μετρό, θα ξεκινάει από το κέντρο της Θεσσαλονίκης και τον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό και, ακολουθώντας τις οδούς Μοναστηρίου, Εγνατία και Δελφών, θα καταλήγει στην περιοχή της Νέας Ελβετίας, όπου και θα συνδέεται με το αμαξοστάσιο Πυλαίας. Οι σταθμοί θα είναι οι Νέα Ελβετία, Πανεπιστήμιο, Βούλγαρη, 25ης Μαρτίου, Ανάληψη, Φλέμινγκ, Ευκλείδης, Παπάφη, Συντριβάνι, Βενιζέλου, Αγίας Σοφίας, Δημοκρατίας και Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός.

Ο υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Νίκος Ταχιάος έχει εξηγήσει ότι το Μετρό θα λύσει, σε πρώτη φάση, το πρόβλημα της πρόσβασης στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, η οποία, όπως εξήγησε, «είναι μια μονοκεντρική πόλη και πρακτικά, δίνει τη δυνατότητα μετεπιβιβάσεων από τα λεωφορεία στο Μετρό, στην περιοχή του Νέου Σιδηροδρομικού Σταθμού και επίσης, και στην περιοχή της Νέας Ελβετίας. Επίσης, θα είναι εύκολο με αυτό τον τρόπο να αποσυμφορήσουμε και όλους εκείνους τους δρόμους που οδηγούν στο κέντρο της πόλης, κάτι το οποίο θα επιτρέψει και στον Δήμο Θεσσαλονίκης, κυρίως, να προχωρήσει σε σχέδια βιώσιμης αστικής κινητικότητας. Υπό την έννοια αυτή, είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό έργο κυκλοφοριακά. Σε ένα μεγάλο βαθμό εξαρτάται από το πώς θα τροφοδοτηθεί από τις λεωφορειακές γραμμές. Κυρίως όμως είναι ένα έργο το οποίο τελικά θα αλλάξει την ψυχολογία της πόλης. Γιατί επιτέλους τελειώνει, και η πόλη ξεπερνάει ένα φάντασμα της».

Το έργο τέλειωσε. Θα είναι όμως ασφαλές; Ο υφυπουργός έχει κάνει ξεχωριστή μνεία στην ασφάλεια του Μετρό Θεσσαλονίκης, υπογραμμίζοντας ότι πρόκειται για ένα «Μετρό χωρίς οδηγό» και ότι «η γραμμή 4 του Μετρό, η οποία κατασκευάζεται αυτή την εποχή στην Αθήνα θα έχει τα ίδια χαρακτηριστικά με διαφορετικά γεωμετρικά στοιχεία, δηλαδή, θα είναι και αυτό Μετρό χωρίς οδηγό. Σε κάθε περίπτωση, την ασφαλή λειτουργία του εγγυάται η TUV Rheinland, η οποία κάνει την πιστοποίηση της κατασκευής του και της εταιρείας λειτουργίας. Επίσης, το εγγυάται και η εταιρεία λειτουργίας, η ΤΗΕΜΑ, της οποίας ο κορμός είναι η γαλλική EGIS και η ιταλική ATM. Η ATM μάλιστα, είναι η εταιρεία του Μετρό του Μιλάνο, η οποία λειτουργεί παρόμοιο Μετρό στην ιταλική πόλη, ενώ για πρώτη φορά το λειτούργησε το 2000 στην Κοπεγχάγη».

Το έργο της Επέκτασης προς Καλαμαριά θα περιλαμβάνει 5 νέους Σταθμούς («Νομαρχία», «Καλαμαριά», «Αρετσού», «Νέα Κρήνη» και «Μίκρα») με μήκος υπόγειας γραμμής 4,78 χλμ. Το συνολικό κόστος του έργου έχει διαμορφωθεί σε 2,082 δισ. ευρώ, 1,496 δισ. για τη βασική γραμμή και 586 εκατ. για την επέκταση προς Καλαμαριά (περιλαμβάνει και το τροχαίο υλικό).

Το εισιτήριο, όπως ανακοινώθηκε από τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστο Σταϊκούρα, θα είναι το μισό από αυτό του Μετρό της Αθήνας, με το κόστος του να ανέρχεται στα 0,60 ευρώ.

Ο σταθμός- έκπληξη με τα αρχαία...

"Είναι απίστευτο", αναφώνησε η κ. Σακελλαροπούλου, "κάνατε κάτι μοναδικό", είπε ο κ. Μητσοτάκης, περπατώντας στον σταθμό Βενιζέλου, επιβεβαιώνοντας την πεποίθηση ότι αυτός και μόνο είναι αρκετός για να στρέψει τα φώτα επάνω του και δικαιολογώντας τους χαρακτηρισμούς του Νίκου Ταχιάου ως “μοναδικό στον κόσμο” και “ένα κόσμημα στο οποίο η πόλη μπορεί να επενδύσει”. Γιατί;

Ο λόγος είναι ότι στην πραγματικότητα, σε αντίθεση με τους άλλους σταθμούς οι οποίοι αισθητικά μοιάζουν με αυτούς του Μετρό της Αθήνας, ο σταθμός Βενιζέλου δεν έχει παρόμοιο αλλού. Ουσιαστικά, πρόκειται για έναν σταθμό- μουσείο, αφού για να φτάσουν στις αποβάθρες, οι επιβάτες περπατούν δίπλα, ή επάνω από τα αρχαία που ανευρέθηκαν στη διάρκεια των έργων, διασχίζοντας διαφανείς, γυάλινες γέφυρες.

Αρχαιότητες βρέθηκαν και αλλού, όπως στους σταθμούς Αγίας Σοφίας, στο ιστορικό κέντρο, στους Συντριβάνι, Πανεπιστήμιο, Φλέμινγκ και Αμαξοστάσιο Πυλαίας στα ανατολικά της πόλης, αλλά και στους δυτικούς Δημοκρατίας και Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός. Και εκεί θα εκτίθενται αυτά που βρέθηκαν -όπως συμβαίνει σε ορισμένους σταθμούς του Μετρό της Αθήνας- όμως στον σταθμό Βενιζέλου, τα πράγματα είναι διαφορετικά.

Στον έκτασης 1.260 τετραγωνικών μέτρων (ανά επίπεδο) σταθμό, η αρχαιολογική σκαπάνη ερεύνησε περισσότερα από 3.500 τετραγωνικά, αποκαλύπτοντας ευρήματα τα οποία ουσιαστικά κάνουν ένα ταξίδι στο χρόνο, αφού φέρνουν στο φως όλες τις φάσεις της Θεσσαλονίκης, από τα ελληνιστικά χρόνια και έπειτα.

Έτσι, από την αρχαιολογική έρευνα αποκαλύφθηκε η ιδρυτική φάση της πόλης του Κασσάνδρου η οποία αναπτύχθηκε σύμφωνα με το Ιπποδάμειο σύστημα, στους ίδιους οδικούς άξονες, με μικρές μετατοπίσεις. Ήρθε στο φως επίσης ο ελληνιστικός και ρωμαϊκός κεντρικός δρόμος Decumanus Maximus, ο οποίος τα νότια πλαισιωνόταν με την πεσσοστήρικτη στοά, που εξασφάλιζε την πρόσβαση προς την οικοδομική νησίδα, ή βυζαντινή Μέση Οδός, αλλά και ένα σπουδαίο οικοδομικό σύνολο του αστικού ιστού της ύστερης αρχαιότητας. Τα αρχαιολογικά ευρήματα απομακρύνθηκαν από ειδικευμένα συνεργεία για να προστατευθούν από τις εργασίες και επανατοποθετήθηκαν μετά το πέρας των εργασιών και την ολοκλήρωση του σταθμού.